මේදය
 |
 | මෙම ලිපිය වනාහි Fat ලිපියෙහි ඉංග්රීසි භාෂාවේ සිට සිංහල වෙත නොනිමි පරිවර්තනයකි . ඉංග්රීසි සහ සිංහල යන භාෂාවන්හි සුදුසු හා ප්රමාණවත් පරිචයක් ඇත්නම්, මෙම පරිවර්තනය සම්පූර්ණ කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත. අදාල විෂය පිලිබඳ දැනුවත්නම්, නැවුම් ස්වයං නිර්මාණයක් ලෙස ලිපිය සම්පූර්ණ කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත. |
මේදය යනු පුළුල් කාණ්ඩයක පැතිර පවත්නා රසායනික ද්‍රව්‍යයක් වන අතර ඒවා කාබනික ද්‍රාවකයන්හි දියවන අතර ජලයෙහි අද්‍රව්‍යවේ. රසායනික විද්‍යාවට අනුව මේද යනු ග්ලිසරෝල් හා මේද අම්ලවල ට්‍රයිඑස්ටර වේ. මේදය සාමාන්‍ය කාමර උෂ්ණත්වයේදී එහි ව්‍යුහය සහ සංයුතිය අනුව ඝන හෝ තරලයක් වේ. තෙල්, මේද සහ ලිපිඩ යන වචන භාවිතා කළද තෙල් යනු ද්‍රවයක් වන අතර මේද යනු සාමාන්‍ය කාමර උෂ්ණත්වයේදී ඝණයකි. ලිපිඩ යනු මෙම ඝණ හා ද්‍රව මේද සදහා භාවිතාවන පොදු නමකි. තෙල් යන්නෙන් අදහස් වන්නේ ජලය සමග මිශ්‍ර නොවන ග්‍රීස් , පෙට්‍රෝලියම් වැනි ද්‍රවයකි.
මේද යනු ලිපිඩවල එක් වගර්යක් වන අතර එය අනෙකුත් ලිපිඩ වලින් වෙන්කර හදුනාගත හැක්කේ, එහි රසායනික ආකෘතිය සහ භෞතික ලක්ෂණ අනුවය. මෙම අණු විශේෂය ව්‍යුහ විද්‍යාත්මකව සහ පරිවෘත්තීය ක්‍රියාවලින් ඉටුකරන, ජීවය සදහා ඉතා වැදගත් ස්ථානයක් දරයි. මිනිසුන් ඇතුළු විෂම පෝෂීන් බහුතරයකගේ ආහාර වේලෙහි විශේෂ ස්ථානයක් මේවා සදහා හිමිවේ. අග්න්‍යාසය මගින් ශ්‍රාවය කරන ලයිපේස් නම් එන්සයිමය මගින් ලිපිඩ බිදහෙලනු ලබයි.
ආහාරයට ගත හැකි සත්ව මේදයන් වනුයේ ඌරු තෙල්, මත්ස්‍ය තෙල්, බටර් හෝ එළගිතෙල්ය. ඒවා කිරිවලින් , මස්වලින් සහ සතුන්ගේ සමට යටින් ඇති තෙල් මගින් ලබාගනී. ශාකවලින් ලබා ගන්නා ආහාරයට ගත හැකි මේද වර්ග වනුයේ රටකජු, සෝයා, සූරිය කාන්ත තෙල්, තලතෙල්, පොල්තෙල්, ඔලිව්තෙල් සහ එළවළු තෙල්ය. මාජරින් සහ අනෙකුත් එළවළු තෙල් වර්ග ආහාර ද්‍රව්‍ය පිලිස්සීම සදහා භාවිතා කරනු ලබයි. මේදය සදහා ලබාදී ඇති මෙම නිදසුන් සංතෘප්ත මේද සහ අසංතෘප්ත මේද ලෙස වර්ගීකරණය කරයි.