Jump to content

පුවර්ටෝ රිකෝ හි ආර්ථිකය

විකිපීඩියා වෙතින්
පුවර්ටෝ රිකෝවේ සැබෑ ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිත සංවර්ධනය

ලෝක බැංකුව සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල විසින් පුවර්ටෝ රිකෝව ඉහළ ආදායම් ලබන ආර්ථිකයක් ලෙස වර්ගීකරණය කර ඇත.[1] ලෝක ආර්ථික සංසදය විසින් එය ලතින් ඇමරිකාවේ වඩාත්ම තරඟකාරී ආර්ථිකය ලෙස සලකනු ලබන අතර මානව සංවර්ධන දර්ශකයේ ඉහළ ශ්‍රේණිගත කිරීමකට අනුව. ලෝක බැංකුවට අනුව, 2020 දී පුවර්ටෝ රිකෝ හි ඒක පුද්ගල දළ ජාතික ආදායම ඩොලර් 21,740 කි.[2] පුවර්ටෝ රිකෝ හි ආර්ථිකය ප්‍රධාන වශයෙන් මෙහෙයවනු ලබන්නේ නිෂ්පාදන (ප්‍රධාන වශයෙන් ඖෂධ, රෙදිපිළි, ඛනිජ රසායනික ද්‍රව්‍ය සහ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ) සහ සේවා (ප්‍රධාන වශයෙන් මූල්‍ය, රක්ෂණ, දේපළ වෙළඳාම් සහ සංචාරක) මගිනි; කෘෂිකර්මාන්තය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 1% කටත් වඩා අඩු ප්‍රමාණයක් නියෝජනය කරයි.[3][a][b] මෑත වසරවලදී, එය MICE (රැස්වීම්, දිරිගැන්වීම්, සම්මන්ත්‍රණ, ප්‍රදර්ශන) සඳහා ජනප්‍රිය ගමනාන්තයක් බවට පත්ව ඇති අතර, සැන් ජුවාන් වරායට ඉහළින් නවීන සම්මේලන මධ්‍යස්ථාන දිස්ත්‍රික්කයක් ඇත.[5]

සැන් ජුවාන් වරාය පරීක්ෂණ සඳහා වගකීම PPQ සතුය.[6] භාණ්ඩ ප්‍රවාහනයේ පරිමාව කෙතරම් ඉහළද යත්, 1984 - 2000 අතර කාලය තුළ සැන් ජුවාන් PPQ ස්ථානය සියලුම බාධා කිරීම් වලින් 7.74% ක් වාර්තා කළේය, #4 රටේ, #2 කෘමීන් සඳහා සහ #3 රෝග කාරක සඳහා.[6] ප්‍රධාන භූමියට යන අතරමැදියෙකු ලෙස PR හි පිහිටීම හේතුවෙන් බොහෝ විශේෂ මුලින් දකුණු ඇමරිකාවෙන් හෝ කැරිබියන් දූපත් වල වෙනත් තැනකින් පැමිණේ.[6] මෙය කැපූ මල් සහ අනෙකුත් ශාක කොටස් සඳහා නරකම ස්ථානවලින් එකකි - ගැටළු ගණන සහ විශේෂවල විවිධත්වය අනුව - ගමන් මලුවල ශාක කොටස්වල කෘමීන් සඳහා සහ ගමන් මලු සහ භාණ්ඩවල ශාක කොටස්වල රෝග කාරක සඳහා.[6] 1985 - 1986 ට වඩා 1999 - 2000 දී රෝගකාරක බාධා කිරීම් නාටකාකාර ලෙස (17%) වැඩි විය.[6]

පුවර්ටෝ රිකෝ හි භූගෝලීය පිහිටීම සහ දේශපාලන තත්ත්වය එහි ආර්ථික සමෘද්ධිය සඳහා තීරණය කරන සාධක වේ, ප්‍රධාන වශයෙන් එහි සාපේක්ෂව කුඩා ප්‍රමාණය; ස්වාභාවික සම්පත් නොමැතිකම සහ ආනයන මත යැපීම; සහ විශේෂයෙන් එහි නැව් කර්මාන්තය සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජනපද විදේශ ප්‍රතිපත්තියට සහ වෙළඳ සීමාවන්ට ඇති අවදානම.

2006 සිට 2011 දක්වා කාලය තුළ පුවර්ටෝ රිකෝ හි ආර්ථික වර්ධනය කාර්තු හතරකින් බාධා ඇති වූ අතර, වර්ධනය වන මූල්‍ය අසමතුලිතතාවය සහ එක්සත් ජනපද අභ්‍යන්තර ආදායම් සංග්‍රහය පුවර්ටෝ රිකෝවට අදාළ කර තිබූ IRS වගන්තියේ 936 ආයතනික දිරිගැන්වීම් කල් ඉකුත් වීමෙන් පසුව, 2013 දී නැවත අවපාතයකට අවතීර්ණ විය. මෙම IRS අංශය ආර්ථිකයට තීරණාත්මක විය, මන්ද එය පුවර්ටෝ රිකෝවේ පදිංචි වූ එක්සත් ජනපද සංස්ථා සඳහා බදු නිදහස් කිරීම් ස්ථාපිත කළ අතර ඔවුන්ගේ දූපත් අනුබද්ධිත සමාගම්වලට ආයතනික ආදායම සඳහා ෆෙඩරල් බදු ගෙවීමකින් තොරව ඕනෑම වේලාවක තම ඉපැයීම් මව් සංස්ථාවට යැවීමට ඉඩ දුන්නේය. පසුගිය දශකය තුළ ලෝකයේ සෙසු ප්‍රදේශවලින් 80% ට වඩා ඉහළ ඒක පුද්ගල මිලදී ගැනීමේ බල සමානාත්මතාවයක් පවත්වා ගනිමින් සාපේක්ෂව අඩු උද්ධමනයක් පවත්වා ගැනීමට පුවර්ටෝ රිකෝ සමත් වී ඇත.[7]

ආර්ථික අංශය අනුව පුවර්ටෝ රිකෝවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය

ශාස්ත්‍රීය වශයෙන්, පුවර්ටෝ රිකෝ හි ආර්ථික දුෂ්කරතා බොහොමයක් පැන නගින්නේ කල් ඉකුත් වූ, අවලංගු කර ඇති හෝ තවදුරටත් පුවර්ටෝ රිකෝවට අදාළ නොවන ෆෙඩරල් රෙගුලාසි මගිනි; ඉතිහාසය පුරාම ස්වයංපෝෂිත වීමට සහ ස්වයං-තිරසාර වීමට එයට ඇති නොහැකියාව;[c] දේශපාලන පක්ෂයක් බලයට පත්වන සෑම අවස්ථාවකම වෙනස් වීමට නැඹුරු වන එහි දැඩි දේශපාලනීකරණය වූ රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තිය;[d] මෙන්ම කාලය පුරාම එහි දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 68% කට සමාන රාජ්‍ය ණයක් උපයාගෙන ඇති එහි ඉතා අකාර්යක්ෂම පළාත් පාලන ආයතනය වේ.[e][f][g][h] පුවර්ටෝ රිකෝ හි දැනට ඩොලර් බිලියන 72.204 ක රාජ්‍ය ණයක් (දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 103% ට සමාන) සහ ඩොලර් බිලියන 2.5 ක රජයේ හිඟයක් ඇත.[13][14]

ඇමරිකානු ප්‍රමිතීන්ට අනුව, පුවර්ටෝ රිකෝ ඌන සංවර්ධිතයි: එය එක්සත් ජනපදයේ දුප්පත්ම රාජ්‍යය වන මිසිසිපි වලට වඩා දුප්පත් වන අතර එහි ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් සිටිති.[i] කෙසේ වෙතත්, එය ලතින් ඇමරිකාවේ ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇත. පුවර්ටෝ රිකෝ හි ප්‍රධාන වෙළඳ හවුල්කරුවන් වන්නේ එක්සත් ජනපදය, අයර්ලන්තය සහ ජපානය වන අතර, බොහෝ නිෂ්පාදන නැගෙනහිර ආසියාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් චීනය, හොංකොං සහ තායිවානයෙන් පැමිණේ. ප්‍රවාහනය සහ විදුලි උත්පාදනය සඳහා තෙල් මත පුවර්ටෝ රිකෝ යැපීම මෙන්ම ආහාර ආනයනය සහ අමුද්‍රව්‍ය මත යැපීම, පුවර්ටෝ රිකෝව අස්ථාවර කරන අතර ලෝක ආර්ථිකයේ සහ දේශගුණයේ වෙනස්කම් වලට බෙහෙවින් ප්‍රතික්‍රියාශීලී කරයි.

සංචාරක ව්‍යාපාරය

[සංස්කරණය]
ඉසබෙලා හි කොටෝ හි වෙරළ

පුවර්ටෝ රිකෝ හි සංචාරක ව්‍යාපාරය ද ආර්ථිකයේ වැදගත් කොටසකි. 2017 දී, මාරියා සුළි කුණාටුව දිවයිනට සහ එහි යටිතල පහසුකම් වලට දැඩි හානියක් සිදු කළ අතර, මාස ගණනාවක් සංචාරක ව්‍යාපාරයට බාධා කළේය. හානිය ඩොලර් බිලියන 100 ක් ලෙස ගණන් බලා ඇත. 2019 අප්‍රේල් වාර්තාවකින් පෙන්නුම් කළේ ඒ වන විට හෝටල් කිහිපයක් පමණක් වසා දමා ඇති බවත්, අගනුවර සහ ඒ අවට සංචාරකයින්ගේ ජීවිතය බොහෝ දුරට සාමාන්‍ය තත්ත්වයට පත්ව ඇති බවත්ය.[16] 2019 ඔක්තෝබර් වන විට, සැන් ජුවාන්, පොන්ස් සහ අරෙසිබෝ වැනි ප්‍රධාන ගමනාන්තවල සංචාරකයින් සඳහා ජනප්‍රිය පහසුකම් සියල්ලම පාහේ දිවයිනේ ක්‍රියාත්මක වූ අතර සංචාරක ව්‍යාපාරය යථා තත්ත්වයට පත්වෙමින් තිබුණි. ඩිස්කවර් පුවර්ටෝ රිකෝට අනුව, සංචාරක ව්‍යාපාරය පුවර්ටෝ රිකෝ හි දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 10% ක් දක්වා සපයන බැවින් මෙය ආර්ථිකයට වැදගත් විය.[17]

2018 දී ඩිස්කවර් පුවර්ටෝ රිකෝ විසින් දිවයිනේ සංස්කෘතිය සහ ඉතිහාසය ඉස්මතු කිරීමට, එය අනෙකුත් කැරිබියානු ගමනාන්තවලට වඩා වෙනස් සහ වෙනස් ලෙස හංවඩු ගැසීමට සංචාරක ව්‍යාපාරයක් දියත් කරන ලදී. 2019 දී, ඩිස්කවර් පුවර්ටෝ රිකෝ එම ව්‍යාපාරය දිගටම කරගෙන යාමට සැලසුම් කළේය.[18]

මූල්‍ය ණය

[සංස්කරණය]

2017 මුල් භාගයේදී, පුවර්ටෝ රිකෝ රජයේ-ණය අර්බුදය රජයට බරපතල ගැටළු ඇති කළ අතර එය ඩොලර් බිලියන 70 දක්වා ඉහළ ගිය හිඟ බැඳුම්කර ණයවලින් පිරී තිබුණි.[19] දශකයක් පුරා පැවති අවපාතයක් තුළ ණය වැඩි වෙමින් පැවතුනි.[20]

2015 සිට පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලය බැඳුම්කර ඇතුළු බොහෝ ණය පැහැර හැර තිබුණි. ණය ගෙවීම් නියමිත බැවින්, ආණ්ඩුකාරවරයා රජයේ වසා දැමීමේ සහ කළමනාකරණය කරන ලද සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතියට අරමුදල් සැපයීමට අපොහොසත් වීමේ අවදානමට මුහුණ දී සිටියේය.[21][22] "අප්‍රේල් මාසයට පෙර ක්‍රියාමාර්ග නොගෙන, පුවර්ටෝ රිකෝ හි කළමනාකරණය කරන ලද සත්කාර සංවිධාන සමඟ 2018 මූල්‍ය වර්ෂය සඳහා කොන්ත්‍රාත්තු ක්‍රියාත්මක කිරීමේ හැකියාව තර්ජනයට ලක් වනු ඇති අතර, එමඟින් 2017 ජූලි 1 වන දින සිට පුවර්ටෝ රිකෝ හි ජීවත් වන දුප්පත් එක්සත් ජනපද පුරවැසියන් 900,000 ක් දක්වා සෞඛ්‍ය සේවා අවදානමට ලක් වේ", භාණ්ඩාගාර ලේකම් සහ සෞඛ්‍ය හා මානව සේවා ලේකම් විසින් කොංග්‍රසයට යවන ලද ලිපියකට අනුව. "පුවර්ටෝ රිකෝ හි අසමාන සෞඛ්‍ය සේවා මූල්‍යකරණ ව්‍යුහය නිවැරදි කිරීමට සහ තිරසාර ආර්ථික වර්ධනය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට රිපබ්ලිකන් සහ ඩිමොක්‍රටික් යන දෙපිරිස විසින්ම නිර්දේශ කරන ලද පියවර කොංග්‍රසය විසින් ක්‍රියාත්මක කළ යුතු" බව ද ඔවුහු පැවසූහ.[22]

මුලදී, PROMESA යටතේ නිර්මාණය කරන ලද අධීක්ෂණ මණ්ඩලය ජනවාරි 28 වන දින වන විට මූල්‍ය ආපසු හැරවීමේ සැලැස්මක් ඉදිරිපත් කරන ලෙස පුවර්ටෝ රිකෝ ආණ්ඩුකාර රිකාඩෝ රොසෙලෝගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. එම කාල සීමාවට ටික කලකට පෙර, ගැටළු විසඳීම සඳහා මූල්‍ය සැලැස්මක් (ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සඳහා ණයහිමියන් සමඟ සාකච්ඡා ඇතුළුව) ඉදිරිපත් කිරීමට පාලක මණ්ඩලය පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය රජයට පෙබරවාරි 28 වන දින දක්වා කාලය ලබා දුන්නේය. ණයගැතියන් විසින් නඩු පැවරීම මැයි 31 දක්වා දීර්ඝ කරන ලදී.[20] PROMESA යටතේ බංකොලොත්භාවයට සමාන ක්‍රියාවලියක් වළක්වා ගැනීම සඳහා පුවර්ටෝ රිකෝ ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ගනුදෙනුවලට එළඹීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.[23] පුවර්ටෝ රිකෝ ආර්ථික විද්‍යාඥයින්ගේ සංගමය විසින් පවත්වන ලද අභ්‍යන්තර සමීක්ෂණයකින් හෙළි වූයේ පුවර්ටෝ රිකෝ ආර්ථික විද්‍යාඥයින්ගෙන් බහුතරයක් මණ්ඩලයේ සහ රොසෙලෝ රජයේ ප්‍රතිපත්ති නිර්දේශ ප්‍රතික්ෂේප කරන බවත්, ආර්ථික විද්‍යාඥයින්ගෙන් 80% කට වඩා ණය විගණනය කිරීමට පක්ෂව තර්ක කරන බවත්ය.[24]

2017 අගෝස්තු මස මුලදී, දිවයිනේ මූල්‍ය අධීක්ෂණ මණ්ඩලය (PROMESA විසින් නිර්මාණය කරන ලදී) රජයේ සේවකයින් සඳහා මසකට වැටුප් රහිත නිවාඩු දින දෙකක් ස්ථාපිත කිරීමට සැලසුම් කළේය, එය මසකට දින හතරක මුල් සැලැස්මට වඩා අඩුය; දෙවැන්න ඩොලර් මිලියන 218 ක ඉතිරියක් ලබා ගැනීමට අපේක්ෂා කරන ලදී. ආණ්ඩුකාර රොසෙලෝ මෙම සැලැස්ම අසාධාරණ සහ අනවශ්‍ය ලෙස ප්‍රතික්ෂේප කළේය. ඩොලර් බිලියන 50 ක අරමුදල් නොලබන විශ්‍රාම වැටුප් වගකීම් පියවීම ආරම්භ කිරීම සඳහා ප්‍රතිලාභ 10% කින් අඩු කිරීමේ යෝජනාවක් ඇතුළුව විශ්‍රාම වැටුප් ප්‍රතිසංස්කරණ ද සාකච්ඡා කරන ලදී.[25]

රාජ්‍ය මූල්‍ය

[සංස්කරණය]

පුවර්ටෝ රිකෝ හි ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 9.8 ක පමණ මෙහෙයුම් අයවැයක් ඇති අතර එහි වියදම් ඩොලර් බිලියන 10.4 ක් පමණ වන අතර එමඟින් ඩොලර් මිලියන 775 ක (අයවැයෙන් 7.9% ක් පමණ) ව්‍යුහාත්මක හිඟයක් ඇති වේ.[26] 2000 වසරේ සිට අඛණ්ඩව වසර 25ක් ව්‍යුහාත්මක හිඟයක් සහිත අයවැය අනුමත කිරීමේ පිළිවෙත සිදු කර ඇත. වර්තමාන කාලය ඇතුළුව එම වසර පුරාවටම, සියලුම අයවැය ව්‍යුහාත්මක ගැලපීම් සිදු කිරීමට වඩා මෙම ප්‍රක්ෂේපිත හිඟයන් ආවරණය කිරීම සඳහා බැඳුම්කර නිකුත් කිරීම ගැන සලකා බැලීය. 1973 සිට දශක හතරක් තිස්සේ රජය එහි සැබෑ අයවැය සමතුලිත කිරීම සඳහා බැඳුම්කර නිකුත් කරමින් සිටි බැවින්, මෙම පිළිවෙත පුවර්ටෝ රිකෝ හි සමුච්චිත ණය වැඩි කළේය.[j][28]

පුවර්ටෝ රිකෝ රජයේ 2012 අයවැය

පුවර්ටෝ රිකෝ හි දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 70% ක් පමණ ඩොලර් බිලියන 71 ක රාජ්‍ය ණයක් උපයා ගත් දැනටමත් ණයගැති ජාතියකට ප්‍රක්ෂේපිත හිඟයන් සැලකිය යුතු බරක් එකතු කළේය. ණය ශ්‍රේණිගත කිරීමේ ආයතන තුනක් විසින් පුවර්ටෝ රිකෝ හි සාමාන්‍ය බැඳීම් බැඳුම්කර සමපේක්ෂන ආයෝජන නොවන ශ්‍රේණියට ("කුණු තත්ත්වය") පහත හෙලීමෙන් පසුව මෙය අඛණ්ඩ රජයේ-ණය අර්බුදයකට තුඩු දුන්නේය. මූල්‍ය පාලනය සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, 2014 මූල්‍ය වර්ෂය සඳහා පුවර්ටෝ රිකෝ හි මධ්‍යම රජයේ අයවැය වියදම්වලින් 9.6% ක් පමණ - නැතහොත් ඩොලර් බිලියන 1.5 ක් පමණ - ණය සේවා සඳහා වැය කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.[k] ඉදිරි වසරවලදී පුවර්ටෝ රිකෝ දැන් විශාල ණය ප්‍රමාණයක් ආපසු ගෙවිය යුතු බැවින් දැඩි අයවැය කප්පාදුවක් අපේක්ෂා කෙරේ.[යාවත්කාලීන කිරීම අවශ්‍ය වේ]

ප්‍රායෝගික හේතූන් මත අයවැය අංශ දෙකකට බෙදා ඇත: පුවර්ටෝ රිකෝ භාණ්ඩාගාර දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පමණක් අරමුදල් සපයන ලද පැවරුම් ඇතුළත් "සාමාන්‍ය අයවැයක්" සහ පුවර්ටෝ රිකෝ රජය සතු සංස්ථා විසින් සාමාන්‍ය අයවැය මගින් අරමුදල් සපයන ලද පැවරුම් ඇතුළත් "ඒකාබද්ධ අයවැය", ණය වලින් අපේක්ෂා කරන ආදායම, රජයේ බැඳුම්කර විකිණීම, එක්සත් ජනපද ෆෙඩරල් රජය විසින් දීර්ඝ කරන ලද සහනාධාර සහ අනෙකුත් අරමුදල් මගින්.

අයවැය දෙකම එකිනෙකට දැඩි ලෙස වෙනස් වන අතර, ඒකාබද්ධ අයවැය සාමාන්‍යයෙන් සාමාන්‍ය අයවැයේ ප්‍රමාණය මෙන් තුන් ගුණයකි; වර්තමානයේ පිළිවෙලින් ඩොලර් බිලියන 29 සහ ඩොලර් බිලියන 9.0 කි. ඒකාබද්ධ අයවැයෙන් සෑම ඩොලර් හතරෙන් එකක්ම පාහේ එක්සත් ජනපද ෆෙඩරල් සහනාධාර වලින් ලැබෙන අතර රජය සතු සංස්ථා ඒකාබද්ධ අයවැයෙන් 31% කට වඩා සම්පාදනය කරයි.

තීරණාත්මක අංශ පැමිණෙන්නේ ඒකාබද්ධ අයවැයෙන් 7% ක් වන බැඳුම්කර විකිණීමෙනි - රජයට එහි සියලු වියදම් පියවා ගැනීමට ප්‍රමාණවත් ආදායමක් උපයා ගැනීමට නොහැකි වීමට අමතරව සමබර අයවැයක් සකස් කිරීමට නොහැකි වීම හේතුවෙන් වාර්ෂිකව වැඩි වූ අනුපාතයකි. විශේෂයෙන්, රජය සතු සංස්ථා කිසිවක් ස්වයංපෝෂිත නොවන බැවින් සමස්ත අයවැයට සහ රාජ්‍ය ණයට විශාල බරක් එක් කරයි. උදාහරණයක් ලෙස, 2011 මූල්‍ය වර්ෂයේදී රජය සතු සංස්ථා ඩොලර් බිලියන 1.3 කට වඩා වැඩි සමස්ත පාඩු වාර්තා කළ අතර, පුවර්ටෝ රිකෝ මහාමාර්ග සහ ප්‍රවාහන අධිකාරිය (PRHTA) ඩොලර් මිලියන 409 ක පාඩු වාර්තා කළ අතර, පුවර්ටෝ රිකෝ විදුලි බල අධිකාරිය (PREPA; දිවයිනේ සියලුම විදුලිය පාලනය කරන රජයේ ඒකාධිකාරය) ඩොලර් මිලියන 272 ක පාඩු වාර්තා කළ අතර, පුවර්ටෝ රිකෝ ජලනල හා මලාපවහන අධිකාරිය (PRASA; දිවයිනේ සියලුම ජල උපයෝගිතා පාලනය කරන රජයේ ඒකාධිකාරය) ඩොලර් මිලියන 112 ක පාඩු වාර්තා කළේය.[30]

රජය සතු සංස්ථා විසින් සිදු කරන ලද පාඩු පියවා ගැනීම සඳහා බැඳුම්කර නිකුත් කිරීම මගින් සිදු කර ඇති අතර, එමඟින් අද වන විට පුවර්ටෝ රිකෝ හි සමස්ත රාජ්‍ය ණය ප්‍රමාණයෙන් 40% කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් සංයුක්ත කර ඇත.[31] සමස්තයක් වශයෙන්, 2000 මූල්‍ය වර්ෂයේ සිට 2010 මූල්‍ය වර්ෂය දක්වා පුවර්ටෝ රිකෝ හි ණය 9% ක සංයුක්ත වාර්ෂික වර්ධන වේගයකින් (CAGR) වර්ධනය වූ අතර, දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය එකතැන පල් වී ඇත.[32] මෙය සැමවිටම දිගුකාලීන විසඳුමක් ලබා දී නොමැත. උදාහරණයක් ලෙස 2017 ජූලි මස මුලදී, ඩොලර් බිලියන 9 ක බැඳුම්කර ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ සැලැස්මක් පැහැර හැරීමෙන් පසු PREPA බල අධිකාරිය ඵලදායී ලෙස බංකොලොත් විය; ඒජන්සිය අධිකරණ ආරක්ෂාව ලබා ගැනීමට සැලසුම් කළේය.[33]

ජීවන වියදම

[සංස්කරණය]
පුවර්ටෝ රිකෝ සඳහා ජෝන්ස් පනත යටතේ වෙළඳ නාවික නැව් මාර්ගවල සිතියමක්

පුවර්ටෝ රිකෝ හි ජීවන වියදම ඉහළ මට්ටමක පවතින අතර පසුගිය දශකය තුළ එය ඉහළ ගොස් ඇත.[l][35][36][37][38][39][40][41]

ජීවන වියදම සඳහා භාවිතා කරන සංඛ්‍යාලේඛන සමහර විට ඇතැම් වියදම් සැලකිල්ලට නොගනී, එනම් ඉහළ විදුලි පිරිවැය, එය කිලෝවොට් පැයකට 24¢ සිට 30¢ දක්වා පරාසයක පැවතීම, ජාතික සාමාන්‍යයට වඩා දෙගුණයක් හෝ තුන් ගුණයක්, දිගු ගුවන් ගමන් සඳහා ගමන් වියදම් වැඩි වීම, අමතර නැව්ගත කිරීමේ ගාස්තු සහ "මහාද්වීපික එක්සත් ජනපදයෙන් පිටත" ගනුදෙනුකරුවන් සඳහා ප්‍රවර්ධන සහභාගීත්ව අවස්ථා අහිමි වීම වැනි වියදම්. සමහර මාර්ගගත වෙළඳසැල් පුවර්ටෝ රිකෝ වෙත ඇණවුම් මත නොමිලේ නැව්ගත කිරීම ලබා දෙන අතර, බොහෝ වෙළෙන්දෝ හවායි, ඇලස්කාව, පුවර්ටෝ රිකෝ සහ අනෙකුත් එක්සත් ජනපද ප්‍රදේශ බැහැර කරති.

එක්සත් ජනපද සංගණන කාර්යාංශයේ 2015 යාවත්කාලීන කිරීමේදී ගෘහස්ථ මධ්‍ය ආදායම ඩොලර් 19,350 ක් ලෙසත් සාමාන්‍ය ආදායම ඩොලර් 30,463 ක් ලෙසත් දක්වා ඇත. පුද්ගලයන්ගෙන් 45.5%ක් දරිද්‍රතා මට්ටමට පහළින් සිටින බවද වාර්තාව පෙන්වා දෙයි. පෙළ විරහිත ආශ්‍රය සඳහා නම්ක් තිබිය යුතුය. 2011 දී, පුවර්ටෝ රිකෝ හි මධ්‍ය නිවාස වටිනාකම එ.ජ. ඩොලර් 100,000 සිට එ.ජ. ඩොලර් 214,000 දක්වා වූ අතර ජාතික මධ්‍ය නිවාස වටිනාකම ඩොලර් 119,600 කි.[m]

සැන් ජුවාන් වෙත පියාසර කිරීම

පුවර්ටෝ රිකෝ හි ඉහළ ජීවන වියදමට දායක වන එක් සාධකයක් වන්නේ 1920 වෙළඳ නාවික පනත වන අතර එය ජෝන්ස් පනත ලෙසද හැඳින්වේ. එය විදේශීය ධජ සහිත නැව් ඇමරිකානු වරායන් දෙකක් අතර භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය කිරීම වළක්වයි. මෙය කැබොටේජ් ලෙස හැඳින්වෙන පුරුද්දකි.[43] ජෝන්ස් පනත නිසා, මධ්‍යම සහ දකුණු ඇමරිකාව, බටහිර යුරෝපය සහ අප්‍රිකාවෙන් භාණ්ඩ රැගෙන එන විදේශීය නැව්වලට පුවර්ටෝ රිකෝවේ නතර වීමට, පුවර්ටෝ රිකෝ වෙත යන භාණ්ඩ ඉවත් කිරීමට, ප්‍රධාන භූමියට යන පුවර්ටෝ රිකෝ හි නිෂ්පාදිත භාණ්ඩ පැටවීමට සහ එක්සත් ජනපද වරායන් වෙත දිගටම යාමට නොහැකිය. ඒ වෙනුවට, ඔවුන් සෘජුවම එක්සත් ජනපද වරායන් වෙත යා යුතු අතර, එහිදී බෙදාහරින්නන් තොග වශයෙන් කඩා එක්සත් ජනපද ධජ සහිත නැව් මගින් පුවර්ටෝ රිකෝ වෙත නිෂ්පාදිත භාණ්ඩ සාගරය හරහා පුවර්ටෝ රිකෝ වෙත යැවිය යුතුය.[43] පුවර්ටෝ රිකෝහි පළාත් පාලන ආයතනය, ජෝන්ස් පනතේ සීමාවන්ගෙන් පුවර්ටෝ රිකෝව බැහැර කරන ලෙස එක්සත් ජනපද කොංග්‍රසයෙන් කිහිප වතාවක්ම ඉල්ලා සිටියද එය සාර්ථක නොවීය.[n]

2013 දී රජයේ වගවීමේ කාර්යාලය වාර්තාවක් ප්‍රකාශයට පත් කළ අතර එහි නිගමනය වූයේ "ජෝන්ස් පනතේ කැබොටේජ් නීතිය අවලංගු කිරීම හෝ සංශෝධනය කිරීම පුවර්ටෝ රිකෝ නැව්ගත කිරීමේ පිරිවැය අඩු කළ හැකි" බවත් "එක්සත් ජනපද ධජ නොවන තරඟකාරිත්වයට වෙළඳාම විවෘත කිරීමෙන් පිරිවැය අඩු කළ හැකි බව නැව්කරුවන් විශ්වාස කළ" බවත්ය.[o][p] අවසාන වශයෙන්, වාර්තාව නිගමනය කළේ පුවර්ටෝ රිකෝ සහ එක්සත් ජනපදය යන දෙකටම, විශේෂයෙන් එක්සත් ජනපද නැව් කර්මාන්තයට සහ එක්සත් ජනපදයේ මිලිටරි සූදානම සඳහා "පුවර්ටෝ රිකෝ සඳහා ජෝන්ස් පනතේ යෙදුම වෙනස් කිරීමේ බලපෑම් ඉතා අවිනිශ්චිත" බවයි.[45][46] බොස්ටන් පදනම් කරගත් රීව් ඇන්ඩ් ඇසෝසියේට්ස් සහ පුවර්ටෝ රිකෝ පදනම් කරගත් එස්ටූඩියෝස් ටෙක්නිකෝස් හි ආර්ථික විද්‍යාඥයින් විසින් 2018 දී කරන ලද අධ්‍යයනයකින් නිගමනය වී ඇත්තේ 1920 ජෝන්ස් පනත පුවර්ටෝ රිකෝවේ සිල්ලර මිල ගණන් හෝ ජීවන වියදම කෙරෙහි කිසිදු බලපෑමක් නොමැති බවයි.[47]

ප්‍රවාහනය

[සංස්කරණය]
පුවර්ටෝ රිකෝ අන්තර් රාජ්‍ය මහාමාර්ග

පුවර්ටෝ රිකෝ හි නගර සහ නගර එක්සත් ජනපද ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුවේ අධිකරණ බලය යටතේ මහාමාර්ග සහ ප්‍රවාහන අධිකාරිය විසින් නඩත්තු කරනු ලබන මාර්ග, නිදහස් මාර්ග, අධිවේගී මාර්ග සහ මහාමාර්ග පද්ධතියකින් අන්තර් සම්බන්ධිත වන අතර පුවර්ටෝ රිකෝ පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුව විසින් මුර සංචාරයේ යෙදේ. දිවයිනේ සැන් ජුවාන් අගනගර ප්‍රදේශයට පොදු බස් ප්‍රවාහන පද්ධතියක් සහ ට්‍රෙන් උර්බානෝ ('නාගරික දුම්රිය') නම් මෙට්‍රෝ පද්ධතියක් සේවය කරයි. පුවර්ටෝ රිකෝ පොදු ප්‍රවාහනයේ අනෙකුත් ආකාර අතර පුවර්ටෝ රිකෝ දූපත් සමූහයට මෙන්ම කැරොස් පබ්ලිකෝස් (පෞද්ගලික කුඩා බස්) සේවය කරන මුහුදු තොටුපළවල් ඇතුළත් වේ.

පුවර්ටෝ රිකෝ හි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ තුනක්, කැරොලිනාවේ ලුයිස් මුනෝස් මැරින් ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ, පොන්ස් හි මර්සිඩිටා ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ සහ අගුවඩිල්ලා හි රෆායෙල් හර්නැන්ඩෙස් ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ සහ දේශීය ගුවන් තොටුපළ 27 ක් ඇත. ලුයිස් මුනෝස් මැරින් ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම ගුවන් ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයයි.[48]

බයාමන් දුම්රිය ස්ථානයේ Tren Urbano දුම්රියක්

පුවර්ටෝ රිකෝ හි ප්‍රධාන දිවයින පුරා විවිධ නගරවල වරායන් නවයක් ඇත. සැන් ජුවාන් වරාය පුවර්ටෝ රිකෝවේ විශාලතම වරාය වන අතර, කැරිබියන් දූපත්වල කාර්යබහුලම වරාය සහ වාණිජ ක්‍රියාකාරකම් සහ භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය අනුව එක්සත් ජනපදයේ 10 වන කාර්යබහුලම වරාය වේ.[48] දෙවන විශාලතම වරාය වන්නේ පොන්ස් හි ඇමරිකානු වරාය වන අතර, එය දැනට වසරකට භාණ්ඩ ධාරිතාව අඩි විස්සක බහාලුම් (TEU) මිලියන 1.5 දක්වා වැඩි කිරීම සඳහා පුළුල් වෙමින් පවතී.[49]

උපයෝගිතා

[සංස්කරණය]

විදුලිය

[සංස්කරණය]

පුවර්ටෝ රිකෝ විදුලි බල අධිකාරිය (PREPA, ස්පාඤ්ඤ: Autoridad de Energía Eléctrica, AEE)— යනු පුවර්ටෝ රිකෝ හි විදුලි බල සමාගමක් වන අතර පුවර්ටෝ රිකෝ හි රජය සතු සංස්ථාවකි. එය පුවර්ටෝ රිකෝ හි විදුලි උත්පාදනය, විදුලි සම්ප්‍රේෂණය සහ විදුලි බෙදා හැරීම සඳහා වගකිව යුතුය.[50] නීතියට අනුව, PREPA යනු පුවර්ටෝ රිකෝ හි එවැනි ව්‍යාපාර පැවැත්වීමට බලයලත් එකම ආයතනය වූ අතර, එය 2018 දක්වා එය රජයේ ඒකාධිකාරයක් බවට පත් කළේය. අධිකාරිය පාලනය කරනු ලබන්නේ පුවර්ටෝ රිකෝ සෙනෙට් සභාවේ උපදෙස් සහ කැමැත්ත ඇතිව ආණ්ඩුකාරවරයා විසින් පත් කරන ලද පාලක මණ්ඩලයක් විසින් වන අතර එය විධායක අධ්‍යක්ෂවරයෙකු විසින් මෙහෙයවනු ලැබේ.

2018 ජූලි 20 වන දින, පුවර්ටෝ රිකෝ නීතිය 120-2018 (Ley para Transformar el Sistema Electrico de Puerto Rico) අත්සන් කරන ලදී. මෙම නීතිය PREPA හට යටිතල පහසුකම් සහ සේවා වෙනත් සැපයුම්කරුවන්ට විකිණීමට බලය පවරන ලදී. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, 2020 ජුනි 22 වන දින ගිවිසුමක් අත්සන් කරන ලද අතර, එමඟින් LUMA Energy බලශක්ති බෙදාහැරීමේ සහ සම්ප්‍රේෂණ යටිතල පහසුකම්වල මෙන්ම PREPA හි මෙහෙයුම්වල අනෙකුත් ක්ෂේත්‍රවල නව ක්‍රියාකරු බවට පත් කරන ලද අතර, එමඟින් පුවර්ටෝ රිකෝ විදුලිබල ජාලය අර්ධ වශයෙන් පුද්ගලීකරණය කරන ලදී. මහජනතාවගේ සහ හිටපු PREPA සේවකයින්ගේ සහ වෘත්තීය සමිති සාමාජිකයින්ගේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් විරෝධතා සහ අවිනිශ්චිතතාවයන් මධ්‍යයේ, පවරා ගැනීම 2021 ජුනි 1 වන දිනට නියම කරන ලදී.[51][52]

ජලය සහ අපද්‍රව්‍ය

[සංස්කරණය]

ඒ හා සමානව, පුවර්ටෝ රිකෝ ජලනල හා අපජල අධිකාරිය (PRASA, ස්පාඤ්ඤ: Autoridad de Acueductos y Alcantarillados, AAA) යනු ජල සමාගමක් වන අතර පුවර්ටෝ රිකෝහි ජලයේ ගුණාත්මකභාවය, කළමනාකරණය සහ සැපයුම සඳහා වගකිව යුතු රජය සතු සංස්ථාවකි.[53] පුවර්ටෝ රිකෝ හි එවැනි ව්‍යාපාරයක් පැවැත්වීමට බලයලත් එකම ආයතනය එය වන අතර, එය ඵලදායී ලෙස රජයේ ඒකාධිකාරයක් බවට පත් කරයි. එහි පැවැත්ම 1945 මැයි 1 දින අංක 40 දරන නීතිය මගින් නියම කර ඇති අතර, ඊට අදාළ සංශෝධන ද ඇතුළත් වේ.[54]

විදුලි සංදේශ

[සංස්කරණය]

පුවර්ටෝ රිකෝ හි විදුලි සංදේශවලට ගුවන්විදුලිය, රූපවාහිනිය, ස්ථාවර සහ ජංගම දුරකථන සහ අන්තර්ජාලය ඇතුළත් වේ. පුවර්ටෝ රිකෝ හි විකාශනය එක්සත් ජනපද ෆෙඩරල් සන්නිවේදන කොමිසම (FCC) විසින් නියාමනය කරනු ලැබේ.[55] 2007 වන විට, දිවයිනේ රූපවාහිනී මධ්‍යස්ථාන 30 ක්, ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථාන 125 ක් සහ දළ වශයෙන් රූපවාහිනී යන්ත්‍ර මිලියන 1 ක් තිබුණි. කේබල් රූපවාහිනී දායකත්ව සේවා ලබා ගත හැකි අතර, එක්සත් ජනපද සන්නද්ධ හමුදා ගුවන්විදුලි සහ රූපවාහිනී සේවය ද දිවයිනේ විකාශනය වේ.[56] පුවර්ටෝ රිකෝ හි තමන්ගේම ආධුනික ගුවන්විදුලි උපසර්ග ද ඇත, ඒවා යාබද එක්සත් ජනපදයේ ඒවාට වඩා වෙනස් වන්නේ අංකයට පෙර අකුරු දෙකක් ඇති බැවිනි. වඩාත්ම ප්‍රසිද්ධ උපසර්ගය KP4 වන නමුත්, දූපත් සමූහයේ (ඩෙසෙචියෝ සහ මොනා ඇතුළුව) භාවිතය සඳහා වෙන් කර ඇති අනෙකුත් ඒවා නම්: KP3/KP4/NP3/NP4/WP3/WP4 (පුවර්ටෝ රිකෝ, වීක්ස් සහ කුලෙබ්‍රා) සහ KP5/NP5/WP5 (ඩෙසෙචියෝ දූපත).[57] ආධුනික ගුවන්විදුලි ක්‍රියාකරුවන් (හැම් රේඩියෝ ක්‍රියාකරුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) දිවයිනේ ප්‍රසිද්ධ කණ්ඩායමක් වන අතර ඔවුන්ගේ ඇමතුම් ලකුණ සහිත විශේෂ වාහන බලපත්‍ර තහඩු ලබා ගත හැකිය.[58] ඔවුන් ආපදා සහන සඳහා ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත.[59]

සටහන්

[සංස්කරණය]
  1. ^ pr.gov (in Spanish) "La manufactura es el sector principal de la economía de Puerto Rico."[4]
  2. ^ pr.gov (in Spanish) "Algunas de las industrias más destacadas dentro del sector de la manufactura son: las farmacéuticas, los textiles, los petroquímicos, las computadoras, la electrónica y las compañías dedicadas a la manufactura de instrumentos médicos y científicos, entre otros."[4]
  3. ^ Torrech San Inocencio (2011; in Spanish) "Con los más de $1,500 millones anuales que recibimos en asistencia federal para alimentos podríamos desarrollar una industria alimentaria autosuficiente en Puerto Rico."[8]
  4. ^ Millán Rodriguez (2013; in Spanish) "Los representantes del Pueblo en la Junta de Gobierno de la Autoridad de Energía Eléctrica [...] denunciaron ayer que la propuesta del Gobernador para hacer cambios en la composición del organismo institucionaliza la intervención político partidista en la corporación pública y la convierte en una agencia del Ejecutivo.."[9]
  5. ^ Vera Rosa (2013; in Spanish) "Aunque Puerto Rico mueve entre el sector público y privado $15 billones en el área de salud, las deficiencias en el sistema todavía no alcanzan un nivel de eficiencia óptimo."[10]
  6. ^ Vera Rosado (2013; in Spanish) "Para mejorar la calidad de servicio, que se impacta principalmente por deficiencias administrativas y no por falta de dinero[...]"[10]
  7. ^ González (2012; in Spanish) "[...] al analizarse la deuda pública de la Isla contra el Producto Interno Bruto (PIB), se ubicaría en una relación deuda/PIB de 68% aproximadamente."[11]
  8. ^ Bauzá (2013; in Spanish) "La realidad de nuestra situación económica y fiscal es resultado de años de falta de acción. Al Gobierno le faltó creatividad, innovación y rapidez en la creación de un nuevo modelo económico que sustentara nuestra economía. Tras la eliminación de la Sección 936, debimos ser proactivos, y no lo fuimos."[12]
  9. ^ Quintero (2013; in Spanish) "Los indicadores de una economía débil son muchos, y la economía en Puerto Rico está sumamente debilitada, según lo evidencian la tasa de desempleo (13.5%), los altos niveles de pobreza (41.7%), los altos niveles de quiebra y la pérdida poblacional."[15]
  10. ^ Walsh (2013) "In each of the last six years, Puerto Rico sold hundreds of millions of dollars of new bonds just to meet payments on its older, outstanding bonds – a red flag. It also sold $2.5 billion worth of bonds to raise cash for its troubled pension system – a risky practice – and it sold still more long-term bonds to cover its yearly budget deficits."[27]
  11. ^ PRGDB "Financial Information and Operating Data Report to 18 October 2013" p. 142[29]
  12. ^ MRGI (2008) "Many female migrants leave their families behind due to the risk of illegal travel and the high cost of living in Puerto Rico."[34]
  13. ^ FRBNY (2011) "...home values vary considerably across municipios: for the metro area overall, the median value of owner-occupied homes was estimated at $126,000 (based on data for 2007–09), but these medians ranged from $214,000 in Guaynabo to around $100,000 in some of the outlying municipios. The median value in the San Juan municipio was estimated at $170,000."[42]
  14. ^ Santiago (2021) "Local detractors of the Jones Act [...] for many years have unsuccessfully tried to have Puerto Rico excluded from the law's provisions[...]"[44]
  15. ^ JOC (2013) "Repealing or amending the Jones Act cabotage law might cut Puerto Rico shipping costs"[45]
  16. ^ JOC (2013) "The GAO report said its interviews with shippers indicated they [...] believed that opening the trade to non-U.S.-flag competition could lower costs."[45]

යොමු කිරීම්

[සංස්කරණය]
  1. ^ "Advanced economies". IMF. 17 June 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 August 2019.
  2. ^ "GNI per capita, Atlas method (current US$) - Puerto Rico | Data". data.worldbank.org. 12 December 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 12 December 2021.
  3. ^ "PUERTO RICO FACT SHEET" (PDF). Gdb-pur.com. 25 May 2017 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 August 2017.
  4. ^ a b උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික <ref> ටැගය; manufacturing-by-pr.gov නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි
  5. ^ "Puerto Rico's tourism industry continues to expand". Business Destinations. 28 April 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 27 April 2017.
  6. ^ a b c d e
  7. ^ Alan Heston, Robert Summers and Bettina Aten, Penn World Table Version 7.1, Center for International Comparisons of Production, Income and Prices at the University of Pennsylvania, July 2012. Accessed on 19 August 2012. Note: GDP per capita data are "PPP Converted GDP Per Capita, average GEKS-CPDW, at current prices (in I$)", labeled as variable "cgdp2".
  8. ^ Torrcech San Inocencio, Rafael (7 December 2011). "La autosuficiencia alimentaria". El Nuevo Día (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 6 November 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 19 September 2013.
  9. ^ Millán Rodríguez, Yamilet (4 April 2013). "Denuncian politización de Junta AEE". El Vocero (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 4 November 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 19 September 2013.
  10. ^ a b Vera Rosado, Ileanexis (17 May 2013). "Ineficiencia arropa a los recursos económicos de salud". El Vocero (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 4 November 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 19 September 2013.
  11. ^ González, Jenisabel (13 June 2012). "Debemos más de lo que producimos". El Nuevo Día (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 6 November 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 19 September 2013.
  12. ^ Bauzá, Nydia (2 December 2013). "García Padilla insiste en que heredó un país "en cantos"". El Nuevo Día (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 4 December 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 December 2013.
  13. ^ World Bank Indicators; World Bank. "World Bank Indicators 2012: Puerto Rico". 15 February 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 February 2012.
  14. ^ Schwab, Klaus (2013). "The Global Competitiveness Report 2013–2014" (PDF). World Economic Forum. 20 September 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 7 September 2013.
  15. ^ Quintero, Laura (14 September 2013). "Las estadísticas hablan: Puerto Rico camino a ser el "Detroit del Caribe"". NotiCel (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 1 February 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 22 January 2014.
  16. ^ "Nearly two years after Hurricane Maria devastation, Puerto Rico welcomes record number of tourists". USA Today. 2 April 2019. 27 November 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 27 November 2019. Brief power outages still hit occasionally as the government prepares to privatize an aging and poorly maintained grid that was destroyed by the hurricane, and water shortages have hit parts of Puerto Rico's north coast since 30 percent of the island is experiencing a moderate drought that is affecting 791,000 of its 3.2 million inhabitants.
  17. ^ "Nearly two years after Hurricane Maria devastation, Puerto Rico welcomes record number of tourists". ViaHero. 2 April 2019. 27 November 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 October 2019. Almost all of Puerto Rico's hotels are open for business. The beaches are ready for swimming and sunbathing, and even remote places to visit like El Yunque rainforest are receiving visitors.
  18. ^ "Culture Is Central in Puerto Rico's New Marketing Campaign". Skift. 24 April 2019. 27 November 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 27 November 2019.
  19. ^ Nick Brown (18 January 2017). "Puerto Rico oversight board favors more time for restructuring talks". The Fiscal Times. Reuters. 17 February 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 February 2017.
  20. ^ a b "Puerto Rico Gets More Time". Star Herald. Scottsbluff, ME. Associated Press. 29 January 2017. සම්ප්‍රවේශය 16 February 2017.[permanent dead link]
  21. ^ Platt, Eric (19 January 2017). "New Puerto Rico governor seeks amicable debt crisis resolution". Financial Times. New York. 10 December 2022 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 February 2017.
  22. ^ a b Watson, Dan (17 January 2017). "Secretary Lew Sends Letter to 115th Congress on Puerto Rico". Department of the Treasury. 17 February 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 February 2017.
  23. ^ Nick Brown (18 January 2017). "Puerto Rico oversight board favors more time for restructuring talks". The Fiscal Times. Reuters. 17 February 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 February 2017. The bipartisan, seven-member oversight board was created under the federal Puerto Rico rescue law known as PROMESA, passed by the U.S. Congress last year. It is charged with helping the island manage its finances and navigate its way out of the economic jam, including by negotiating restructuring deals with creditors.
  24. ^ "Economistas se Oponen a las Reformas para 'estimular la economía'". El Nuevo Día. 20 February 2017.
  25. ^ Bases, Daniel (4 August 2017). "Puerto Rico to furlough workers, proposes pension plan reform". Cnbc.com. 6 August 2017 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 August 2017.
  26. ^ Castrodad, José (7 April 2014). "La Estadidad es una, única, uniforme e irreversible". El Vocero. 9 April 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 8 April 2014.
  27. ^ Walsh, Mary (7 October 2013). "Worsening Debt Crisis Threatens Puerto Rico". The New York Times. 2 November 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 October 2013.
  28. ^ "¿Cómo Puerto Rico llegó a tener crédito chatarra?". El Nuevo Día (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 4 February 2014. 2 March 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 March 2014.
  29. ^ "Financial Information and Operating Data Report to October 18, 2013" (PDF). Puerto Rico Government Development Bank. 18 October 2013. 22 April 2014 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 4 March 2014.
  30. ^ "San Juan 2023 o la decadencia de un País". Centro Para Una Nueva Economía. Center for a New Economy. 31 January 2013. 29 April 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 April 2014.
  31. ^ "SERVICIO DE LA DEUDA" (PDF). ".pr.gov. 25 May 2017 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 August 2017.
  32. ^ "Reporte General sobre Deuda Pública" (PDF). ".pr.gov. 25 May 2017 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 August 2017.
  33. ^ Walsh, Mary Williams (2 July 2017). "Puerto Rico's Power Authority Effectively Files for Bankruptcy". The New York Times. 3 July 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 26 August 2017.
  34. ^ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික <ref> ටැගය; refworld.org නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි
  35. ^ "Fort Buchanan, Puerto Rico". Military Installations. Department of Defense. Retrieved 17 June 2014.
  36. ^ "Puerto Rico's Cost of Living Skyrockets". Huffingtonpost.com. 29 September 2013. 13 March 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 14 April 2014.
  37. ^ Alvarez, Lizette (8 February 2014). "Economy and Crime Spur New Puerto Rican Exodus". The New York Times.
  38. ^ "Home – El Nuevo Día". Elnuevodia.com. 31 August 2013. 8 February 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 14 April 2014.
  39. ^ "MIDA concluye alto costo de vida es la preocupación mayor del boricua". Primerahora.com. 13 February 2013. සම්ප්‍රවේශය 14 April 2014.
  40. ^ Dougherty, Conor (14 August 2007). "Puerto Rico's Economic Slump Weighs Hard on Consumers". Online.wsj.com. සම්ප්‍රවේශය 14 April 2014.
  41. ^ Coto, Danica (29 September 2013). "Life in Puerto Rico becomes costlier amid crisis". Nbclatino.com. 13 April 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 14 April 2014.
  42. ^ "Puerto Rico". Federal Reserve Bank of New York. August 2011. සම්ප්‍රවේශය 6 September 2013.
  43. ^ a b Gutierrez, Elías. "Impact of the Coastwise Trade Laws on the Transportation System of the United States of America" (PDF). 2 October 2013 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 September 2013.
  44. ^ Santiago, Jaime (29 November 2012). "Jones Act requirement comes under new light". Caribbean Business. Archived from the original on 8 March 2014. සම්ප්‍රවේශය 6 September 2013.{{cite news}}: CS1 maint: unfit URL (link)
  45. ^ a b c "GAO's Jones Act Report Is Inconclusive". The Journal of Commerce. 20 March 2013. සම්ප්‍රවේශය 6 September 2013.[permanent dead link]
  46. ^ "GAO-13-260, Puerto Rico: Characteristics of the Island's Maritime Trade and Potential Effects of Modifying the Jones Act" (PDF). United States Government Accountability Office. March 2013.
  47. ^ Reeve & Associates; Estudios Técnicos, Inc. (June 2018). Impact of the U.S. Jones Act on Puerto Rico (PDF) (Report). 21 January 2021 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 27 August 2018.
  48. ^ a b "Aeropuertos Internacionales y Regionales (Spanish)". Puerto Rico Ports Authority. 7 October 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 February 2011.
  49. ^ "About the Project – Overview". Port of the Americas Authority. සම්ප්‍රවේශය 28 July 2008.
  50. ^ "Ley de la Autoridad de Energía Eléctrica de Puerto Rico" (PDF). Presupuesto.gobierno.pr. 24 September 2015 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 August 2017.
  51. ^ Pagán, José Karlo (18 May 2021). "Empleados de la AEE se manifiestan contra LUMA en el Tribunal federal y en la sede de la Junta" [AEE Employees Protest Against LUMA at the Federal Courthouse and Fiscal Oversight Management Board Headquarters]. Primera Hora (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 10 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 June 2021.
  52. ^ Rivera Clemente, Yaritza (4 June 2021). "Se organizan más protestas para exigir la salida de LUMA" [More Protests Are Organized to Demand LUMA's Departure]. El Vocero (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 10 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 June 2021.
  53. ^ "Inicio - Acueductospr". acueductospr.com. 17 May 2021 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2021.
  54. ^ Asamblea Legislativa de Puerto Rico (2 October 2020). "Ley de Acueductos y Alcantarillados de Puerto Rico" (PDF). Biblioteca Virtual del Gobierno de Puerto Rico. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2021.
  55. ^ "Puerto Rico profile", BBC News, 23 May 2013. Retrieved 8 January 2014.
  56. ^ "Communications: Puerto Rico", World Factbook, U.S. Central Intelligence Agency, 9 December 2013. Retrieved 8 January 2014.
  57. ^ "Amateur Call Sign Systems". Federal Communications Commission (ඉංග්‍රීසි බසින්). 28 September 2016. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2021.
  58. ^ "Ley de Vehículos y Tránsito de Puerto Rico del 2000". www.lexjuris.com. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2021.
  59. ^ Murphy, Paul P.; Krupa, Michelle (27 September 2017). "Ham radio operators are saving Puerto Rico one transmission at a time". CNN. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2021.
"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=පුවර්ටෝ_රිකෝ_හි_ආර්ථිකය&oldid=739480" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි