සමාජ විරෝධී පෞරුෂ ආබාධය
| සමාජ විරෝධී පෞරුෂ ආබාධය | |
|---|---|
| වෙනත් නම් | සමාජ විරෝධී පෞරුෂ අක්‍රමතාවය, අසමාජීය පෞරුෂ ආබාධය (DPD), සමාජ ව්‍යාධිය, මනෝ ව්‍යාධිය[1] |
| ක්ලස්ටර් B පුද්ගලත්ව රෝග සම්බන්ධ වීඩියෝ විවරණය | |
| විශේෂතාව | මනෝචිකිත්සාව |
| රෝග ලක්ෂණ | අනෙක් අයගේ හිමිකම් නොසලකා හැරීම, අපරාධ කිරීම, නැවත නැවත බොරු කීම, සැලසුම් කිරීමේ දුර්වල බව, ප්‍රබල ආක්‍රමණශීලී හැසිරීම්, අනෙකුත් අයට හානි කළ පසු පවා ඒ ගැන තැකීමක් නොකිරීම [1] |
| Usual onset | ළමා කාලය[2] |
| කාලපරාසය | දීර්ඝ කාලීනව[1] |
| අවදානම් සාධක | පවුල් ඉතිහාසය, දරිද්‍රතාවය, ළමා අපයෝජනය[1][3] |
| රෝග විනිශ්චය ක්‍රම | මනෝචිකිත්සක තක්සේරුවක් මත පදනම්ව[3] |
| Differential diagnosis | චර්යා අක්‍රමිකතාව, ද්‍රව්‍ය භාවිතයේ අක්‍රමිකතාව, ද්විධ ධ්‍රැව අක්‍රමිකතාව, භින්නෝන්මාදය, දේශසීමා පෞරුෂ අක්‍රමිකතාව, ස්වාභාවික පෞරුෂ අක්‍රමිකතාව, අපරාධකාරී හැසිරීම[1] |
| ප්‍රතිකාර | විශේෂිත රෝග ලක්ෂණ මත පදනම්ව[3] |
| සංඛ්‍යාතය | වසරකදී සාමාන්‍යයෙන් 1.8%ක් පමණ[1] |
සමාජ විරෝධී පෞරුෂ ආබාධය (ASPD හෝ APD) යනු අන් අයගේ අයිතිවාසිකම් නොසලකා හැරීමේ දිගුකාලීන රටාවකින් හඳුනාගත හැකි පෞරුෂ ආබාධයකි. [1] බොහෝ විට අපරාධ කිරීම, නැවත නැවත බොරු කීම, දුර්වල සැලසුම් කිරීම, ආක්‍රමණශීලී හැසිරීම්, අන් අයගේ ආරක්ෂාව පිළිබඳ අවධානයක් නොදීම සහ අන් අයට හානි සිදු කිරීමෙන් පසු පවා ඒ ගැන එතරම් තැකීමක් නොකිරීම වැනි හැසිරීම් ඉතිහාසයක් ඇත. [1] මෙම ආබාධය ආශ්‍රිත සංකූලතා අතර විරැකියාව සහ සියදිවි නසා ගැනීම් වැනි ගැඹුරු බලපෑම් ද පවතින බව දක්වා ඇත. [1] [3]
අවදානම් සාධක අතර පවුල් ඉතිහාසය, දරිද්‍රතාවය සහ ළමා අපයෝජනය හෝ ළමයින් නොසලකා හැරීම ඇතුළත් වේ. [1] [3] අවම වශයෙන් වයස අවුරුදු 15 සිට මේ රෝග ලක්ෂණ දක්නට ලැබෙන අතර හැසිරීම් ආබාධ එම වයසට පෙර සිටම පවතී. [1] විධිමත් රෝග විනිශ්චය සඳහා වයස අවුරුදු 17 ට වැඩි අයෙකු වීම අවශ්‍ය වේ. [1] සමාජ විරෝධී පෞරුෂ ආබාධයේ රෝග ලක්ෂණ මනෝ ව්‍යාධිය, සමාජ ව්‍යාධිය සහ සමාජ විරෝධී පෞරුෂ ආබාධය (DPD) ආදී ලෙසද නම් කර ඇත. [1] එය ක්ලස්ටර් බී වර්ගයේ පෞරුෂ ආබාධයකි . [3]
මේ සඳහා නිශ්චිත ප්‍රතිකාරයක් නොමැති අතර, රෝග ලක්ෂණ වැඩිදියුණු කිරීමට පමණක් උත්සාහ කෙරේ. [3] රෝහල්ගත කිරීම ප්‍රයෝජනවත් බව සොයාගෙන නොමැත. [3] සමාජ විරෝධී පෞරුෂ ආබාධය දී ඇති වසරක් තුළ පුද්ගලයින්ගේ 0.2% සිට 3.3% දක්වා බලපායි. [1] කාන්තාවන්ට වඩා පිරිමින්ට තුන් ගුණයකින් පමණ වැඩි පුර බලපායි. [1] [3] පිරිමි ජනගහනය තුළ මත්පැන් අනිසි භාවිතය හේතුවෙන් ඇතිවන ආබාධ අනුපාතය 70% ට වඩා වැඩි විය හැකිය. [1] එමෙන්ම මෙම තත්වය වයසින් සමඟ අඩුවිය හැකි අතර, [3] බලපෑම් ලැබූ පුද්ගලයින් ප්‍රචණ්ඩත්වය හේතුවෙන් මිය යාමට වැඩි අවදානමකට ලක් වේ. [1]
ආශ්‍රිත
[සංස්කරණය]- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q ඇමරිකානු මනෝචිකිත්සක සංගමය (2013), මානසික ආබාධ පිළිබඳ රෝග විනිශ්චය සහ සංඛ්‍යානමය අත්පොත (5 වන සංස්කරණය), ආර්ලිංටන්: ඇමරිකානු මනෝචිකිත්සක ප්‍රකාශනය, pp. 659, , https://archive.org/details/diagnosticstatis0005unse/page/661
- ^ "සමාජ විරෝධී පෞරුෂ ආබාධය". ජාතික වෛද්‍ය පුස්තකාලය (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2018 සැප්තැම්බර් 21 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2018 මැයි 16.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ^ a b c d e f g h i j ෆිෂර්, KA; හැනි, M (January 2020). "සමාජ විරෝධී පෞරුෂ ආබාධය". StatPearls. PMID 31536279.