සිනෝපී (චන්ද්‍රයා)

විකිපීඩියා වෙතින්
සිනෝපී
සොයාගැනීම
සොයාගත් තැනැත්තේඑස්. බී. නික්ල්සන්
සොයාගත් දිනයජූලි 21, 1914
කක්ෂීය ලක්ෂණ
පරිදුරාන්තිකය18,237,600 කිමී
විදුරාන්තිකය30,191,200 කිමී
මධ්‍යන්‍යය කක්ෂ අරය23,540,000 කිමී[1]
උත්කේන්ද්‍රියතාවය0.25[1]
කක්ෂීය කාලාවර්තය724.1 දි (1.95 )[1]
සාමාන්‍යය කක්ෂීය වේගය2.252 කිමී/තත්
ආනතිය128.11° ( කක්ෂතලයට)
153.12° (බ්‍රහස්පතිගේ සමකයට)[1]
මෙහි චන්ද්‍රිකාවකිබ්‍රහස්පති
භෞතික ගුණාංග
මධ්‍යන්‍යය අරය~19 කිමී[2][3]
පරිමාව~28,700 කිමී3
ස්කන්ධය7.5×1016 කිග්‍රෑ
මධ්‍යන්‍යය ඝණත්වය2.6 ග්‍රෑ/සෙමී3 (උපකල්පිත)[2]
නිරක්ෂීය පෘෂ්ඨීය ගුරුත්වය0.014 මී/තත්2 (0.001 g)
මිදුම් ප්‍රවේගය~0.023 කිමී/තත්
ප්‍රභානුපාතය0.04 (උපකල්පිත)[2][3]
උෂ්ණත්වය~124 K

සිනෝපී යනු, 1914 දී ලික් නිරික්ෂණාගාරයේදී සෙත් බාර්න්ස් නික්ල්සන් විසින් සොයාගත්,[4] බ්‍රහස්පතිගේ ප්‍රතිගාමී අනියම් චන්ද්‍රිකාවක් වන අතර ග්‍රීක පුරාණෝක්තිවේදයෙහි සිනෝපී අනුව යමින් නම් කෙරිණී.

1975 වන තුරු සිනෝපී සඳහා වර්තමාන නම නොයෙදුනි;[5][6] එයට පෙර, එය හැඳින්වුනේ සරල ලෙසින් ජුපිටර් IX ලෙසිනි. 1955 සහ 197 අතරතුරදී, එය සමහරවිටෙක "හේඩීස්"[7] ලෙසින්ද හැඳින්වුණි.

2000දී මෙගක්ලයිටී සොයාගන්නා තෙක්, සිනෝපී යනු බ්‍රහස්පතිගේ දැන සිටි බාහිරතම චන්ද්‍රයා විය. දැනට දන්නා, බ්‍රහස්පතිගේ බාහිරතම චන්ද්‍රයා වන්නේ S/2003 J2 වෙයි.

කක්ෂය[සංස්කරණය]

පැසිෆේ කාණ්ඩය.

බ්‍රහස්පති වටා සිනෝපී පරිභ්‍රමණය වන්නේ අධි උත්කේන්ද්‍රියතා සහ අධි ආනති ප්‍රතිගාමී කක්ෂයක වෙයි. කක්ෂීය මූලිකාංග, 2000 ජනවාරි මස තිබු සැටියට වෙයි.[1] සූර්ය සහ ග්‍රහ කැළඹීම් නිසා එය අනවරත ලෙසින් වෙනස් වන බව දන්නා කරුණකි. එය පැසිෆේ කාණ්ඩයට අයත් බව බොහෝ ලෙසින් විශ්වාස කෙරෙයි. [3]

ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 ජේකබ්සන්, ආර්. ඒ. (2000). "දි ඕර්බිට්ස් ඔෆ් දි අවුටර් ජෝවියන් සැටලයිට්ස්". ඇස්ට්‍රොනොමිකල් ජර්නල්. 120 (5): 2679–2686. Bibcode:2000AJ....120.2679J. doi:10.1086/316817.
  2. 2.0 2.1 2.2 "ප්ලැනටරි සැටලයිට් ෆිසිකල් පැරාමීටර්ස්". JPL (සෝලරි සිස්ටම් ඩයිනමික්ස්). 2008-10-24. සම්ප්‍රවේශය 2008-12-12.
  3. 3.0 3.1 3.2 ෂෙපර්ඩ්, එස්. එස්.; සහ ජුවිට්, ඩී. සී.; ඇන් ඇබන්ඩන්ට් පොපියුලේෂන් ඔෆ් ස්මෝල් ඉරෙගියුලර් සැටලයිට්ස් අරවුන්ඩ් ජුපිටර්, නේචර්, වෙළුම. 423 (මැයි 2003), පිටු. 261-263
  4. නික්ල්සන්, එස්. බී. (1914). "ඩිස්කවරි ඔෆ් ද නයින්ත් සැටලයිට් ඔෆ් ජුපිටර්". පබ්ලිකේෂන්ස් ඔෆ් දි ඇස්ට්‍රොනොමිකල් සේසයිටි ඔෆ් ද පැසිෆික්. 26: 197–198. Bibcode:1914PASP...26..197N. doi:10.1086/122336.
  5. නික්ල්සන්, එස්. බී. (අප්‍රේල් 1939). "ද සැටලයිට්ස් ඔෆ් ජුපිටර්". පබ්ලිකේෂන්ස් ඔෆ් දි ඇස්ට්‍රොනොමිකල් සේසයිටි ඔෆ් ද පැසිෆික්. 51 (300): 85–94. Bibcode:1939PASP...51...85N. doi:10.1086/125010. (මෙහි ඔහු විසින් මෑතදී සොයාගත් චන්ද්‍රිකාව නම් කිරීමෙන් මගහරියි (පිටු. 93–94))
  6. IAUC 2846: සැටලයිට්ස් ඔෆ් ජුපිටර් 1974 ඔක්තොම්බර් (චන්ද්‍රයා නම්කිරීම)
  7. පේන්-ගපෝෂ්කින්, සිසිලියා (1970). ඉන්ට්‍රඩක්ෂන් ටු ඇස්ට්‍රනමි. එන්ග්ල්වුඩ් ක්ලිෆ්ස්, නි.ජ.: ප්‍රෙන්ටිස්-හෝල්. ISBN 0-13-478107-4. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=සිනෝපී_(චන්ද්‍රයා)&oldid=593760" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි