රෝමය (නගරය)

රෝමය රෝමා
කොමියුනය
රෝමා කපිතාලේ
ඉහළ වම් කෙළවරෙහි සිට දක්ෂිණාවර්තව: කොලසියමය, දෙවන   විට්ටෝරියෝ ඉමනුවේලෙ සඳහා ස්මාරකය, කරස්ටෙල් සන්ට්අන්ජලෝ, නගරයේ ඓතිහාසික කේන්ද්‍රෙයහි අහස් දසුනක්, ශාන්ත පීතර බැසිලිකාවෙහි ගෝලාර්ධය, ට්‍රේවී උල්පත, පියාස්සා දෙල්ලා රිපුබ්ලිකා.
ධජය
අපනාමය(න්): සදාකාලික නගරය/ලෝකයේ අගනගරය
කොමියුනයෙහි බලප්‍රදේශය (රෝමා කපිතාලේ, රතු පැහැයෙන්) රෝම පුරවර නගරය තුල (සිට්ටා මෙට්‍රොපොලිටානා ඩි රෝමා, කහ පැහැයෙන්)
රට	ඉතාලිය
ප්‍රදේශය	ලට්සියො

රෝමය යනු ඉතාලියේ අගනුවර වේ.

ඉතිහාසය - රෝමය

පුරාවෘත්තයන්ට අනුව රෝමය ස්ථාපනය කරන ලද්දේ වෘක ධේනුවක් විසින් ඇති දැඩි කල රෝමියලුස් සහ රීමස් විසින් ක්‍රි.පු. 753 දීය.

පුරාවෘත්තයන්ට අනුව ඒනිස් නම් ත්‍රෙජන් කුමරුවාගෙන් පැවතුණු රෝමියුලස් සහ රිමුස් යන නිවුන් දරුවන් විසින් රෝමයේ ක්‍රි.පු. 753 අප්‍රෙල් 21 වන දින ස්ථාපනය කෙ‍රිනි ඇල්බාන් ලොන්ගාහි ලතින් රාජ්‍යයා වු නියමිටර් ඔහුගේ කෲර සොහොයුරා වු ඇමුලියස් විසින් සිහිසුනෙන් ඉවත් කල අතර නියුමිටර්ගේ දියණිය වු රියා සිල්වියාට දාව රෝමියලුස් සහ රිමුස් උපත ලැබුහ. රියා සිල්වියා වෙස්ටේලියානු කාන්තාවක් වු අතර මාස් විසින් දුෂණය කරනු ලැබ ඒ හේතු කොට නිවුන් දරුවන් අර්ධ දේවත්වයට පත්විය. රෝමියුලස් සහ රිමුස් විසින් ඔවුන්ව නැවත අයත් කර ගන්න යැයි බියට පත් වු නව රජු ඔවුන් දියේ ගිල්විමට කටයුතු සකස් විය. වෘකදේනුවක් විසින් (සමහර වාර්ථා අනුව ගොප්පලකුගේ බිරිදක් විසින් ) ඔවුන් බේරාගෙන ඇති දැඩි කල අතර ඔවුන් නිසි වයසට පැමිණිමෙන් පසු ඇල්බා ලොන්ගාහි ඔවුන්ව නියුමිටර්ට ලබා දුන්හ. නිවුන් සොහොයුරන් විසින් ඉන්පසු ඔවුන්ගේම නගරය බිහිකර අතර රෝමයේ රජකම සදහා දෙදෙනා අතර වු සටනේදි රෝමියලස් විසින් රීමස් ඝාතනය කරන ලදි. ඒ අනුව නගරයෙහි නමෙහි ‍මුලාශ්‍ය වුයේ රෝමියුලස්ය. පුරාවෘත්තයන්ට අනුව නගරයේ කාන්තාවන් නොසිටි හෙයින් ලැටින්වරු උත්සවයක් සදහා සේබයින්වරුන්ට ආරාධනය කල අතර ඔවුන් අතර සිටි අවිවාහක කාන්තාවන් ‍සොරකම් කලහ. එමගින් ලැටින්වරුන් හා සේබයින්වරුන්ගේ ඒකාබද්ධ විමක් සිදු විය.

රෝම නගරය ටයිබර් ගගෙහි ජල පහරක් අසල පිහිටි ප්‍රවාහන හා වාණිජ කටයුතු වලින් යුක්ත වු ජන වාසයකින් වර්ධනය විය පුරා විද්‍යාත්මක සාක්ෂි වලට අනුව රෝම ග්‍රාමය ක්‍රි.පු 8 වන සියවසෙහි කිසියම් කාලයකදි ඇතිවුවා විය හැකිය. කෙසේ වුවද එය ක්‍රි.පු. 10 වෙනි සියවසෙහි ඉතාලියේ ලතින් ග්‍රෝත්‍රක සමාජකයින් විසින් පැලටයින් කදු මුදුනේ පිහිටුවාද විය හැකිය. ඉන් පෙර එඩ්නරියා වලින් උතුරෙහි පදිංචිව සිටි එඩ්රැස්කන්වරු වංශවත් හා රාජකීය ප්‍රභූ පන්තියක් ස්ථානය කරමින් ක්‍රි.පු. 7 වන සියවසෙන් පසු භාගයේදි එම කලාපය තුල දේශපාලන බලය පිහිටුවා ගත් බව පෙනේ. ක්‍රි.පු. 6 වන සියවසේ පසු භාගය වන විට එඩ්රැස්කන්වරුන් වෙතින් ප්‍රදේශයේ බලය ගිලිහි ගිය බව පෙනේ. මෙම අවස්ථාවේදි මුල් ලතින් හා සැබයින් ගෝත්‍රකයින් පාලකයන්ට සිය බලය පාවිච්චි කිරීමට‍ ඇති ඉඩකඩ වඩාත් සිමාකර සමුහාණ්ඩුවක් නිර්මාණය කරමින් යලි ඔවුන්ගේ පාලනය පිහිටුවුහ.