යූටා

යූටා [a] යනු බටහිර එක්සත් ජනපදයේ මවුන්ටන් වෙස්ට් උප කලාපයේ පිහිටි ගොඩබිම් සහිත රාජ්යයකි. එය ඇරිසෝනා, කොලරාඩෝ සහ නිව් මෙක්සිකෝව සමඟ මායිමක් බෙදා ගන්නා ෆෝ කෝනර්ස් ප්රාන්තවලින් එකකි. එය ඊසාන දෙසින් වයෝමිං, උතුරින් අයිඩහෝ සහ බටහිරින් නෙවාඩා යන ප්රාන්තවලට ද මායිම් වේ. එක්සත් ජනපදයේ සියලුම ප්රාන්ත සහ ප්රදේශ හා සසඳන විට, මිලියන තුනකට වඩා වැඩි ජනගහනයක් සිටින යූටා, භූමි ප්රමාණය අනුව 13 වන විශාලතම, 30 වන වැඩිම ජනගහනය සහ 11 වන අඩුම ජනාකීර්ණ වේ . නාගරික සංවර්ධනය බොහෝ දුරට කලාප දෙකක සංකේන්ද්රණය වී ඇත: රාජ්ය අගනුවර වන සෝල්ට් ලේක් නගරය ඇතුළත් වන සහ ජනගහනයෙන් තුනෙන් දෙකකට පමණ නිවහන වන ප්රාන්තයේ උතුරු-මැද කොටසේ වසාච් පෙරමුණ ; සහ ආසන්න වශයෙන් 180,000 පදිංචිකරුවන් සිටින නිරිතදිගින් පිහිටි වොෂින්ටන් ප්රාන්තය . [1] යූටා හි බටහිර අර්ධයෙන් වැඩි කොටසක් මහා ද්රෝණියේ පිහිටා ඇත.
පුරාණ පුවෙබ්ලෝන්වරු, නවාජෝ සහ උටේ වැනි විවිධ ස්වදේශික කණ්ඩායම් විසින් වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ යූටාහි ජනාවාස වී ඇත. 16 වන සියවසේ මැද භාගයේදී පැමිණි පළමු යුරෝපීයයන් වූයේ ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් ය. කලාපයේ අභියෝගාත්මක භූගෝලීය පිහිටීම සහ කටුක දේශගුණය නිසා, එය නිව් ස්පාඤ්ඤයේ (පසුව මෙක්සිකෝවේ) පර්යන්ත කොටසක් බවට පත් විය. එය මෙක්සිකානු භූමියක් වුවද, යූටා කලාපයේ මුල්ම යුරෝපීය පදිංචිකරුවන් බොහෝ දෙනෙක් එක්සත් ජනපදයෙන් පැමිණි අය වූහ; මේ අතර කැපී පෙනෙන්නේ එක්සත් ජනපදයේ ආන්තිකකරණය සහ පීඩාවෙන් පලා ගොස් ඊනියා මෝමන් මංපෙත හරහා පැමිණි මෝමන්වරු ය. 1848 දී, මෙක්සිකානු-ඇමරිකානු යුද්ධයෙන් පසු, මෙම කලාපය එක්සත් ජනපදය විසින් ඈඳා ගන්නා ලද අතර, පසුව කොලරාඩෝ සහ නෙවාඩා බවට පත් වූ දේ ඇතුළත් යූටා ප්රදේශයේ කොටසක් බවට පත් විය. ප්රමුඛ මෝමන් ප්රජාව සහ ෆෙඩරල් රජය අතර ඇති වූ ආරවුල් හේතුවෙන් යූටා රාජ්යයක් ලෙස පිළිගැනීම ප්රමාද විය: 1896 දී බහු විවාහය නීති විරෝධී කිරීමට එකඟ වීමෙන් පසුව, එය 45 වන රාජ්යය ලෙස පිළිගනු ලැබීය. යූටාහි ජනයා යූටාහ්න්වරුන් ලෙස හැඳින්වේ. [2] සියලුම යූටාවන්වරුන්ගෙන් අඩකට වඩා මෝමන්වරු වන අතර, ඔවුන්ගෙන් අතිමහත් බහුතරයක් සෝල්ට් ලේක් නගරයේ ලෝක මූලස්ථානය ඇති ජේසුස් ක්රිස්තුස් වහන්සේගේ පසුකාලීන සාන්තුවරයන්ගේ පල්ලියේ (LDS පල්ලිය) සාමාජිකයින් වේ; [3] ජනගහනයෙන් බහුතරයක් තනි පල්ලියකට අයත් වන එකම ප්රාන්තය යූටා ය. [4] LDS පල්ලිය යූටාහ් සංස්කෘතිය, දේශපාලනය සහ දෛනික ජීවිතයට බෙහෙවින් බලපෑම් කරයි, [5] නමුත් 1990 ගණන්වල සිට රාජ්යය ආගමික වශයෙන් මෙන්ම ලෞකික වශයෙන් ද වඩාත් විවිධත්වයක් ලබා ඇත.
ප්රවාහනය, අධ්යාපනය, තොරතුරු තාක්ෂණය සහ පර්යේෂණ, රජයේ සේවා, පතල් කැණීම, බහු මට්ටමේ අලෙවිකරණය සහ සංචාරක ව්යාපාරය ඇතුළු ප්රධාන අංශ සමඟින්, යූටාහි ඉතා විවිධාංගීකරණය වූ ආර්ථිකයක් ඇත. [6] 2000 සිට වේගයෙන්ම වර්ධනය වන රාජ්යයන්ගෙන් එකක් ලෙස යූටා පත්ව ඇති අතර, [7] 2020 එක්සත් ජනපද සංගණනය 2010 සිට ජාතියේ වේගවත්ම ජනගහන වර්ධනය තහවුරු කරයි. 2000 සිට 2005 දක්වා එක්සත් ජනපදයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන අගනගර ප්රදේශය වූයේ ශාන්ත ජෝර්ජ් ය. [8] එය එක්සත් ජනපද ප්රාන්තයක 12 වන ඉහළම මධ්ය සාමාන්ය ආදායම සහ අඩුම ආදායම් අසමානතාවය ඇත. කාලයත් සමඟ දේශගුණික විපර්යාසවල බලපෑම යටතේ, යූටාහි නියඟයන් වාර ගණන සහ බරපතලකම වැඩි වෙමින් පවතින අතර, [9] යූටාහි ජල ආරක්ෂාවට තවදුරටත් පීඩනයක් එල්ල කරන අතර ප්රාන්තයේ ආර්ථිකයට බලපෑම් කරයි.
සටහන්
[සංස්කරණය]යොමු කිරීම්
[සංස්කරණය]- ^ "Introduction: Urban Growth in Utah", QGET Databook, Quality Growth Efficiency Tools (QGET) Technical Committee, Governor's Office of Management & Budget, State of Utah, 1997, http://governor.utah.gov/dea/QGET/DataBook/4.htm, ප්රතිෂ්ඨාපනය November 4, 2014; see also: "Figures: Population Growth, 1940–2020 (slide 3)", QGET Databook, 1997, http://governor.utah.gov/DEA/QGET/DataBook/Figures/db3.html, ප්රතිෂ්ඨාපනය November 4, 2014
- ^ "Utah's legislative session: We're officially Utahns now". Deseret News (ඉංග්රීසි බසින්). 2025-03-05. සම්ප්රවේශය 2025-03-07.
- ^ "Adults in Utah - Religion in America". Pew Research Center. සම්ප්රවේශය June 28, 2020.
- ^ "American Religious Identification Survey (2001)". ISSSC. November 3, 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය October 31, 2011.
- ^ Canham, Matt (April 17, 2012). "Census: Share of Utah's Mormon residents holds steady". The Salt Lake Tribune. November 4, 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- ^ Lindsey, Daryl (September 8, 2016). "Follow the profit: How Mormon culture made Utah a hotbed for multi-level marketers". සම්ප්රවේශය 28 March 2023.
- ^ The Fastest-Growing States in America (and Why They're Booming)—Jordan Weissmann සංරක්ෂණය කළ පිටපත මැයි 25, 2017 at the Wayback Machine.
- ^ "Appendix E.—Ranking Tables" (PDF). State and Metropolitan Area Data Book: 2006. U.S. Census Bureau. December 22, 2008. March 25, 2009 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය April 29, 2009.
- ^ Amy Joi O'Donoghue (February 14, 2022). "How bad is the Western drought? New study says worst in 1,200 years. You read that right". Deseret News. සම්ප්රවේශය February 18, 2022.