"ඉන්දු පර්සියානු සාහිත්‍ය" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්
No edit summary |
No edit summary |
||
| 1 පේළිය: | 1 පේළිය: | ||
ඉන්දු පර්සියානු සාහිත්‍ය |
|||
මුල් කාලීන මුස්ලිම් කාලය අතරතුරදී පර්සියානු භාෂාව උප මහද්වීපයේ ප්‍රධාන භාසාව වු අතර බොහෝමයක් උගතුන් හා රජ්‍යයන් විසින් භාවිතා කරන ලදී. පර්සියාවේ තිබු පර්සියානු සාහිත්‍ය එහි ප්‍රසිද්ධ අතර ඉන්දියානුවන් කිහිප දෙනෙක් ප්‍රධාන පර්සියානු පද්‍ය කරුවන් බවට පත් වෙයි. ඔවුන් අතරට අමීර් කෘසෝ හා නූතන කාලයේ අලාමා ඉබ්බාල් ඇතුළත් වෙයි. පැරණි සංස්කෘත සාහිත්‍ය බොහෝමයක් ද පර්සියානු භාෂාවට පරිවර්ථනය කරන ලදී. යම් කාලයක් පුරාවට එය මෝගල් අධිරාජ්‍යයේ අධිකරණ භාෂාව ලෙස තිබු අතර පසුව එය උර්දු භාෂාව මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය විය. උර්දු වල ව්‍යාප්ත වීම නොසලකා හරිමින් පර්සියානු භාෂාව තවමත් එහි තත්ත්වය ඉන්දියාවේ බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයේ මුල් කාලීන වර්ෂ දක්වා ආරක්ෂා කර ගෙන සිටී. බොහෝමයක් බ්‍රිතාන්‍ය නිළධාරීන්ට ඉන්දියාවට පැමිණීමේදි පර්සියානු භාෂාව ඉගෙනීමට සිදු වු අතර ඔවුන්ගේ සාකච්ඡා පර්සියානු භාෂාවෙන් සිදු කිරීමට සිදු විය. කෙසේ නමුත් 19 වන සිය වසේ මුල් භාගයේදී බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් ඔවුන්ගේ බලපෑම ව්‍යාප්ති කිරීමේ උත්සාහයක් ලෙස පර්සියානු භාෂා භාවිතය නැවැත් වීමට රාජ්‍ය නීතියක් පැනවු අතර ඒ වෙනුවට ඉංග්‍රීසි භාෂා භාවිතය හදුන්වා දෙන ලදී. මේ නිසා උප මහද්වීපයේ ප්‍රධාන භාෂාවලෙස වු පර්සියානු භාෂාවේ පසු බැසීම ආරම්භ වු අතර එහි ස්ථානය ඉංග්‍රීසි භාෂාව විසින් හිමි කරගන්නා ලදී. බොහෝමයක් නූතන ඉන්දියානු භාෂා තවමත් අධික පර්සියානු බලපෑමේ සලකුණු පෙන්වයි. (වඩාත් විශේෂිතව උර්දු හා හින්දු) |
මුල් කාලීන මුස්ලිම් කාලය අතරතුරදී පර්සියානු භාෂාව උප මහද්වීපයේ ප්‍රධාන භාසාව වු අතර බොහෝමයක් උගතුන් හා රජ්‍යයන් විසින් භාවිතා කරන ලදී. පර්සියාවේ තිබු පර්සියානු සාහිත්‍ය එහි ප්‍රසිද්ධ අතර ඉන්දියානුවන් කිහිප දෙනෙක් ප්‍රධාන පර්සියානු පද්‍ය කරුවන් බවට පත් වෙයි. ඔවුන් අතරට අමීර් කෘසෝ හා නූතන කාලයේ අලාමා ඉබ්බාල් ඇතුළත් වෙයි. පැරණි සංස්කෘත සාහිත්‍ය බොහෝමයක් ද පර්සියානු භාෂාවට පරිවර්ථනය කරන ලදී. යම් කාලයක් පුරාවට එය මෝගල් අධිරාජ්‍යයේ අධිකරණ භාෂාව ලෙස තිබු අතර පසුව එය උර්දු භාෂාව මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය විය. උර්දු වල ව්‍යාප්ත වීම නොසලකා හරිමින් පර්සියානු භාෂාව තවමත් එහි තත්ත්වය ඉන්දියාවේ බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයේ මුල් කාලීන වර්ෂ දක්වා ආරක්ෂා කර ගෙන සිටී. බොහෝමයක් බ්‍රිතාන්‍ය නිළධාරීන්ට ඉන්දියාවට පැමිණීමේදි පර්සියානු භාෂාව ඉගෙනීමට සිදු වු අතර ඔවුන්ගේ සාකච්ඡා පර්සියානු භාෂාවෙන් සිදු කිරීමට සිදු විය. කෙසේ නමුත් 19 වන සිය වසේ මුල් භාගයේදී බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් ඔවුන්ගේ බලපෑම ව්‍යාප්ති කිරීමේ උත්සාහයක් ලෙස පර්සියානු භාෂා භාවිතය නැවැත් වීමට රාජ්‍ය නීතියක් පැනවු අතර ඒ වෙනුවට ඉංග්‍රීසි භාෂා භාවිතය හදුන්වා දෙන ලදී. මේ නිසා උප මහද්වීපයේ ප්‍රධාන භාෂාවලෙස වු පර්සියානු භාෂාවේ පසු බැසීම ආරම්භ වු අතර එහි ස්ථානය ඉංග්‍රීසි භාෂාව විසින් හිමි කරගන්නා ලදී. බොහෝමයක් නූතන ඉන්දියානු භාෂා තවමත් අධික පර්සියානු බලපෑමේ සලකුණු පෙන්වයි. (වඩාත් විශේෂිතව උර්දු හා හින්දු) |
||
17:30, 16 ජූලි 2010 තෙක් සංශෝධනය
මුල් කාලීන මුස්ලිම් කාලය අතරතුරදී පර්සියානු භාෂාව උප මහද්වීපයේ ප්‍රධාන භාසාව වු අතර බොහෝමයක් උගතුන් හා රජ්‍යයන් විසින් භාවිතා කරන ලදී. පර්සියාවේ තිබු පර්සියානු සාහිත්‍ය එහි ප්‍රසිද්ධ අතර ඉන්දියානුවන් කිහිප දෙනෙක් ප්‍රධාන පර්සියානු පද්‍ය කරුවන් බවට පත් වෙයි. ඔවුන් අතරට අමීර් කෘසෝ හා නූතන කාලයේ අලාමා ඉබ්බාල් ඇතුළත් වෙයි. පැරණි සංස්කෘත සාහිත්‍ය බොහෝමයක් ද පර්සියානු භාෂාවට පරිවර්ථනය කරන ලදී. යම් කාලයක් පුරාවට එය මෝගල් අධිරාජ්‍යයේ අධිකරණ භාෂාව ලෙස තිබු අතර පසුව එය උර්දු භාෂාව මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය විය. උර්දු වල ව්‍යාප්ත වීම නොසලකා හරිමින් පර්සියානු භාෂාව තවමත් එහි තත්ත්වය ඉන්දියාවේ බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයේ මුල් කාලීන වර්ෂ දක්වා ආරක්ෂා කර ගෙන සිටී. බොහෝමයක් බ්‍රිතාන්‍ය නිළධාරීන්ට ඉන්දියාවට පැමිණීමේදි පර්සියානු භාෂාව ඉගෙනීමට සිදු වු අතර ඔවුන්ගේ සාකච්ඡා පර්සියානු භාෂාවෙන් සිදු කිරීමට සිදු විය. කෙසේ නමුත් 19 වන සිය වසේ මුල් භාගයේදී බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් ඔවුන්ගේ බලපෑම ව්‍යාප්ති කිරීමේ උත්සාහයක් ලෙස පර්සියානු භාෂා භාවිතය නැවැත් වීමට රාජ්‍ය නීතියක් පැනවු අතර ඒ වෙනුවට ඉංග්‍රීසි භාෂා භාවිතය හදුන්වා දෙන ලදී. මේ නිසා උප මහද්වීපයේ ප්‍රධාන භාෂාවලෙස වු පර්සියානු භාෂාවේ පසු බැසීම ආරම්භ වු අතර එහි ස්ථානය ඉංග්‍රීසි භාෂාව විසින් හිමි කරගන්නා ලදී. බොහෝමයක් නූතන ඉන්දියානු භාෂා තවමත් අධික පර්සියානු බලපෑමේ සලකුණු පෙන්වයි. (වඩාත් විශේෂිතව උර්දු හා හින්දු)
References
http://en.wikipedia.org/wiki/Indian_literature#Indian_Persian_literature