ශ්‍රී ලාංකේය ඉංග්‍රීසි
ශ්‍රී ලංකාවේ සිංහලයෝ භාවිතාකරන්නාවූ ඉංග්‍රීසි උප භාෂාව කටවහරේ සිංගිරිසි හෝ සිංග්ලිශ් ලෙසද ලිඛිතව ශ්‍රී ලාංකේය ඉංග්‍රීසි ලෙසද හැඳින්වේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ ඉංග්‍රීසි භාෂා පසුබිම
[සංස්කරණය]ලක්දිවට ක්‍රි.ව. 1796 දී පැමිණි බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයන් 1815 දී උඩරට රාජධානියද ඇතුළුව දිවයිනම රටම තම පාලනය යටතට ගත්හ. එතැන් සිට 1948 පෙබරවාරි 04 වැනි දින නිදහස ලබන තුරු ලංකාව සම්පූර්ණයෙන්ම ඔවුන්ගේ ආධිපත්‍යයට යටත්ව පැවතියේය. එය අවුරුදු 130 ටත් අධික කාල පරාසයකි. මේ වකවානුවේදී රටේ පරිපාලන භාෂාව (language of administration) ලෙස ඉංග්රීසිය භාවිතා කිරීමට පටන් ගැනිනි. කලින් සිටම මුහුදුබඩ ප්‍රදේශ පෘතුගීසි හා ලන්දේසි පාලනයට නතු වීම නිසා යම් දුරකට මෙහි ඇති වී තිබූ බටහිර ආභාෂය මේ කාලයේදී වඩාත් තීව්‍ර විය. සමාජීය, ආර්ථික, ආධ්‍යාත්මික සියළු තල හරහා මෙම වෙනස්කම් පැතිරී ගියේය.
1948 ලැබූ නිදහසෙන් පසුව මේ යටත් විජිත මානසිකත්වයට (colonial mentality) විරුද්ධව රැල්ලක් මතු වීමට පටන් ගත්තේය. 1956 දී උච්චත්වයට පත්වූ එම දේශීයත්ව ව්‍යාපාරයේ (nationalist movement) එක් අංගයක් වූයේ සුද්දාගේ බස ලෙස සැලකුණ ඉංග්‍රීසියද පිටු දැකීමය. දේශීය භාෂාවලින් තම අවශ්‍යතා පිරිමසා ගැනීමට රටේ ජනතාවට අවස්ථාව ලබා දීම ඉතා වැදගත් සත් කාර්යයක් විය. යටත් විජිත යුගයෙන් (colonial period) කර පින්නාගත් රටට නොගැලපෙන දේවලින් මිදීමද වැදගත් වුවද, ඉංග්‍රීසි බස ජාත්‍යන්තරය තුල එවකටත් ලබා තිබූ වැදගත් ස්ථානය හා එහි අනාගත වර්ධනය නොසලකා එය කුස්සිය මුල්ලට තල්ලු කිරීම ශ්‍රී ලාංකිකයන් අතින් සිදුවූ වැරැද්දක් බවද මතයකි.
එය අද ලොව වැදගත්ම සම්බන්ධීකරණ භාෂාව (link language) බවට අවිවාදයෙන්ම පත් වී ඇත. රාජ්‍යතාන්ත්‍රික සබඳතාවලදී (diplomatic relations) ප්‍රංශ බසට කලින් හිමි වූ තැන මෙන්ම, විද්‍යාත්මක ක්ෂේත්‍රයන්හී ජර්මන් බසට තිබූ තැනද අද ඉංග්රීසිය විසින් ආක්‍රමණය කර හමාරය.
මීට හේතු කීපයක් ඇත. ඉන් එකක් නම් එවකට ලෝක‍ය පුරා පැතිරුණ බ්‍රීතාන්‍ය අධිරාජ්‍යය (British Empire) තුළින් එය ලොව පුරා ව්‍යාප්ත වීමයි. එමෙන්ම නිදහස ලැබූ බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිත (British colonies, crown colonies) නිදහසෙන් පසු ප්‍රංශ යටත් විජිත මෙන් පසුගාමී නොවී, ලොව වැදගත් භූමිකාවලට අවතීර්ණ වීමද වැදගත් සාධකයක් විය (උදා: ඉන්දියාව, මලයාසියාව,සිංගප්පූරුව). තවත් කැපී පෙනෙන සාධකයක් නම් විසිවෙනි සියවසේ ඇති වූ ඇමරිකානු ආර්ථික වර්ධනය හා ඒ මඟින් ඒ වන විට ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේද ප්‍රධාන භාෂාව ලෙසට තෝරා ගෙන තිබූ ඉංග්රීසිය ලද පිටුබලයය.
අද ශ්‍රී ලංකාවේ ඉංග්‍රීසියේ වටිනාකම හොඳින්ම දැනේ. ශ්‍රී ලංකාව කුඩා රටකි. මෙහි වැඩි දෙනෙක් කතා කරණ සිංහල භාෂාව මෙහි පමණක් භාවිතා වන්නක් නිසා එමඟින් ලොව අන්‍යයන් සමඟ සම්බන්ධ වීම ඉතා අපහසු දෙයකි. සුළුතරයක් භාවිතා කරන දෙමළ බසටද ඇත්තේ ප්‍රාදේශීය වැදගත්කමක් පමණි. එම නිසා වත්මන් තොරතුරු යුගයේ (Information Age) ලොව ව්‍යාප්ත වන දැනුම් සම්භාරයෙන් ප්‍රයෝජන ගැනීමට නම් ජාත්යන්තර භාෂාව අද කාහටත් අත්‍යවශ්‍ය උපාංගයක් බවට පත් වී ඇත.
මෙවන් පසුබිමක් මත, ඉංග්රීසිය තව දුරටත් සුද්දාගේ භාෂාව ලෙස නොසලකා, ලෝක භාෂාව (global language, world language) ලෙස එය හොඳින් ප්‍රගුණ කිරීම ශ්‍රී ලාංකිකයනට වැඩදායක වනු ඇත.
ශ්‍රී ලංකාවේ ඉංග්‍රීසි භාවිතය
[සංස්කරණය]ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත් වූ අවධියේ ඉංග්‍රීසි බසේ කේන්ද්‍රස්ථානය වූ එංගලන්තයේ භාෂා ප්‍රමිතිය (අදාල වකවානුවේ එහි රජ කළේ රජෙක්ද රැජිණක්ද යන්න මත පදනම්ව) King’s English හෝ Queen’s English නමින් හැඳින්විනි. තමන්ගෙ රජු හෝ රැජිණගේ බස් වහර ඉතා නිවැරදි විය යුතු බවත්, එය බස නිසි ලෙස හසුරුවනු රිසි සියල්ලන් අනුගමනය කළ යුත්තක් ලෙසත් එකල ඉංග්‍රීසි ජාතිකයෝ සැලකූහ.
නමුත් ඉංග්‍රීසි භාෂාව යම් ආකාරයකින් පැලපදියම් වූ අනිත් හැම රටකම වැසියෝ ඒ භාෂාව තම තමන්ගෙ වැඩ කටයුතුවලට පාවිච්චි කිරීමේදී තම දේශීය ව්‍යවහාරවල (local vernaculars) අංග හා තම සංස්කෘතිකාංග (cultural elements) ඊට ඈඳා ගත්හ. මේ ආකාරයෙන් අද ලෝකයේ එක් එක් රටවල ඉංග්රීසිය භාවිතා වෙන්නෙ තම තමන්ට ආවේණික වූ යම් යම් වෙනස්කම් සහිතවය. ඒ අතරින් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ඉංග්‍රීසි බස් වහර (American English) අද බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසියද (British English) පරදවා ප්‍රමුඛතාවය ලබා ගෙන ඇතැයි කීවොත් එය නිවැරදිය. අනෙකුත් රටවල මෙසේ ඇති වූ ව්‍යවහාරයන් හැඳින්වීමට Australian English, Canadian English, Indian English, South African English වැනි යෙදුම් භාවිතා වේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ තත්වයද එසේමය. මෙහිද ඉංග්‍රීසියට රටට ආවේණික වෙනස්කම් එකතු වී ඇත. ඉන්දියානු භාෂා සමග සිංහල බසේ ඇති නෑදෑ කමත්, දෙරට අතර සංස්කෘතික සමීපත්වයත් නිසා මෙයින් සමහරක් ඉන්දියාවටත් පොදු වූ ඒවා වෙයි. ශ්‍රී ලංකාවේ ඉංග්‍රීසි ව්‍යවහාරය Sri Lankan English නමින් හැඳින්වෙයි. (ඇතැම් උගතුන් මෙම වර්ගීකරණයට එකඟ නොවෙති. ඔවුන් පවසන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ ඉංග්‍රීසි භාවිතයේ එය වෙනම බස් වහරක් ලෙස සැලකිය හැකි ලක්ෂණ නොමැති බවය.)
උදාහරණයක් වශයෙන්, ඇතැම් ප්‍රශ්න ඇසීමේදී ‘no?’ යන්න භාවිතය ශ්‍රී ලාංකික ඉංග්‍රීසි ව්‍යවහාරයේ එක් මූලික අංගයක් වී ඇත. ‘ඔයා ඒ අයට කිව්ව නේද?’ , ‘එයා (ඔහු) ඒක දන්න‍වා නේද?’, ‘ එයා (ඇය) හෙට එනව නේද?’ වැනි ‘නේද?’ අඩංගු ප්‍රශ්නයන්හිදී, ඉංග්‍රීසි කතා කරන ශ්‍රී ලාංකිකයන් බොහෝ දෙනෙක් ‘You told them, no?’ , ‘He knows it, no?’ , ‘She is coming tomorrow, no?’ රටාව යොදා ගනිති. නමුත් ජාත්යන්තර සම්මතය (Standard International English) අනුව නම් මේවා කියවෙන්නෙ ‘You told them, didn’t you?’ , ‘He knows it, doesn’t he?’ , ‘She is coming tomorrow, isn’t she?’ ආදී වශයෙන් question tags භාවිතයෙනි.
ලිඛිත භාෂාවේ (written language) හැරුණු විට, ජාත්යන්තර සම්මතය බොහෝ ලාංකිකයන් විසින් අනුගමනය කෙරෙන්නේ විදේශිකයෙකු හා කතා කිරීමේදී හෝ වැදගත් සභාවක් ඉදිරියේ - එසේ නැතිනම් රූපවාහිණියේ - කතා කිරීම වැනි විධිමත් අවස්ථාවකදී (formal situation) පමණි. එම නිසා no හි මෙම භාවිතය ශ්‍රී ලාංකික භාෂිත ඉංග්‍රීසියේ පිළිගත් අංගයක් (accepted form in Sri Lankan colloquial English) ලෙස සැලකිය හැකිය.
යම් භාෂාවක් භාවිතා වෙන ඕනැම රටක ඒ රටේ සිරිත් විරිත්, ඇදහිලි විශ්වාස, කෑම බීම, කතා කරන අනිත් භාෂා ආදී දේවල ආභාෂය අනිවාර්යෙන්ම ඒ භාෂාවෙ භාවිතයට බලපාන බව දක්නට ලැබේ. ඇත්තෙන්ම එය රටවල් කීපයක භාවිතා වෙන අනිත් භාෂාවලත් ස්වරූපයයි. ස්පාඤ්ඤ (Spanish), ප්‍රංශ (French), ජර්මන් (German), දෙමළ (Tamil) වැනි භාෂාවලද මෙවැනි ලක්ෂණ අඩු වැඩි වශයෙන් දකින්න ලැබේ. ඒක ජීවමාන භාෂාවක ලක්ෂණයක් වන අතර එසේ නොවන්නේ ලතින්, පාලි වැනි වර්තමානයේ එදිනෙදා භාවිතයේ නැති භාෂාවල පමණි.
කලින් සඳයන් කළ පරිදි, ඉංග්රීසිය අද ලෝකයේ රටවල් ගණනාවක භාවිතා කෙරේ. ඒ හැම රටකම ඉංග්‍රීසි භාවිතයේ තමන්ට ආවේණික වෙනස්කම් පවතී. ශ්‍රී ලාංකික ඉංග්‍රීසියේද එවැනි අනන්‍යතා තිබේ. නමුත් මෙහිදී සැලකිල්ලට ගත යුතු දෙයක් වන්නේ, මෙහි යොදා ගැනෙන මේ ආවේණික ගති ලක්ෂණ අතර රට තුළ යම් පිළිගැනීමකට පාත්‍ර වුණ අංග මෙන්ම එසේ පිළි නොගැනෙන අංගද තිබෙන බවය. මෙය ඇත්තෙන්ම ඉංග්‍රීසි මව් බස ලෙස කතා කෙරෙන රටවලද යම් තරමකට ඇති තත්වයකි. උදාහරණයක් වශයෙන්, අතීතයේදී නිවැරදි යයි පිළිගැනුන ‘It’s I. - මේ මම’ වෙනුවට වර්තමානයේ ‘It’s me.’ යන්නද පිළිගැනෙන්නේ ඒ රටවල උගතුන්ද බොහෝ විට එය පාවිච්චි කරන නිසාවෙනි. නමුත් ඇතැම් අය ‘My wife and I went there. - මමයි, මගෙ බිරිඳයි එහෙ ගියා.’ වෙනුවට ‘Me and my wife went there.’ කියාද කීවද, එය සැලකෙන්නේ පිළිනොගත් - එනම් non-standard - රටාවක් ලෙසිනි.
ලංකාවේ ගතහොත්, ඉහත සඳහන් කළ පරිදි question tags වෙනුවට “no?” මෙහි ඉංග්‍රීසි කතා බහේදි (ලිවීමේදී නොවේ) සියල්ලන්ම පාහේ යොදාගන්නා නිසා, එය ශ්‍රී ලාංකික භාෂිත ඉංග්‍රීසියේ සම්මත අංගයක් (a standard feature of Sri Lankan colloquial English) ලෙස පිළිගත හැකිය. නමුත් වචනයක මුලට ‘s-’ යෙදෙන විට එය ‘ඉස්-’ යනුවෙන් උච්චාරණය කිරීම එසේ නොපිළිගැනෙන්නේ භාෂා ප්‍රවීණයන් එසේ නොකරන නිසාය. එවැනිම ගැටළුවක් ඉංග්‍රීසි ‘o’ ශබ්ද උච්චාරණයෙද පවතී. ‘note’, ‘boat’ වැනි වචනවල ඇති ශබ්දය සිංහල ‘ඕ /oː/’ ලෙස කීම මෙහි පිළිගැනීමට ලක්වී ඇතත්, ‘shop, office’ වචනවල ශබ්දය ‘ඔ /o/’ ලෙස හෝ ‘call, law’ වචනවල ශබ්දය ‘ඕ /oː/’ ලෙස කීම එසේ පීළිගැනීමට ලක් වී නැත.
කෙසේ වෙතත් ශ්‍රී ලාංකිකයන් තේරුම් ගත යුතු තවත් කරුණක් වන්නේ, තම රට තුළ - සහ බොහෝ විට දකුණු ආසියාව තුළ - යම් පිළිගැනීමක් ඇති භාෂා රටා හා වදන් තම සහෝදර රට වැසියන් අතරදී භාවිතයට ගැනීමේ වරදක් නොමැති වුවද, වෙනත් රටවල අය සමග කතාබහේදී නම් ඔවුන්ට තෙරුම් නොයන ඇතැම් යෙදුම් තමන් අතර නිතර යෙදෙන බවය.
ශ්‍රී ලංකාවේ සිංහලයන්ගේ ඉංග්‍රීසි භාවිතය සහ ජාත්යන්තර ඉංග්‍රීසි භාවිතය අතර වෙනස්කම්
[සංස්කරණය]සැ.යු.- මෙහි ඇතැම් තැන්වල දක්වා ඇති 'ජාත්යන්තර' යන්නෙන් අදහස් කර ඇත්තේ අද බොහෝ දුරට ලොව ඉංග්‍රීසි බස අතින් ප්‍රමුඛත්වය ලබා ඇති බ්‍රිතාන්‍ය සහ ඇමරිකානු ව්‍යවහාරයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ ඉංග්‍රීසි ව්‍යවහාරයද, බ්‍රිතාන්‍ය සහ ඇමරිකානු ඉංග්‍රීසි ව්‍යවහාරයද අතර යම් යම් වෙනස්කම් පවතී. නමුත් රටට ආවේණික ඉංග්‍රීසි යෙදුම් වැරදිය යන්න මෙයින් අදහස් නොවේ. යම් භාෂාවක් පාවිච්චි වෙන ඕනැම රටක ඒ රටේ පමණක් යොදා ගැනෙන වචන සහ රටා පවතී. නමුත් ඉංග්රීසිය අද ජාත්යන්තර භාෂාව බවට පත් වී ඇති නිසාද, ඉංග්‍රීසි ඉගෙන ගැනීමේදී බොහෝ දෙනාගේ මූලික අරමුණ ජාත්‍යන්තරය සමග සම්බන්ධවීම නිසාද, ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරය ගැන දැන සිටීම වැදගත් වේ.
ශ්‍රී ලංකාව තුළද, හිතා මතා හෝ පුරුද්දෙන්ම, ජාත්යන්තර සම්ප්‍රදායන් වඩාත් සමීපව අනුගමනය කරන අය සිටින බව මෙහිදී සැලකිය යුතුය. එමෙන්ම, අවස්ථාව අනුව උච්චාරණය හා අනෙකුත් භාෂා රීති ශ්‍රී ලාංකික හා ජාත්යන්තර සම්මතයන් අතර මාරු කළ හැකි අයද සිටිති.
වචන (Vocabulary)
[සංස්කරණය]- ladies’ fingers, brinjal, dhal…
- කෑමට බීමට ගන්නා දේ සම්බන්ධව බොහෝ අපැහැදිලිකම් මතුවේ. බණ්බක්කා ladies’ fingers හෝ lady’s finger යනුවෙනුත්, වම්බටු brinjal යනුවෙනුත්, පරිප්පු dhal යනුවෙනුත් දකුණු ආසියාතික රටවල හඳුන්වනු ලැබුවත්, ජාත්යන්තර වශයෙන් ඒවා හැඳින්වෙන්නේ පිළිවෙලින් okra, aubergine [බ්‍රිතාන්‍ය භාවිතය] / eggplant [ඇමරිකානු භාවිතය] හා lentils වශයෙන්ය.
- ‘jak fruit -කොස්’, ‘breadfruit - දෙල්’, ‘snake gourd - පතෝල’, ‘bitter gourd - කරවිල’, ‘ridged gourd - වැටකොළු’, ‘bottle gourd - ලබු’, ‘drumsticks - මුරුංගා’, ‘winged bean - දඹළ’, ‘wood apple - දිවුල්’, ‘custard apple - වැලි අනෝදා’, ‘soursop - කටු අනෝදා’, ‘rose apple, jambu - ජම්බු’, ‘beli - බෙලි’, ‘ambarella ඇම්බරැල්ලා’, ‘veralu, Ceylon olive - වෙරළු’, ‘nelli - නෙල්ලි’ වැනි පදත් විදේශිකයන්ට - විශේෂයෙන් බටහිරවාසීන්ට - නුහුරුය. ඒවා සඳහා වෙනම වචනද ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙ නොමැති වන්නේ ඉංග්රීසිය බිහි වුණ පරිසරයෙ ඒවා නොතිබුණ නිසාවෙනි. එහෙයින් මෙවැනි දේ කෙටි විස්තරයකින් පැහැදිලි කීරීම අවශ්‍ය විය හැකිය.
- ‘rambutan - රඹුටන්‍’ගැන කීමේදී නම් එය ඊට වඩා ප්‍රසිද්ධ litchi වැනි පළතුරක් සමග සංසන්දනය කළ හැකිය. කෙසෙල් සඳහා ‘banana’ පදය යොදා ගත යුතු වෙන්නේ ‘plantain’ පදය ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ ඉවීමට ගන්නා කෙසෙල් හැඳින්වීමට යෙදෙන නිසාය.
- එමෙන්ම මෙරට පිළියෙල කරන කැවුම් (kevum, oil cakes), කොකිස් (kokis), ඇඹුල් තියල් (ambul thiyal) වැනි කෑම වර්ග ගැනද විස්තර සැපයීම මගින් විදේශිකයාට ඒ පිළිබඳ නිවැරදි අවබෝධයක් ලබා දිය හැකිය. ආප්පවලට hoppers කියා කීවද (plain hoppers - සුදු ආප්ප, egg hoppers - බිත්තර ආප්ප), එයද එසේ පැහැදිලි කළ යුත්තකි (මෙහිදී ආප්ප pancakes සමග සසඳා එහි ස්වභාවය දැක්විය හැකිය).
- තේ බීමේදී පාවිච්චි කෙරෙන plain tea වෙනුවට tea හෝ black tea ද, milk tea වෙනුවට tea with milk හෝ white tea [බ්‍රිතාන්‍ය භාවිතය] ද, භාවිතා කිරීමට වේ. තම්බපු බිත්තර පිළිබඳව half-boiled වෙනුවට soft-boiled (බාගෙට තම්බපු) ද, full-boiled වෙනුවට hard-boiled (හොඳට තම්බපු) ද යොදා ගැනීමට සිදු වේ.
- ‘බුරියානි’ හැඳින්වීමට මෙහි යොදා ගැනෙන ‘buriyani’ යන්නට වඩා ‘biriyani’ පදය ඉංග්‍රීසියේ යෙදෙන්නේ ඉන්දියානු ආභාෂය හේතුවෙනි. “පැණි” සඳහා යෙදෙන්නේ treacle හෝ golden syrup යන්නයි. honey යනුවෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ මී පැණියි.
- pirith ceremony, alms-giving, puja…
- ‘pirith ceremony - පිරිත් පින්කම’, ‘alms-giving - දානමය පින්කම’, ‘puja - පූජාව’ ආදී බෞද්ධ හා හින්දු වතාවත් ගැන කතා කිරීමේදී, ඒවාගේ පසුබිම ගැන කියා දීම ඉතා වැදගත් වේ. ඉහත දැක්වෙන වචනවලට අමතරව ‘dagoba – දාගැබ’, ‘kovil – කෝවිල’ ආදී සිද්ධස්ථානවලට භාවිතා වෙන වචනද අන්‍යාගමිකයන්‍ට ඇතැම් විට නුහුරුය.
- ‘Vesak - වෙසක්’, ‘Poson - පොසොන්’ වැනි ආගමික උත්සව ගැනද පැහැදිලි අවබෝධයක් බොහෝ අයට නැති නිසා (වෙසක් උත්සවය ගැන යම් තරමක ප්‍රසිද්ධියක් තිබුණත්), ඒවා ගැන කතා කිරීමේදී නම පමණක් නොකියා, ඒ ගැන පැහැදිලි කිරීමක්ද එක් කිරීම වැදගත් වේ. ‘Maha Shivaratri - මහා ශිව රාත්‍රී’, ‘Diwali, Dipavali - දීපාවලී’ වැනි හින්දු උත්සව ගැනද ඊට වැඩි වෙනසක් නැත (ඉන්දියාවේ ආභාෂය නිසා දීපාවලී සඳහා Diwali පදය ඉංග්‍රීසියේ වැඩි පුර භාවිතා වේ).
- tank, bund, anicut
- ‘වැව’ යන්න සඳහා මෙරටදී ඉංග්‍රීසියෙන් භාවිතා කෙරෙන tank පදයද ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ එම අර්ථයෙන් නොයෙදේ. එහිදී මේ වෙනුවට reservoir වැනි වචනයක් යොදා ගැනීමට සිදු වේ. ‘වැව් බැම්ම’ සඳහාද bund වෙනුවට dam, dyke වැනි පදයක් අවශ්‍ය වේ. ‘ඇළ පාර’ සඳහා ඇතැම් විට පාවිච්චි වෙන anicut වෙනුවට irrigation channel වැන්නක් සුදුසුය.
- lakh
- ‘ලක්ෂය’, ‘දෙලක්ෂය’ වැනි සංඛ්‍යාවලට කියනු ලබන one lakh, two lakhs ආදිය වෙනුවට one hundred thousand, two hundred thousand ආදී වශයෙන් යෙදිය යුතු වන්නේ lakh යන්නද දකුණු ආසියාතික වදනක් නිසාය. ජාත්යන්තර ඉංග්‍රීසි භාවිතයේ දස ලක්ෂය සඳහා one million (විසි ලක්ෂය - two million, තිස් ලක්ෂය - three million...) භාවිතා කෙරේ. කෝටිය දැක්වීමට one hundred million (100, 000,000) ද, කෝටි සියය - එනම් මිලියන් දහස - සඳහා one billion (1,000,000,000) ද, යෙදේ.
ව්‍යවහාරය (Usage)
[සංස්කරණය]- in vain
- මේ යෙදුම ලංකාවේ ඇතැම් විට පාවිච්චි වෙන්නේ 'අයියා ගාව වැඩිපුර ටිකට් තියනවා. අපි ටිකට් ගත්තෙ අපරාදෙ. My brother has extra tickets. We bought tickets in vain.' වැනි අවස්ථාවලය. මෙයින් අදහස් වෙන්නෙ ඒ කළ දෙයින් අනවශ්‍ය පාඩුවක් ඇති වූ බවය.
- නමුත් ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ 'in vain' යන්න යෙදෙන්නේ, කරන ලද යම් දෙයකින් පලක් නො‍වූ විටය; සිංහලෙන් 'ගඟට ඉනි කැපුවා වගේ' කියන තැන්වලය.
- I tried in vain to explain the matter to her. මම එයාට කාරණය පැහැදිලි කරල දෙන්න උත්සාහ කළත් පලක් උනේ නැහැ.
- They waited in vain for a bus to come. ඒ අය බස් එකක් එනකම් බලන් හිටියත් පලක් උනේ නැහැ.
- We went there in vain. අපි එහෙ ගියාට වැඩක් උනේ නැහැ.
- All our efforts were in vain. අපේ උත්සාහය සම්පූර්ණයෙන්ම නිෂ්ඵල උනා.
- ශ්‍රී ලංකාවේ 'in vain' පාවිච්චි වෙන මුලින් සඳහන් කළ අර්ථයෙන් නම් ජාත්‍යන්තරව යෙදෙන්නෙ වෙනත් රටාය.
- My brother had extra tickets. In vain you didn't come to the show. [Sri Lanka]
- My brother had extra tickets. It’s a shame (that) you didn't come to the show. (You could have come to the show and seen it free.) [international]
- අයියා ගාව වැඩිපුර ටිකේ තිබුනා. අපරාමෙ ඔයා සංෙර්ශනයට නාමේ. (ඇවිල්ලා ඒක මනාමිමල් බලන්න තිබුනා.)
- The manual is in German. In vain. / In vain we bought this gadget. [Sri lanka]
- The manual is in German. What a shame. / It’s a shame (that) we bought this gadget. [international]
- උපදෙස් පොත තියෙන්නෙ ජර්මන් භාෂාවෙන්. අපරාදෙ. / අපරාදෙ අපි මේක ගත්තේ.
- for lies
- සිංහලෙන් 'බොරුවට' කියා කියවෙන තැන්වල, ඇතැම් ලාංකිකයන් එය කෙලින්ම ඉංග්‍රීසියට හරවා 'for lies' කියනු අසන්නට ලැබේ. නමුත් එවැනි යෙදුමක් නම් ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ ඇත්තේම නැත.
- Don’t shout for lies. [Sri lanka]
- Don’t shout in vain. [international]
- බොරුවට (හේතුවක් නැතුව) කෑ ගහන්න එපා.
- He said it for lies. [Sri lanka]
- He said it as a joke. [international]
- එයා ඒක කිව්වෙ බොරුවට (විහිළුවට).
- She is crying for lies. [Sri Lanka]
- She is pretending to cry. [international]
- එයා බොරුවට අඬන්නේ (අඬනවා වගේ බොරුවට පෙන්නනවා, ඒක රඟපෑමක්).
- සිංහලෙන් 'බොරුවට' කියා කියවෙන තැන්වල, ඇතැම් ලාංකිකයන් එය කෙලින්ම ඉංග්‍රීසියට හරවා 'for lies' කියනු අසන්නට ලැබේ. නමුත් එවැනි යෙදුමක් නම් ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ ඇත්තේම නැත.
- keep
- සිංහල භාෂාවෙ 'තියනවා' සහ 'තියා තබනවා / ගන්නවා' දෙක එක ළඟින් යන නිසා ඇතැම් ලාංකිකයන් ඉංග්‍රීසි keep පදය මේ දෙකටම පාවිච්චි කරනු පෙනේ. නමුත් keep හි ජාත්‍යන්තරවයෙදෙන අර්ථය මේ දෙවැන්න පමණය. එය භාවිතයට ගැනෙන්නේ යමක් තරමක් දිග කාලයක් යම් තැනක තියා තබන විටය.
- Keep it with you. ඒක ඔයා ළඟ තියා ගන්න.
- Let’s keep it on the table. අපි ඒක මේසෙ උඩ තියලා තියමු.
- Why don’t you keep it in the cupboard? ඇයි ඔයා ඒක කබඩ් එකේ තියල තියන්නෙ නැත්තෙ?
- 'තියනවා' අර්ථයෙන් නම් භාවිතා වෙන්නෙ 'put' වැනි පද වේ.
- Keep it on the table. [Sri Lanka]
- Put it on the table. [international]
- ඒක මේසෙ උඩ තියන්න.
- Keep it in the cupboard. [Sri Lanka]
- Put it in / into the cupboard. [international]
- ඒක කබඩ් එකට දාන්න.
- සිංහල භාෂාවෙ 'තියනවා' සහ 'තියා තබනවා / ගන්නවා' දෙක එක ළඟින් යන නිසා ඇතැම් ලාංකිකයන් ඉංග්‍රීසි keep පදය මේ දෙකටම පාවිච්චි කරනු පෙනේ. නමුත් keep හි ජාත්‍යන්තරවයෙදෙන අර්ථය මේ දෙවැන්න පමණය. එය භාවිතයට ගැනෙන්නේ යමක් තරමක් දිග කාලයක් යම් තැනක තියා තබන විටය.
- too much
- පුද්ගලයෙක් සම්බන්ධව 'තරමට වැඩියි' යන සිංහල අර්ථයෙන් ඇතැම් ලාංකිකයෝ too much යන යෙදුම පාවිච්චි කරති. නමුත් එය ජාත්යන්තර භාවිතායේ යෙදෙන්නේ ගණන් කළ නොහැකි (uncountable) යම් දෙයක් උවමනා ප්‍රමාණයට වඩා ඇති විටකය.
- You have put too much water in the kettle. ඔයා කේතලේ‍ට ඕනැවට වඩා වතුර දාලා.
- He drank too much at the party. එයා පාටියෙදි ඕනැවට වඩා බිව්වා.
- පුද්ගලයන් සම්බන්ධව නම් ජාත්යන්තර ඉංග්‍රීසියේ යෙදෙන්නේ වෙනත් යෙදුම්ය.
- That child is too much. [Sri Lanka]
- That child is quite naughty / mischievous. [international]
- ඒ ළමයා ගාණට වැඩියි (හරි දඟයි).
- This salesman is too much. [Sri Lanka]
- This salesman is really pushy. [international]
- මේ වෙළඳ නියොජිතයා තරමට වැඩියි (බඩු ඇ‍‍ඟේ ගහන්නමයි හදන්නේ).
- That girl is too much. [Sri Lanka]
- That girl is too forward. [international]
- ඒ ගෑණු ළමයා ඕනැවට වැඩියි (ලැජ්ජා බයක් නැහැ).
- පුද්ගලයෙක් සම්බන්ධව 'තරමට වැඩියි' යන සිංහල අර්ථයෙන් ඇතැම් ලාංකිකයෝ too much යන යෙදුම පාවිච්චි කරති. නමුත් එය ජාත්යන්තර භාවිතායේ යෙදෙන්නේ ගණන් කළ නොහැකි (uncountable) යම් දෙයක් උවමනා ප්‍රමාණයට වඩා ඇති විටකය.
- small small things
- සිංහල භාෂාවේ 'පොඩි පොඩි දේවල්', 'වෙනස් වෙනස් ප්‍රශ්න' වගේ යෙදුම් කොතෙකුත් පාවිච්චි කෙරේ. එයින් අදහස් වන්නේ “ඒ ආකාරයෙ විවිධ දේවල්” යන්න නිසා ඉංග්‍රීසි කතා කරන විටද ඇතැම් ලාංකිකයෝ ඒ රටාවට 'small small things', 'different different problems' ආදී වශවෙන් කීමට නැඹුරු වෙති.
- නමුත් ජාත්යන්තර ඉංග්‍රීසි ව්‍යවහාරයේ එම අර්ථය දීමට adjective පදයක් දෙවතාවක් යෙදීම නොකෙරේ. එම නිසා මෙවැනි අවස්ථාවල අර්ථයට ගැලපෙන ආකාරයට වෙනත් යෙදුමක් තෝරා ගැනීමට සිදු වේ.
- උදාහරණ වශයෙන්:
- We talked about various small things / various problems. අපි විවිධ පොඩි (සුළු) දේවල් / විවිධ ප්‍රශ්න ගැන කතා කළා.
- We talked about many small things / many different problems. අපි පොඩි (සුළු) දේවල් / විවිධ ප්‍රශ්න ගොඩක් ගැන කතා කළා.
- We talked about several small things / several different problems. අපි පොඩි (සුළු) දේවල් / විවිධ ප්‍රශ්න කීපයක් ගැන කතා කළා.
- නමුත් ජාත්යන්තර භාවිතයේ adjective පදයක් දෙවතාවක් යෙදීම ඇතැම් අවස්ථාවල වෙනත් අර්ථයකින් නම් දක්නට ඇත. එසේ කරනු ලබන්නේ 'ඉතාම...', 'ගොඩාක්...' වැනි අර්ථයකිනි.
- උදාහරණ:
- I saw her long, long ago. මම එයාව දැක්කෙ ගොඩාක් ඉස්සර.)
- get down from the bus
- 'බස් එකෙන් / කෝච්චියෙන් / කාරෙකෙන් බහිනවා' වැනි දේ මෙහි 'get down from the bus / train / car' ආකාරයෙන් කියවේ. නමුත් ජාත්‍යන්තරව get down from කියා සාමාන්‍යයෙන් යෙදෙන්නේ උස් තැනක සිට පහළට එන අවස්ථාවලය. එම නිසා , උදාහරණයක් වශයෙන්, වහලයක සිට බිමට බැසීමේදී get down from the roof කියා කියනු ලැබේ.
- බස්, කෝච්චි, ගුවන් යානා වැනි ලොකු, පොදුවේ පාවිච්චි කරන වාහනවලින් සහ බයිසිකල්, මෝටර් සයිකල් වැනි රෝද දෙකේ වාහනවලින් බැසීමේදී භාවිතා වෙන්නේ get off යන්නය. කාරයක්, වෑන් රථයක්, ජීප් රථයක්, ටැක්සියක් වැනි කුඩා, පෞද්ගලිකව පාවිච්චි කරන වාහනයක් සම්බන්ධව get out of පාවිච්චි කෙරේ. (ශ්‍රී ලංකාවේ නම් 'get off the car / van / three-wheeler' ආදියත් බහුලව ඇසේ.)
- We got off the bus / train at Maradana. අපි මරදානෙදි බස් එකෙන් / කෝච්චිවෙන් බැස්සා.
- He is going to get off his motorcycle / motorbike [බ්‍රිතාන්‍ය භාවිතය]. එයා එයාගෙ මොටර්බයික් එකෙන් බහින්න යන්නෙ.
- She is getting out of the car / van / three-wheeler. එයා කාරෙකෙන් / වෑන් එකෙන් / ත්‍රීවීලරෙකෙන් (දැන්) බහිනවා.
- play out
- 'ඒ ගොල්ලො මාව රැවැට්ටුවා.' යන අර්ථයෙන් 'They played me out.' යන්න ලංකාවේ භාවිතා වේ. නමුත් ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ නම් play out යන්න යෙදෙන්නේ වෙනත් අර්ථ ඇතිවය.
- They played the game out. ඒ අය අවසානය වෙනකම්ම සෙල්ලම් කළා (ගේම් එක ඉවර කළා).
- We played out part of the rope. අපි ලණුවෙ කොටසක් දිග ඇරල දුන්නා.
- Her energy played out. එයාගේ ශක්තිය වැය වුණා (එයාට මහන්සි උනා).
- Let’s see how things play out. අපි බලමු මොනවද වෙන්නෙ කියල (මොන විදිහටද දේවල් සිද්ද වෙන්නෙ කියල).
- 'රවටනවා' යන අර්ථයෙන් වෙනත් යෙදුම් භාවිතා වේ.
- They cheated me / deceived me / conned me [අවිධිමත් භාවිතය (informal usage)] / took me for a ride [අවිධිමත් භාවිතය (informal usage)]. ඒ ගොල්ලො මාව රැවැට්ටුවා.
- 'ඒ ගොල්ලො මාව රැවැට්ටුවා.' යන අර්ථයෙන් 'They played me out.' යන්න ලංකාවේ භාවිතා වේ. නමුත් ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ නම් play out යන්න යෙදෙන්නේ වෙනත් අර්ථ ඇතිවය.
- ask from him
- සිංහල භාෂාවෙන් 'එයාගෙන් අහන්න.', 'මටඑයාගෙන් ප්‍රශ්නයක් අහන්න තියනවා.' ආදී වශයෙන් කියවෙන නිසා ඉංග්‍රීසියෙන්ද ඇතැම් අය 'Ask from him.', 'I want to ask a question from her.' වැනි දේ කියනු අසන්නට ලැබේ. නමුත් ජාත්යන්තර ඉංග්‍රීසියේ ask පදය සමග සාමාන්‍යයෙන් from නොයෙදේ.
- Ask him. එයාගෙන් අහන්න.
- I want to ask (her) a question. මට (එයාගෙන්) ප්‍රශ්නයක් අහන්න ඕනැ.
- I want to ask (you) something. මට (ඔයාගෙන්) යමක් අහන්න ඕනැ.
- He asked (me) the way to Negombo. එයා (මගෙන්) මීගමුවට පාර ඇහුවා.
- Ask (him) his name / the time. (එයාගෙන්) එයාගෙ නම / වෙලාව අහන්න.
- They are going to ask his opinion about the matter. ඒ අය කාරණය ගැන එයාගෙ අදහස අහන්න යනවා.
- They are going to ask him for his advice about the matter. ඒ අය කාරණය ගැන එයාගෙන් උපදෙස් ඉල්ලන්න යනවා.
- He wanted to ask (you) a favour [බ්‍රිතාන්‍ය භාවිතය] / favor [ඇමරිකානු භාවිතය]. එයාට ඕනැ උනා (ඔයාගෙන්) උදව්වක් ඉල්ලන්න.
- He wanted to ask a favour [බ්‍රිතාන්‍ය භාවිතය] / favor [බ්‍රිතාන්‍ය භාවිතය] of you. එයාට ඕනැ උනා ඔයාගෙන් උදව්වක් ඉල්ලන්න.
- "Where have you been?' she asked (us). 'කොහෙද ඔය ගොල්ලො හිටියෙ?' එයා (අපෙන්) ඇහුවා.
- She asked (us) where we lived / what time our friends would come / what we had seen / how to go there. එයා අපෙන් ඇහුවා කොහෙද අපි ඉන්නෙ (පදිංචිය) / අපේ යාළුවො කොයි වෙලාවටද එන්නෙ / මොනවද අපි දැක්කෙ / කොහොමද එහෙ යන්නෙ කියල.
- They asked (me) for some money / for a drink / for a job / for some information. ඒ අය (මගෙන්) සල්ලි ටිකක් / බොන්න දෙයක් / රස්සාවක් / තොරතුරු ටිකක් ඉල්ලුවා.
- The boss asked (me) for an explanation. ලොක්කා (මගෙන්) ඉල්ලුව (යම් දෙයක් සම්බන්ධව) කරුණු පැහැදිලි කිරීමක්.
- (මෙහිදී යමක් කියන ලෙස ඉල්ලන විට ask something ආකාරයෙනුත්, යමක් දෙන ලෙස ඉල්ලන විට ask for something ආකාරයෙනුත් බොහෝ විට යෙදෙන බව උදාහරණවලින් පෙනෙන්නට ඇති.)
- සිංහල භාෂාවෙන් 'එයාගෙන් අහන්න.', 'මටඑයාගෙන් ප්‍රශ්නයක් අහන්න තියනවා.' ආදී වශයෙන් කියවෙන නිසා ඉංග්‍රීසියෙන්ද ඇතැම් අය 'Ask from him.', 'I want to ask a question from her.' වැනි දේ කියනු අසන්නට ලැබේ. නමුත් ජාත්යන්තර ඉංග්‍රීසියේ ask පදය සමග සාමාන්‍යයෙන් from නොයෙදේ.
- කීප දෙනෙක් එකම දේ කරත් නම්, also පදය යොදා ගනිමින් ඒ එක් එක් අය වෙන වෙනම සඳහන් කරන්න සමහර ලංකිකයෝ පුරුදු වී සිටිති. නමුත් ජාත්යන්තර භාවිතයේ එය නොකෙරේ.
- Nimal also is there, Mala also is there. [Sri Lanka]
- Both Nimal and Mala are there. / Nimal and Mala are both there. [International]
- නිමලුයි, මාලයි දෙන්න‍ම ඉන්නවා. (‘නිමලුත් ඉන්නවා, මාලත් ඉන්නවා’ කියලත් සිංහලෙන් කියන නිසායි මේ පැටළුම ඇති වෙන්නේ.)
- ජාත්යන්තර භාවිතයේ එයින් විස්තර වන වචනයට හෝ වාක්‍ය ඛණ්ඩයට පෙර සාමාන්‍යයෙන් යෙදෙන even පදය, ඇතැම් විය ඊට පසුව යෙදේ.
- They are open on Sundays even. / On Sundays even, they are open. [Sri Lanka]
- They are open even on Sundays.[International]
- ඒ ගොල්ලො ඉරිදත් (ඉරිදා පවා) ඇරලා.
- He didn’t call even. [Sri Lanka]
- He didn’t even call. [International]
- එයා කතා කළේවත් (‘කෝල්’ කළේවත්) නැහැ.
- She didn’t open the letter even. [Sri Lanka]
- She didn’t even open the letter. [International]
- එයා ලියුම ඇරියෙවත් නැහැ.
- කියූ දෙයට ඊට වඩා බලවත් යමක් එක් කිරීමේදී නම් ජාත්යන්තර භාවිතයේත් ‘even’ එයින් විස්තර වෙන වචනයට පසුව ඇතැම් විට යෙදේ.
- Their home was large, even huge / huge even. [International]
- ඒ ගොල්ලන්ට තිබුන ගේ ලොකුයි, අති විශාලයි කිව්වොත් වඩා හරි.
- ‘තියනවා’ යන අර්ථයෙන් ‘have’ යෙදීම
- Do you have enough money with you? – Yes, have. [Sri Lanka]
- Do you have enough money with you? – Yes, I do. [International]
- ඔයා ළඟ ඇති වෙන්න සල්ලි තියනවද? - ඔව්, තියනවා.
- Have enough petrol? – Yes, have. [Sri Lanka]
- Is there enough petrol [BrE] / gasoline [AmE]? – Yes, there is. [International]
- ඇති වෙන්න පෙට්‍රල් තියනවද? - ඔව්, තියනවා.
- ‘දානවා’ කියා සිංහලෙන් කියවෙන බොහෝ අවස්ථාවල ‘put’ යෙදීම (ජාත්යන්තර භාවිතයේ වෙනත් පද යෙදෙන තැන්වල පවා)
- ‘put a wash’ [Sri Lanka]
- ‘take / have [BrE] a wash' [International]
- ඇඟ පත හෝද ගන්නවා
- ‘put a walk’ [Sri Lanka]
- ‘take / have a walk’ [International]
- ඇවිදින්න යනවා (‘වෝක්’ එකක් දානවා)
- ‘put a nap’ [Sri Lanka]
- ‘take / have a nap [International]
- ටිකක් නිදා ගන්නවා (‘නැප්’ එකක් දානවා)
- ‘put a look’ [Sri Lanka]
- ‘have / take a look’ [International]
- (යමක් දෙස) බලනවා
- ‘put a chat’ [Sri Lanka]
- ‘have a chat’ [International]
- සතුටු සාමීචියක යෙදෙනවා (‘චැට්’ එකක් දානවා)
- ‘put a complaint’ [Sri Lanka]
- ‘make a complaint’ [International]
- පැමිණිල්ලක් කරනවා
- ‘put a drink’ [Sri Lanka]
- ‘have a drink’ [International]
- යමක් බොනවා
- ‘only’ පදය සමග ජාත්යන්තර භාවිතායේ නොමැති වාක්‍ය රටා යොදා ගැනීම
- Yesterday only they came. [Sri Lanka]
- They only came yesterday. / They came only yesterday. / It was only yesterday that they came. [International]
- ඊයෙනෙ ඒ ගොල්ලො ආවෙ.
- Then only they saw the thief. [Sri Lanka]
- They only saw the thief then. / They saw the thief only then. / It was only then that they saw the thief. / Only then did they see the thief. [International]
- එතකොටයි ඒ ගොල්ලො හොරාව දැක්කෙ.
- Only in Sri Lanka you find it. [Sri Lanka]
- You only find it in Sri Lanka. / You find it only in Sri Lanka. / It is only in Sri Lanka that you find it. / Only in Sri Lanka do you find it. [International]
- ඒක තියෙන්නෙ (හම්බ වෙන්නෙ) ලංකාවෙ විතරයි.
- Only if you go there you will meet her. [Sri Lanka]
- You will meet her only if you go there. / Only if you go there will you meet her. [International]
- ඔයා එහෙ ගියොත් විතරයි ඔයාට එයාව හම්බ වෙන්නෙ.
- ප්‍රශ්න ඇසීමේදීද සාමාන්‍ය ප්‍රකාශයක යෙදෙන පද පිළිවෙල (word order) ඇතැම් විට භාවිතා කිරීම
- Why they are here? [Sri Lanka]
- Why are they here? [International]
- ඇයි ඒ අය මෙහෙ?
- Why you wanted to talk to him? [Sri Lanka]
- Why did you want to talk to him? [International]
- ඇයි ඔයාට ඕනැ උනේ එයාට කතා කරන්න?
- එසේ නැති නම් ප්‍රශ්නයක් සම්බන්ධ ‘reported speech’ හි එහි අනිත් පැත්ත කිරීම
- My wife asked where was the daughter. [Sri Lanka]
- My wife asked where the daughter was. [International]
- මගෙ බිරිඳ ඇහුවා දුව කෝ කියලා.
- Ask her when will she come. [Sri Lanka]
- Ask her when she will come. [International]
- එයාගෙන් අහන්න කවදද / කීයටද එයා එන්නෙ කියලා.
- Ask her what is her email address. [Sri Lanka - මෙය නම් ඇතැම් විට අවිධිමත් (informal) ජාත්යන්තර භාවිතයේත් හමු වෙනවා, එය එතරම් පිළිනොගැනුනත්.]
- Ask her what her email address is. [International]
- එයාගෙන් අහන්න එයාගෙ ඊමේල් ලිපිනය මොකක්ද කියලා.
- අතීත කාලයට සම්බන්ධ ‘conditional sentences’ වල නොගැලපෙන ක්‍රියා රටා (verb forms) යෙදීම
- If you came here yesterday, you could meet her. [Sri Lanka]
- If you had come here yesterday, you could have met her. [International]
- ඔයා ඊයෙ මෙහෙ ආවා නම් එයාව හම්බ වෙන්න තිබුනා.
- තමන් ඇසූ දෙයක් නැවත කීමේදී නොගැලපෙන ක්‍රියා රටවක් යෙදීම
- The robbers had come in a van. [Sri Lanka]
- The robbers have come in a van, they say. / They say (that) the robbers have come in a van. / It is said that the robbers have come in a van. / The robbers are supposed to have come in a van. [International]
- හොරු ඇවිත් තියෙන්නෙ වෑන් එකක.
- මීට කලින් සඳහන් කළ ‘conditional sentences’ වල හැරුන විට, ‘had come’ ආදී වශයෙන් යෙදෙන - ‘past perfect’ නමින් හැඳින්වෙන - ක්‍රියා රටාව භාවිතා වෙන්නේ අතීතයේ සිදු වූ එක් දෙයකට කලින් සිදු වූ තවත් දෙයක් ගැන කතා කිරීමේදීය. ඒ නිසා ඉහත ප්‍රකාශය, ආරංචි වූ ආකාරය ගැලපේ නම්, පහත සඳහන් රටාවටද දැක්විය හැකිය.
- It was reported that the robbers had come in a van. [International]
- හොරු ඇවිත් තිබුනෙ වෑන් එකක කියලා වාර්තා උනා.
උච්චාරණය (Pronunciation)
[සංස්කරණය]ස්වර (vowels)
[සංස්කරණය]- note, boat
- මෙවැනි පද බ්‍රිතාන්‍ය භාවිතයේ /nəʊt/, /bəʊt/… ලෙසද, ඇමරිකානු භාවිතයේ /noʊt/, /boʊt/… ලෙසද, ද්විත්ව ස්වර (diphthong) ඇතිව උසුරුවනු ලැබුන අතර ශ්‍රී ලංකාවේ ඒවා බොහෝ විට සිංහල 'ඕ /oː/' ශබ්දය ආදේශ කරමින් /noːt/, /boːt/…ආදී වශයෙන් කියවේ. මෙම උච්චාරණ රටාව දකුණු ආසියා කලාපයේ පිළිගත් රටාවක් බවට පත් වී ඇත.
- නමුත් hot /hɒt/, office /ˈɒfɪs/… වැනි පද සිංහල 'ඔ /o/' ශබ්දය යොදා /hot/, /ofɪs/... ආකාරයට උච්චාරණය හෝ hall /hɔːl/, caught /kɔːt/… වැනි පද සිංහල 'ඕ /oː/' ශබ්දය යොදා /hoːl/, /koːt/.. ආකාරයට උච්චාරණය - සමහරෙක් එසේ කරතත් - එවැනි පිළි ගැනීමකට ලක් වී නැත. එම ස්වරූප ඉංග්රීසිය හොඳින් හසුරුවන්නන්ගේ සමච්චලයටද ලක් වේ.
- එමෙන්ම මේ ශබ්ද පටලවා ගත් සමහරුන් (විශේෂයෙන් තරමක් හෝ නාගරික පරිසරවල) local /ˈləʊkəl/ (බ්‍රිතාන්‍ය භාවිතය) - /ˈloʊkəl/ (ඇමරිකානු භාවිතය) වැනි පද /ˈlɔːkəl/ ආකාරයට උසුරුවනවාද අසන්නට ලැබේ.
- take, made
- මෙවැනි පද ජාත්යන්තර ආකාරයට නම් /teɪk/, /meɪd/… ලෙස ද්විතව ස්වර (diphthong) ඇතිව උච්චාරණය කෙරුනද, ශ්‍රී ලංකාවේ (හා දකුණු අසියාතික කලාපයේ) ඒවා හුරු පුරුදු 'ඒ /eː/' ශබ්දය යොදා /teːk/, /meːd/… ආදී වශයෙන් කීම යම් පිළිගැනීමකට පාත්‍ර වී ඇත.
- father, luck
- ජාත්යන්තර භාවිතයේ පළමු පදයේ (/ˈfɑːðə(r)/) ඇති 'a' අකුරේ ශබ්දයත් (දිව පසුපස‍ට ගෙන නගන ශබ්දයකි), දෙවෙනි පදයේ (/lʌk/) ඇති 'u' අකුරේ ශබ්දයත් (දිව මුවෙහි මැදට ගෙන නගන ශබ්දයකි), සිංහලෙහි නොමැති බැවින්, මේ ශබ්ද දෙක සිංහල 'ආ /aː/' සහ 'අ /a/' (දිව මුවෙහි ඉදිරියට ගෙන නගන ශබ්දයකි) ඇසුරෙන් බොහෝවිට කියවේ.
- net, letter
- මෙවැනි පදවල (/ˈnɛt/, /ˈlɛtə(r)/) ඇති (පළමු) 'e' අකුරේ ශබ්දය, ජාත්යන්තර භාවිතයේ ඇති /ɛ/ ට වඩා දිව උඩුතල්ල‍‍ට කිට්ටු වෙන සිංහල 'එ /e/' ආකාරයෙන් බොහෝ විට කියවෙනවා.
- lid, happy
- ජාත්යන්තර භාවිතයේ මේ මුල් පදයේ (/lɪd/) එන 'i' අකුරේ ශබ්දය (දිව මුවේ තරමක් ඉදිරියෙන් හා උඩු තල්ලට තරමක් කිට්ටුවෙන් තැබේ), දෙවෙනි පදයේ (/ˈhæpi/) එන 'y' අකුරේ ශබ්දයට (දිව මුවේ ඉතා ඉදිරියෙන් හා උඩු තල්ලට ඉතා කිට්ටුවෙන් තැබේ) වඩා වෙනස් වේ. එසේ නැති නම් දෙතැනම /ɪ/ ශබ්දය යෙදේ. ලංකාවේ බොහෝ විට සිංහල භාෂාවේද ඇති /i/ ශබ්දය දෙතැනදීම යෙදේ.
- book, boot
- මුල් පදය /bʊk/ ලෙසද (වචනයේ මැද ශබ්දයේදී, දිව මුවේ තරමක් පසුපසින් හා උඩු තල්ලට තරමක් කිට්ටුවෙන් තැබේ), දෙවැන්න /buːt/ ලෙසද (වචනයේ මැද ශබ්දයේදී, දිව මුවේ ඉතා පසුපසින් හා උඩු තල්ලට ඉතා කිට්ටුවෙන් තැබේ), ජාත්යන්තර රටාවේ කියවුනද, ලංකාවේ බොහෝ විට සිංහලෙහිද ඇති 'උ /u/' හා 'ඌ /uː/' ශබ්ද භාවිතා වේ (එනම් 'boot' හිදී වෙනසක් සිදු නොවේ).
ව්‍යංජන (consonants)
[සංස්කරණය]- cat, lad
- මෙවැනි පදවල (/kæt/ සහ /læd/) එන 't' /t/ හා 'd' /d/ ශබ්දවලදී ලංකාවේ බොහෝ විට දිවේ ඉදිරි කොටස උඩු තල්ල මත තැබෙන්නේ ජාත්යන්තර රටාවේදීට වඩා පසුපසිනි. (එනම් සිංහල 'ට' /ʈ/ හා 'ඩ' /ɖ/ ශබ්ද)
- pull, take, kit
- මේ ආකාරයෙන් 'p', 't', 'k' අකුරු වචනයක මුලට යෙදෙන අවස්ථාවල, එමෙන්ම අවධාරණය කොට උච්චාරණය කෙරෙන මාත්‍රාවක (stressed syllable) මුලට ඒවා යෙදෙන potato (දෙවෙනි මාත්‍රාව) වැනි වදන්වල, එම අකුරු මුවෙන් පිටවන වාත ධාරාවක් සමග උච්චාරණය (aspirate) ජාත්යන්තර භාවිතයේ ඇතත් (එනම් /pʰʊl/, /tʰeɪk/, /kʰɪt/...ලෙස), එසේ කිරීම ශ්‍රී ලාංකිකයන් අතර විරලය.
- thin, this
- මෙම 'th' ශබ්ද දෙක (/θɪn/ සහ /ðɪs/) ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ දිවේ කෙලවර දත් ඇඳි අතර තබමින්, දිව හා උඩු දත් ඇන්ද අතරින් වාතය හැවීමෙන් නිපදවෙන (fricative) නමුත් ශ්‍රී ලාංකිකයන් බොහෝ විට එම ශබ්ද නගන්නේ එසේ වාතය නිකුත් කිරීමක් නොමැතිවය (plosive). එනම් සිංහල 'ත /t̪/' සහ 'ද /d̪/' ශබ්ද ලෙසයි.
- ship, chin
- මේ 'sh' /ʃɪp/ හා 'ch' /tʃɪn/ශබ්ද දෙක උඩු තල්ල හා දිව අතරින් වාතය යැවීම මගින් නිපදවෙන අතර ශ්‍රී ලංකාවේ උච්චාරණයේ බොහෝ විට ඒවා පැන නගින්නේ ජාත්යන්තර උච්චාරණයේදීට වඩා මුවේ තරමක් පසුපසිනි (එනම් 'ʃ' වෙනුවට සිංහල 'ශ' /ɕ-/ ශබ්දය). සමහරෙක්ට 'sh' යන්න 's' ලෙසද කියවුනද, එය නම් පිළිගැනීමට ලක් නොවේ.
- vision, measure
- මෙම පදවල (/ˈvɪʒən/ සහ /ˈmɛʒə(r)/) එන /ʒ/ ශබ්දය ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ විට 'sh' මෙන් උච්චාරණය කෙරෙන නමුත්, ජාත්යන්තර උච්චාරණයේ එතැනදී /ʃ/ වෙනුවට ස්වර තන්ත්‍ර කම්පනය සිදු වන (voiced sound) /ʒ/ ශබ්දය භාවිතා වේ. මෙම ශබ්දය සිංහල භාෂාවේ නොමැති නිසා බොහෝ ලාංකිකයනට නුහුරුය.
- sip, zip
- මේ දෙවෙනි පදයේ (/zɪp/) මුල් ශබ්දය සිංහල භාෂාවේ නොමැති නිසා සමහරෙක් එය පළමු පදය මෙන් /sɪp/ ලෙස හෝ ship /ʃɪp/ ලෙස කියනු ඇසුනත්, මනාව ඉංග්රීසිය හසුරුවන්නන් අතර එසේ වන්නේ කලාතුරකිනි (එනම්, මීට කලින් උදාහරණයේ මෙන් නොවේ). 'z' ශබ්දයේදී ස්වර තන්ත්‍ර කම්පනය සිදු වේ (voiced sound).
- wail, veil
- බොහෝ විට ශ්‍රී ලාංකිකයන් ගේ උච්චාරණයේ 'w' හා 'v' අකුරු දෙක අතර වෙනසක් නොඇසේ (දෙතැනදීම සිංහල "ව" /ʋ/ ශබ්දය නැගේ). එනිසා ඉහත පද දෙකම එකාකාරයට උච්චරණය වනු ඇසිය හැකියි . නමුත් ජාත්යන්තර ස්වරූපය අනුව නම් 'v' ශබ්දය යටි තොළ උඩු දත් ඇන්දේ ගාවමින් ඒ අතරින් වාතය යවමින්ද, 'w' ශබ්දය තොල් ඉදිරියට උල් කර රවුම් කරමින් දිවේ පසු කොටස උඩු තල්ල දෙසට ඔසවමින්ද, නගනු ලැබේ (මේ ශබ්ද දෙකේදීම ස්වර තන්ත්‍ර කම්පනය වේ (voiced sound).
- pin, fin
- සිංහල භාෂාවේ 'f' ශබ්දය නොමැති බැවින් සමහරෙක් එය 'p' අකුර ලෙස උච්චාරණය කළත් එයද ඉංග්‍රීසි හොඳින් දත් අයගේ සමච්චලයට ලක් වේ. එමෙන්ම සමහරුන් මේ ශබ්ද පටලවාගෙන 'p' අකුර යෙදෙන ඇතැම් තැන්වලද 'f' ශබ්දය නගනුද අසන්නට ලැබේ (උදා: sales rep /-ref/)
- skill, smell
- වචනයක මුලට ස්වාරාක්ෂරයකට (vowel) කලින් එන 'ස්' ශබ්දය ඇති තැන්වල එය 'ඉස්' යනුවෙන් කීමට සිංහල කතා කරන්නන් පුරුදු වී ඇති නිසා (උදා: ඉස්තානය, ඉස්තූතියි...), skill /skɪl/, smell /smɛl/… වැනි පද /iskil/, /ismel/... ආදී වශයෙන් සමහරෙක්ට කියවේ. එයද ඉංග්රීසිය මනාව දත් අයගේ සමච්චලයට ලක් වන්නකි.
වෙනත් බහුල රටා
[සංස්කරණය]- ජාත්‍යතන්තර කතා ව්‍යවහාරයේ (colloquial usage) කෙටි කර භාවිතා කරන ඇතැම් යෙදුම් ශ්‍රී ලංකාවේ කතා බහේදිත් ඇතැම් විට ලිඛිත බසේ ලෙසම යෙදෙන අවස්ථා
- What’s the matter? [International]
- What is the matter? [Sri Lanka]
- මොකක්ද ප්‍රශ්නය (කාරණය)?
- I’ve already seen that film. [International]
- I have already seen that film. [Sri Lanka]
- මම ඒ චිත්‍රපටිය බලලා තියනවා.
- They’ll be here tomorrow. [International]
- They will be here tomorrow. [Sri Lanka]
- ඒ අය හෙට මෙහෙ ඒවි.
- ජාත්යන්තර භාවිතයේ උච්චාරණය නොවන ඇතැම් මාත්‍රා (syllables) ශ්‍රී ලංකාවේ උච්චාරණය කෙරෙන අවස්ථා
- different /ˈdɪfrənt / [International], /ˈɖifərənʈ/ [Sri Lanka]
- logically /ˈlɒdʒɪkli/ [International], /ˈlɒdʒikəli/ [Sri Lanka]
- evening /ˈiːvnɪŋ/ [International], /ˈiːʋiniŋ/ [Sri Lanka]
- ජාත්‍යන්තරයේදී /ə/ ලෙස කෙටියෙන් කියවෙන ඇතැම් අවධාරණය නොකරන මාත්‍රා (unstressed syllables), ලංකාවේ ඊට වඩා දිගුව /a(ː)/ ලෙස කියවෙන අවස්ථා
- camera /ˈkæmərə/ [International], /ˈkæməra(ː)/ [Sri Lanka]
- villa /ˈvɪlə/ [International], /ˈʋila(ː)/ [Sri Lanka]
- welcome /ˈwɛlkəm/ [International], /ˈʋelkam/ [Sri Lanka]
- wholesome /ˈhəʊlsəm/ [BrE], /ˈhoʊlsəm/ [AmE], /ˈhoːlsam/ [Sri Lanka]
- ජාත්‍යන්තරයේදී /ə/ ලෙස කෙටියෙන් කියවෙන ඇතැම් අවධාරණය නොකරන මාත්‍රා (unstressed syllables), ලංකාවේදී /o/,/u/, /e/, /i/ ආදී වශයෙන් කියවෙන අවස්ථා
- polite /pəˈlaɪt/ [International], /poˈlaɪʈ/ [Sri Lanka]
- promote /prəˈməʊt/[BrE], /prəˈmoʊt/ [AmE], /proˈmoːʈ/ [Sri Lanka]
- today /təˈdeɪ/ [International], /ʈuˈɖeː/ [Sri Lanka]
- together /təˈgɛðə(r)/ [International], /ʈuˈged̪ə(r)/ [Sri Lanka]
- commentary /ˈkɒməntri/ [BrE], /ˈkɑːmənˌteri/ [AmE], /ˈkɒmenʈri/ [Sri Lanka]
- compensate /ˈkɒmpənˌseɪt/ [International], /ˈkɒmpenˌseːʈ/ [SriLanka]
- pencil /ˈpɛnsəl/ [International], /ˈpensil/ [Sri Lanka]
- council /ˈkaʊnsəl/ [International], /ˈkaʊnsil/ [Sri Lanka]
- බහු වචනවල (plurals) අග ‘s’ අකුර ජාත්‍යන්තරව /-z/ ලෙස කියවෙන තැන්වල, ලංකාවේ /-s/ ලෙස කියවෙන අවස්ථා
- බහු වචනවලදී වචනයේ අවසානයේ ඇති ‘b /b/’, ‘d /d/’, g /g/, ‘m /m/’, n /n/, ‘ng /ŋ/’, r /(r)/, v /v/, w /ʊ/, l /l/, ‘th හි /ð/’ වැනි ස්වර තන්ත්‍ර කම්පනය සහිතව කියවෙන (voiced) ශබ්දවලට පසුව එන ‘s’ අකුර ජාත්යන්තර භාවිතයේ /-z/ ලෙස ශබ්ද වන නමුත් ශ්‍රී ලංකාවේ ඇතැම් අය /-s/ ලෙස උච්චාරණය කරති. ඊට අමතරව, බහු වචන අග යෙදෙන a, e, i, o , u යන ස්වර ශබ්දවලට (vowel sounds) පසුව එන ‘s’ (හෝ ‘es’) අකුරත් ශබ්ද කෙරෙන්නේද මේ ආකාරයෙන්මය.
- එසේම ‘s /s/’, ‘z /z/’, ‘sh /ʃ/’, ‘ch /tʃ/’, ’j /dʒ/’ ශබ්දවලට පසු යෙදෙන ‘es’ ජාත්‍යන්තරයේ මෙන් /-ɪz/ ලෙස නොවී /-əs/ ලෙස ශබ්ද කෙරේ.
- (‘p /p/’, ‘t /t/’, ‘k /k/’, ‘f /f/’, ‘th හි /θ/’ වැනි ස්වර තන්ත්‍ර කම්පනය නොවන (voiceless) ශබ්දවලට පසුව එන ‘s’ නම් ජාත්‍යන්තරවත් /-s/ ලෙස කියවේ.)
- cabs /kæbz/ [International], /kæbs/ [Sri Lanka]
- rings /rɪŋz/ [International], /riŋs/ [Sri Lanka]
- clothes /kləʊðz/ [BrE], /kloʊðz/ [AmE], /kloːd̪s/ [Sri Lanka]
- mangoes /ˈmæŋgəʊz/ [BrE], /ˈmæŋgoʊz/[AmE], /ˈmæŋgoːs/ [Sri Lanka]
- discos /ˈdɪskəʊz/[BrE], /ˈdɪskoʊz/[AmE], /ˈɖiskoːs/[Sri Lanka]
- masses /ˈmæsɪz/ [International], /ˈmæsəs/ [Sri Lanka] gaya
- wishes /ˈwɪʃɪz/ [International], /ˈʋiɕəs/ [Sri Lanka]
- judges /ˈdʒʌdʒɪz/ [International], /ˈdʒadʒəs/ [Sri Lanka]
- අතීත කාල ක්‍රියා පදවල අග ‘ed’ ජාත්‍යන්තරයේ /-t/ ලෙස කියවෙන තැන්වල ලංකාවේ /-ɖ/ ලෙස කියවෙන අවස්ථා
- ‘p /p/’, ‘k /k/’, ‘f /f/’, ‘s /s/’, ‘sh /ʃ/’, ‘ch /tʃ/’, ‘th හි /θ/’ වැනි ස්වර තන්ත්‍ර කම්පනය නොවන (voiceless) ශබ්දවලට පසුව එන ‘ed’ ජාත්යන්තර භාවිතයේ /-t/ ලෙසින් ශබ්ද වන නමුත්, ලංකාවේ ඇතැම් අය /-ɖ/ ලෙස උච්චාරණය කරති.
- එසේම ‘t /t/’, ‘d /d/’ වැනි අකුරුවලින් පසුව (සහ ඇතැම් වචනවල ‘s’, ‘g’ ‘n’ ආදී අකුරුවලට පසුව) එය /-ɪd/ යනුවෙන් ජාත්‍යන්තරව උච්චාරණය කෙරුනද මෙහි /-əɖ/ ලෙස කියවේ.
- knocked /nɒkt/ [International], /nɒkɖ/ [Sri Lanka]
- passed /pɑːst/ [BrE], /pæst/ [AmE], /paːsɖ/ [Sri Lanka]
- finished /fɪnɪʃt/ [International], /finiɕɖ/ [Sri Lanka]
- wanted /ˈwɒntɪd/ [International], /ˈʋɒnʈəɖ/ [Sri Lanka]
- landed /ˈlændɪd/ [International], /lænɖəɖ/ [Sri Lanka]
- cussed /ˈkʌsɪd/ [International], /ˈkasəɖ/ [Sri Lanka]
- ඇතැම් වචනවල අවධාරණය නොවන මාත්‍රාවල (unstressed syllables) යෙදෙන ‘et’ යන්න ජාත්‍යන්තරයේ /-ɪt/ ලෙස කියවෙන විට ලංකාවේ /- əʈ/ ලෙස කියවෙන අවස්ථා
- pocket /ˈpɒkɪt/ [International], /ˈpɒkəʈ/ [Sri Lanka]
- market /ˈmɑːkɪt/ [BrE], /ˈmɑrkɪt/ [AmE], /ˈmaːkəʈ/ [Sri Lanka]
- biscuit /ˈbɪskɪt/ [International], /ˈbiskəʈ/ [Sri Lanka]
- ජාත්යන්තර භාවිතයේ ‘th’ යන්න /θ/ ලෙස කියවෙන විට ලංකාවේ /ð/ ලෙස කියවෙන අවස්ථා
- healthy /ˈhɛlθi/ [International], /ˈhelði/ [Sri Lanka] (wealthy ද මේ ආකාරයෙන්)
- ‘air’, ‘care’ ආකාරයේ පදවල ‘r’ අකුර සම්බන්ධ උච්චාරණය ජාත්යන්තර රටාවෙන් වෙනස් වීම
- care /kɛə(r)/ [BrE], /kɛr/ [AmE], /kea(r)/ [Sri Lanka]
- (air, fair, fare, bare, bear, pear, pair ආදියත් මෙසේයි.)
- ‘power’, ‘tower’ ආදියේ උච්චාරණය ජාත්යන්තර රටාවෙන් වෙනස් වීම
- power /ˈpaʊə(r)/ [International], /ˈpaʋə(r)/ [Sri Lanka]
- (tower, flower ආදියත් මෙසේයි.)
- quick, twist ආදී පදවල උච්චාරණය ජාත්යන්තර රටාවෙන් වෙනස්වීම
- quick /kwɪk/ [International], /kʋik/ [Sri Lanka]
- twist /twɪst/ [International], /ʈʋisʈ/ [Sri Lanka]
- අවධාරණය නොවන මාත්‍රාවල (unstressed syllables) ඇති ‘age’ (හෝ 'ege') යන්න ජාත්යන්තර රටාවේ /ɪdʒ/ ලෙස කියවෙන විට ලංකාවේ /e(ː)dʒ/ ලෙස උච්චාරණය වන අවස්ථා
- damage /ˈdæmɪdʒ/ [International], /ˈɖæmeːdʒ/ [Sri Lanka]
- marriage /ˈmærɪdʒ/ [International], /ˈmæreːdʒ/ [Sri Lanka]
- manager /ˈmænɪdʒə (r)/ [International], /ˈmæneːdʒə(r) / [Sri Lanka
- village /ˈvɪdʒɪdʒ/ [International], /ˈʋiledʒ/ [Sri Lanka
- college /ˈkɒlɪdʒ/ [International], /ˈkɒledʒ/ [Sri Lanka]
- අවධාරණය නොවන මාත්‍රාවල (unstressed syllables) ඇති /ɪ/ ශබ්දය ලංකාවේ /e(ː)/ බවට හැරීම
- delicate /ˈdɛlɪkɪt/ [International], /ˈɖelikeːʈ/ [Sri Lanka]
- intimate (1) /ˈɪntəmɪt/ [International], /ˈintimeːʈ/ [Sri Lanka]
- accurate /ˈækjərɪt/ [International], /ˈækjureːʈ/ [Sri Lanka]
- examine /ɪgˈzæmɪn/ [International], /egˈzæmin/ [Sri Lanka]
- example /ɪgˈzɑːmpəl/ [BrE], /ɪgˈzæmpəl/ [AmE], /egˈzɑːmpəl/ [Sri Lanka]
- enamel /ɪˈnæməl/ [International], /eˈnæməl/ [Sri Lanka]
- (1) ‘intimate’ වැනි වචන ක්‍රියා පද (verbs) ලෙස යෙදෙන විට නම් ජාත්යන්තර භාවිතයේ කියවෙන්නේ /ˈɪntəˌmeɪt/ ලෙසය.
- අවධාරණය වන මාත්‍රාවල (stressed syllables) ඇති /ɪ/ ශබ්දය ලංකාවේ ඇතැම් විට /iː/ බවට හැරීම
- video /ˈvɪdiˌəʊ/ [BrE], /ˈvɪdiˌoʊ/, [AmE], /ˈʋiːɖiˌoː/ [Sri Lanka]
- competition /ˌkɒmpɪˈtɪʃən/ [International], /ˌkɒmpeˈʈiːɕən/ [Sri Lanka]
- electrician /ɪlɛkˈtrɪʃən/ [International], /ilekˈʈriːɕən/ [Sri Lanka]
- ‘is’, ‘nose’ ආදී පදවල ‘s’ අකුර ජාත්‍යන්තරයේ /z/ ලෙස කියවුනත් ලංකාවේ ඇතැම් අය /s/ ලෙස කීම
- is /ɪz/ [International], /i(ː)s/ [Sri Lanka]
- nose /nəʊz/ [BrE], /noʊz/ [AmE], /noːs/ [Sri Lanka]
- (isn’t, was, wasn’t, these, those, pose, propose, close (2), use (2), noise ආදියේත් ‘s’ අකුරේ උච්චාරණය මෙසේය.)
- (2) ‘close’, ‘use’, ‘house’ ආදී වචන ක්‍රියා පද (verbs) වශයෙන් යෙදෙන විට ‘s’ අකුර ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ /z/ ලෙස උච්චාරණය කෙරුනතද, එම වචනම නාම පද (nouns) හෝ නාම විශේෂණ (adjectives) ලෙස යෙදෙන විට නම් එය ජාත්‍යන්තරයේත් /s/ ලෙස කියවෙන බව සැලකිය යුතුයි.
- උච්චාරණය ජාත්යන්තර රටාවෙන් වෙනස් වන අනෙකුත් වචන කීපයක්
- of /əv/(weak) - /ɒv/(strong) [International], /ɒf/ [Sri lanka]
- vehicle /ˈviːɪkəl/, / ˈviːəkəl/ [International], /ˈʋehikəl/[Sri Lanka]
- husband /ˈhʌzbənd/ [International], /ˈhasbənɖ/ [Sri Lanka]
- tuition /tjuˈɪʃən/ [BrE], /tuˈɪʃən/ [AmE], /ˈʈjuːɕən/ [Sri Lanka]
- poem /ˈpəʊɪm/ [BrE], /ˈpoʊəm/ [AmE], /ˈpojəm/ [Sri Lanka]
- (poet ද මෙසේයි.)
- houses /ˈhaʊzɪz/ [International], /ˈhaʊsəs/ [Sri Lanka] (‘house’ යන නාම පදය ජාත්යන්තර රටාවේත් /haʊs/ ලෙස කියවුනද, බහු වචනයේදී එහි අග ‘s’ අකුර /z/ බවට හැරීම අසාමාන්‍ය සිදු වීමකි.)
- quarter /ˈkwɔːtə(r)/[BrE], /ˈkwɔrtər/ [AmE], /ˈkʋaːʈə(r)/ [Sri Lanka]
අවධාරණය (stress)
[සංස්කරණය]- ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ දෙවන මාත්‍රය (syllable) අවධාරණ වුවද ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ විට පළමු මාත්‍රය අවධාරණය වන පද
- address, cassette, dessert, museum, hotel, gazette, rupee, papaw, maintain, migrate, translate, weekend, ice cream, although, already, hello, unless, unless, mature, analysis, apparel, upstairs, downstairs, Chinese, American, Nigeria, Bulgaria, UK, US, umbrella, interior, vanilla, specific, terrific, participate, participant...
- ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ තෙවන මාත්‍රය මූලිකවද (primary stress), පළමු මාත්‍රය දෙවනුවද (secondary stress) අවධාරණ වන නමුත් ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ විට එහි අනිත් පැත්ත සිදු වන පද
- Japanese, lemonade, engineer, afternoon, understand, recommend, entertain, represent, disappear, conversation, application, education, information, qualification, university, opportunity, possibility, probability,scientific, Panamanian...
- ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ සිව්වන මාත්‍රය මූලිකවද (primary stress), දෙවන මාත්‍රය දෙවනුවද (secondary stress) අවධාරණ වන නමුත් ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ විට එහි අනිත් පැත්ත සිදු වන පද
- association, accommodation, pronunciation, examination, imagination, determination, communication, responsibility...
- ජාත්යන්තර ව්‍යවහාරයේ සිව්වන මාත්‍රය මූලිකවද (primary stress), පළමු මාත්‍රය දෙවනුවද (secondary stress) අවධාරණ වන නමුත් ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ විට එහි අනිත් පැත්ත සිදු වන පද
- recommendation, misunderstand...
- තවත් මෙවැනි වෙනස්කම් ගණනාවක් තිබේ. මෙහි දක්වා ඇත්තේ ඉන් සමහරක් පමණි.