සෝරියාසිස්
| සෝරියාසිස් | |
|---|---|
| වෙනත් නම් | සෝරෛයසිස් |
 | |
| සෝරෛයසිස් සමේ රෝගයෙන් පෙළෙන පුද්ගලයෙකුගේ පිටුපස සහ අත් | |
| උච්චාරණය | |
| විශේෂතාව | චර්ම රෝග විද්‍යාව |
| රෝග ලක්ෂණ | රතු (අඳුරු සම මත දම් පාට), කැසීම, සමේ කොරපොතු පැල්ලම්[3] |
| Usual onset | වැඩිහිටියන්[4] |
| කාලපරාසය | දීර්ඝ කාලීන[5] |
| හේතු | පාරිසරික සාධක මගින් අවුලුවන ජානමය රෝග [3] |
| රෝග විනිශ්චය ක්‍රම | රෝග ලක්ෂණ මත පදනම්ව [5] |
| ප්‍රතිකාර | ස්ටෙරොයිඩ් ක්‍රීම්, විටමින් D3 ක්‍රීම්, පාරජම්බුල කිරණ, ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය මර්දනය කරන ඖෂධ මෙතොට්‍රෙක්සෙට්[6] වැනි |
| සංඛ්‍යාතය | මිලියන 79.7[7] / 2–4%[8] |
සෝරියාසිස් යනු අසාමාන්‍ය සමේ ලප ඇතිවීම මගින් සංලක්ෂිත දිගුකාලීන, බෝ නොවන ස්වයං ප්‍රතිශක්තිකරණ රෝගයකි. [6] මෙම ප්‍රදේශ රතු, රෝස හෝ දම් පාට, වියළි, කැසීම සහ කොරපොතු සහිත වේ. [9] සමේ රෝග කුඩා ස්ථානගත පැල්ලම් වල සිට සම්පූර්ණ ශරීර ආවරණය දක්වා විවිධ බරපතලකමකින් යුක්ත වේ. [10] [3] සමට සිදුවන තුවාල හේතුවෙන් එම ස්ථානයේ සමේ රෝග ඇති විය හැකි අතර එය කෝබ්නර් සංසිද්ධිය ලෙස හැඳින්වේ. [11]
සමේ රෝග වල ප්‍රධාන වර්ග පහ වන්නේ ප්ලැක්, ගට්ටේට්, ඉන්වර්ස් (ප්‍රතිලෝම), පස්ටියුලාර් සහ එරිත්‍රෝඩර්මික ය.[6] සෝරෛයසිස් වල්ගාරිස් ලෙසද හැඳින්වෙන ප්ලැක් සෝරියාසිස්, රෝගීන්ගෙන් 90% ක් පමණ ඇති වේ. [5] එය සාමාන්‍යයෙන් ඉහළින් සුදු කොරපොතු සහිත රතු ලප ලෙස දිස්වේ. [5] ශරීරයේ බහුලවම බලපෑමට ලක්වන ප්‍රදේශ වන්නේ නළල පිටුපස, පහළ කකුල්, නාභි ප්‍රදේශය සහ හිස්කබලයි. [5] ගට්ටේට් සෝරියාසිස් නම් චර්මරෝගය රෝගයට බිංදු හැඩැති තුවාල ඇති වේ.[6] පස්ටියුලාර් සෝරියාසිස් රෝගය කුඩා, බෝ නොවන, සැරව පිරුණු බිබිලි ලෙස පෙනේ. [12] ප්‍රතිලෝම සෝරෛයසිස් රෝගය සමේ නැමීම් වල රතු ලප ඇති කරයි. [6] එරිත්‍රෝඩර්මික සෝරියාසිස් ඇති වන්නේ කුෂ්ඨ ඉතා පුළුල් වූ විට වන අතර එය වෙනත් ඕනෑම වර්ගයකින් වර්ධනය විය හැකිය. [5] සෝරියාසිස් රෝග ඇති බොහෝ දෙනෙකුගේ නියපොතු සහ පාදවල නියපොතු යම් කාලයකදී බලපායි. [5] මෙයට නියපොතු වල සිදුරු හෝ නියපොතු වල වර්ණය වෙනස් වීම ඇතුළත් විය හැකිය. [5]
සෝරියාසිස් රෝග සාමාන්‍යයෙන් පාරිසරික සාධක මගින් අවුලුවන ජානමය රෝගයක් ලෙස සැලකේ. [3] එක් නිවුන් දරුවෙකුට සමේ රෝග තිබේ නම්, සමාන නොවන නිවුන් දරුවන්ට වඩා, සමාන නිවුන් දරුවන්ගෙන් අනෙක් නිවුන් දරුවාට එය වැළඳීමේ සම්භාවිතාව තුන් ගුණයකින් වැඩිය.[5] මෙයින් පෙනී යන්නේ ජානමය සාධක මගින් සමේ රෝග ඇතිවීමට නැඹුරුතාවයක් ඇති බවයි. [5] ශීත ඍතුවේ දී සහ බීටා අවහිර කරන්නන් හෝ NSAIDs වැනි ඇතැම් ඖෂධ සමඟ රෝග ලක්ෂණ බොහෝ විට නරක අතට හැරේ. [5] ආසාදන සහ මානසික ආතතිය ද භූමිකාවක් ඉටු කළ හැකිය. [3] [6] සෝරියාසිස් රෝග බෝ නොවේ. [5] යටින් පවතින ජීව විද්‍යාත්මක යාන්ත්‍රණයට ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය සමේ සෛල වලට ප්‍රතිචාර දැක්වීම ඇතුළත් වේ. [5] රෝග විනිශ්චය සාමාන්‍යයෙන් පදනම් වන්නේ සංඥා සහ රෝග ලක්ෂණ මත ය. [5]
සෝරියාසිස් රෝගයට ප්‍රතිකාරයක් නොමැත; කෙසේ වෙතත්, විවිධ ප්‍රතිකාර මගින් රෝග ලක්ෂණ පාලනය කිරීමට උපකාරී වේ. [5] මෙම ප්‍රතිකාර අතර ස්ටෙරොයිඩ් ක්‍රීම්, විටමින් D3 ක්‍රීම්, පාරජම්බුල කිරණ සහ මෙතොට්‍රෙක්සෙට් වැනි ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය මර්දනය කරන ඖෂධ ඇතුළත් වේ. [6] ක්‍රීම් වර්ග පමණක් භාවිතා කිරීමෙන් සමේ බලපෑමෙන් සියයට 75 ක් පමණ වැඩි දියුණු වේ. [5] මෙම රෝගය ජනගහනයෙන් සියයට දෙකේ සිට හතර දක්වා ප්‍රමාණයකට බලපායි. [8] පිරිමින් සහ කාන්තාවන් සමාන වාර ගණනකින් පීඩාවට පත්වේ. [6] මෙම රෝගය ඕනෑම වයසකදී ආරම්භ විය හැකි නමුත්, සාමාන්‍යයෙන් වැඩිහිටි වියේදී ආරම්භ වේ. [4] සෝරියාසිස්, සෝරියාසිස් ආතරයිටිස්, ලිම්ෆෝමා, හෘද වාහිනී රෝග, ක්‍රෝන් රෝගය සහ මානසික අවපීඩනය ඇතිවීමේ වැඩි අවදානමක් සමඟ සම්බන්ධ වේ. [5] සෝරියාසිස් රෝග ඇති පුද්ගලයින්ගෙන් සියයට 30 කට සෝරියාසිස් ආතරයිටිස් බලපායි. [12]
යොමු කිරීම්
[සංස්කරණය]- ^ ජෝන්ස්. ISBN 978-3-12-539683-8.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help); Unknown parameter|කර්තෘ-සබැඳිය=ignored (help); Unknown parameter|පළමු=ignored (help); Unknown parameter|ප්‍රකාශක=ignored (help); Unknown parameter|මාතෘකාව=ignored (help); Unknown parameter|වසර=ignored (help); Unknown parameter|සංස්කාරක2=ignored (help); Unknown parameter|සංස්කාරක3=ignored (help); Unknown parameter|සංස්කාරක=ignored (help); Unknown parameter|ස්ථානය=ignored (help) - ^ සැකිල්ල:MerriamWebsterDictional
- ^ a b c d e Menter A, Gottlieb A, Feldman SR, Van Voorhees AS, Leonardi CL, Gordon KB, et al. (May 2008). "Guidelines of care for the management of psoriasis and psoriatic arthritis: Section 1. Overview of psoriasis and guidelines of care for the treatment of psoriasis with biologics". Journal of the American Academy of Dermatology. 58 (5): 826–50. doi:10.1016/j.jaad.2008.02.039. PMID 18423260.
- ^ a b "Questions and Answers About Psoriasis". www.niams.nih.gov. 2017-04-12. 22 April 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 22 April 2017. සංරක්ෂිත පිටපත, https://www.niams.nih.gov/health_info/psoriasis/, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 19 April 2025
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q Boehncke WH, Schön MP (September 2015). "Psoriasis". Lancet. 386 (9997): 983–94. doi:10.1016/S0140-6736(14)61909-7. PMID 26025581.
- ^ a b c d e f g h "Questions and Answers about Psoriasis". National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases. October 2013. 8 July 2015 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 1 July 2015. සංරක්ෂිත පිටපත, http://www.niams.nih.gov/Health_info/Psoriasis/default.asp, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 19 April 2025
- ^ GBD 2015 රෝග සහ තුවාල සිදුවීම් සහ ව්‍යාප්තිය සහයෝගිතාකරුවන්. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5055577.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help); Missing or empty|title=(help); Unknown parameter|කලාපය=ignored (help); Unknown parameter|දිනය=ignored (help); Unknown parameter|පරිමාව=ignored (help); Unknown parameter|පිටු=ignored (help); Unknown parameter|මාතෘකාව=ignored (help); Unknown parameter|සඟරාව=ignored (help) - ^ a b Parisi R, Symmons DP, Griffiths CE, Ashcroft DM (February 2013). "Global epidemiology of psoriasis: a systematic review of incidence and prevalence". The Journal of Investigative Dermatology. 133 (2). Identification and Management of Psoriasis and Associated ComorbidiTy (IMPACT) project team: 377–85. doi:10.1038/jid.2012.339. PMID 23014338.
- ^ . 2015. p. 454 https://books.google.com/books?id=MDXiBAAAQBAJ&pg=PA454.
{{cite book}}:|archive-date=requires|archive-url=(help); Missing or empty|title=(help) - ^ (ඉංග්‍රීසි බසින්). New York. 2023. pp. 52–73.
{{cite book}}:|archive-date=requires|archive-url=(help); Missing or empty|title=(help)CS1 maint: location missing publisher (link) - ^ Ely JW, Seabury Stone M (March 2010). "The generalized rash: part II. Diagnostic approach". American Family Physician. 81 (6): 735–9. PMID 20229972. 2014-02-02 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2 පෙබරවාරි 2014 at the Wayback Machine
- ^ a b . pp. 83–87 https://books.google.com/books?id=r4Xzi0LKROcC&lpg=PP1&dq=dermatology&pg=PA86.
{{cite book}}:|archive-date=requires|archive-url=(help); Missing or empty|title=(help)