මිසිසිපි
මිසිසිපි [1] යනු එක්සත් ජනපදයේ ගිනිකොනදිග කලාපයේ පිහිටි ප්‍රාන්තයකි . එය උතුරින් ටෙනසි, නැගෙනහිරින් ඇලබාමා, දකුණින් මෙක්සිකෝ බොක්ක, නිරිත දෙසින් ලුසියානා සහ වයඹ දෙසින් ආකැන්සාස් යන ප්‍රාන්තවලට මායිම් වේ. මිසිසිපිහි බටහිර මායිම බොහෝ දුරට අර්ථ දක්වා ඇත්තේ මිසිසිපි ගඟ හෝ එහි ඓතිහාසික ගමන් මග මගිනි. [2] මිසිසිපි යනු ඇමරිකානු ප්‍රාන්ත 50 න් 32 වන විශාලතම සහ 35 වන වැඩිම ජනගහනය සහිත වන අතර ඒක පුද්ගල ආදායමෙන් අඩුම අගයක් ගනී. ජැක්සන් යනු ප්‍රාන්තයේ අගනුවර සහ විශාලතම නගරය යන දෙකම වේ. ග්‍රේටර් ජැක්සන් යනු ප්‍රාන්තයේ වඩාත්ම ජනාකීර්ණ අගනගර ප්‍රදේශය වන අතර 2020 දී ජනගහනය 591,978 කි. අනෙකුත් ප්‍රධාන නගර අතරට ගල්ෆ්පෝර්ට්, සවුතවන්, හැටිස්බර්ග්, බිලොක්සි, ඔලිව් බ්‍රාන්ච්, ටුපෙලෝ, මෙරිඩියන් සහ ග්‍රීන්විල් ඇතුළත් වේ. [3]
රාජ්‍යයේ ඉතිහාසය ක්‍රි.පූ. 9500 දී පමණ පැලියෝ-ඉන්දියානුවන්ගේ පැමිණීමත් සමඟ කෘෂිකාර්මික සමාජවල සංවර්ධනය, පස් කඳු සාදන්නන්ගේ නැගීම සහ මිසිසිපියානු සංස්කෘතියේ සමෘද්ධිමත්භාවය මගින් සලකුණු කරන ලද කාල පරිච්ඡේද හරහා පරිණාමය වේ. යුරෝපීය ගවේෂණය 16 වන සියවසේදී ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් සමඟ ආරම්භ වූ අතර, ඉන් පසුව 17 වන සියවසේදී ප්‍රංශ යටත් විජිතකරණය සිදු විය. මිසිසිපි ගඟ දිගේ මිසිසිපිහි උපායමාර්ගික පිහිටීම එය සැලකිය යුතු ආර්ථික හා උපායමාර්ගික වැදගත්කමක් ඇති ස්ථානයක් බවට පත් කළේය, විශේෂයෙන් කපු වතු කෘෂිකර්මාන්තයේ යුගය තුළ, එය සිවිල් යුද්ධයට පෙර ධනයට හේතු වූ නමුත් වහල්භාවය සහ වාර්ගික වෙන්වීම මුල් බැස ගත්තේය. 1817 දෙසැම්බර් 10 වන දින, මිසිසිපි සංගමයට ඇතුළත් වූ 20 වන ප්‍රාන්තය බවට පත්විය. 1860 වන විට, මිසිසිපි ජාතියේ ඉහළම කපු නිෂ්පාදනය කරන රාජ්‍යය වූ අතර ප්‍රාන්ත ජනගහනයෙන් 55% ක් වහලුන් විය. [4] මිසිසිපි 1861 ජනවාරි 9 වන දින සංගමයෙන් වෙන්වීම ප්‍රකාශයට පත් කළ අතර, එය ජාතියේ විශාලතම වහල් හිමිකාරීත්වය දරන රාජ්‍යයන් වූ මුල් කොන්ෆෙඩරේට් රාජ්‍ය හතෙන් එකකි. සිවිල් යුද්ධයෙන් පසුව, එය 1870 පෙබරවාරි 23 වන දින සංගමයට නැවත ලබා දෙන ලදී. [5] සිවිල් යුද්ධය, ප්‍රතිසංස්කරණ යුගය සහ සිවිල් අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාරය මගින් මිසිසිපිහි දේශපාලන හා සමාජීය භූ දර්ශනය නාටකාකාර ලෙස හැඩගස්වන ලද අතර, සිවිල් අයිතිවාසිකම් සඳහා වූ අරගලයේදී රාජ්‍යය තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය. ප්‍රතිසංස්කරණ යුගයේ සිට 1960 දශකය දක්වා, මිසිසිපි හි ආධිපත්‍යය දැරුවේ සුදු ආධිපත්‍යය ආරක්ෂා කිරීමට කැප වූ සමාජීය වශයෙන් ගතානුගතික සහ වෙන් කිරීමේවාදී දක්ෂිණ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීන් විසිනි.
ප්‍රගතිය තිබියදීත්, මිසිසිපි සෞඛ්‍යය, අධ්‍යාපනය සහ ආර්ථික සංවර්ධනයට අදාළ අභියෝග සමඟ පොරබදමින් සිටින අතර, බොහෝ විට ධනය, සෞඛ්‍ය සේවා ගුණාත්මකභාවය සහ අධ්‍යාපනික ජයග්‍රහණ සඳහා ජාතික මිනුම්වල එක්සත් ජනපදයේ පහළම රටවල් අතර ශ්‍රේණිගත වේ. [6] [7] [8] [9] ආර්ථික වශයෙන්, එය කෘෂිකර්මාන්තය, නිෂ්පාදනය සහ සංචාරක ව්‍යාපාරය කෙරෙහි වැඩි වැඩියෙන් අවධානය යොමු කිරීම මත රඳා පවතින අතර, එහි කැසිනෝ සහ ඓතිහාසික ස්ථාන මගින් ඉස්මතු කර දක්වයි. මිසිසිපි ප්‍රාන්තය රටේ ගොවිපලවල වගා කරන ලද කැට්ෆිෂ් වලින් අඩකට වඩා නිෂ්පාදනය කරන අතර බතල, කපු සහ පල්ප්වුඩ් නිෂ්පාදනයේ ප්‍රමුඛයා වේ. අනෙකුත් ඒවා අතරට උසස් නිෂ්පාදන, උපයෝගිතා, ප්‍රවාහන සහ සෞඛ්‍ය සේවා ඇතුළත් වේ. මිසිසිපි සම්පූර්ණයෙන්ම පාහේ නැගෙනහිර ගල්ෆ් වෙරළබඩ තැනිතලාව තුළ පිහිටා ඇති අතර සාමාන්‍යයෙන් පහත් බිම් තැනිතලා සහ පහත් කඳු වලින් සමන්විත වේ. ප්‍රාන්තයේ වයඹ දිග ඉතිරි කොටස මිසිසිපි ඩෙල්ටාවෙන් සමන්විත වේ. මිසිසිපි හි උසම ස්ථානය කම්බර්ලන්ඩ් සානුවට යාබදව මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 807 (මීටර් 246) ක් උසින් පිහිටි වුඩෝල් කන්දයි ; පහළම ස්ථානය මෙක්සිකෝ බොක්කයි. මිසිසිපිහි තෙතමනය සහිත උපනිවර්තන දේශගුණික වර්ගීකරණයක් ඇත.
මිසිසිපි එහි පදිංචිකරුවන්ගේ ජීවිතවල කේන්ද්‍රීය කාර්යභාරයක් ඉටු කරන ගැඹුරු ආගමික මූලයන් සඳහා ප්‍රසිද්ධය. මෙම ප්‍රාන්තය ආගමිකත්වය අතින් එක්සත් ජනපද ප්‍රාන්ත අතරින් ඉහළම ස්ථානයක සිටී. මිසිසිපි , අප්‍රිකානු-ඇමරිකානු පදිංචිකරුවන් වැඩිම අනුපාතයක් ඇති ප්‍රාන්තය ලෙස ද ප්‍රසිද්ධය. රාජ්‍යයේ පාලන ව්‍යුහය පදනම් වී ඇත්තේ සාම්ප්‍රදායික බලතල බෙදීම මත වන අතර, දේශපාලන ප්‍රවණතා ගතානුගතික වටිනාකම් සමඟ ශක්තිමත් පෙළගැස්මක් පෙන්නුම් කරයි. මිසිසිපි , බ්ලූස්ගේ උපන් ස්ථානය වන අතර සමස්තයක් ලෙස එක්සත් ජනපදයේ සංගීතයේ දියුණුවට සැලකිය යුතු දායකත්වයක් ලබා දෙන, විශේෂයෙන් සංගීතයේ පොහොසත් සංස්කෘතික උරුමයක් ගැන පුරසාරම් දොඩයි.
යොමු කිරීම්
[සංස්කරණය]- ^ "Mississippi". Merriam-Webster Dictionary. සම්ප්‍රවේශය 2024-03-08.
- ^ "Meandering Mississippi River". earthobservatory.nasa.gov. July 19, 2020.
- ^ "2020 Population and Housing State Data". Census.gov. සම්ප්‍රවේශය 2022-02-07.
- ^ "Cotton in a Global Economy: Mississippi (1800-1860) | Mississippi History Now". mshistorynow.mdah.state.ms.us. June 15, 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය May 24, 2019.
- ^ . Lanham. 2009.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help)CS1 maint: location missing publisher (link) - ^ "Mississippi Annual State Health Rankings—2013". americashealthrankings.org. April 24, 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය October 5, 2014.
- ^ "Percent of People Who Have Completed High School (Including Equivalency) statistics—states compared—Statemaster". October 6, 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය October 5, 2014.
- ^ "State Median Household Income Patterns: 1990–2010". U.S. Census Bureau. සම්ප්‍රවේශය August 6, 2012.
- ^ "Sub-national HDI—Subnational HDI—Global Data Lab". globaldatalab.org. සම්ප්‍රවේශය May 24, 2019.