නිමල් මෙන්ඩිස්

විකිපීඩියා වෙතින්
Nimal Mendis (නිමල් මෙන්ඩිස්)
The distinguished Sri Lanka born singer/songwriter Nimal Mendis
පසුබිම් තොරතුරු
උපත29 මාර්තු 1934(1934-03-29)
සම්භවයColombo, Sri Lanka
විපත16 April 2015(2015-04-16) (වයස 81)
ප්‍රභේදRock, pop, piano rock, Sri Lankan music
වෘත්තියSinger-songwriter, musician
වාද්‍ය භාණ්ඩVocals
Piano
Keyboards
Guitar
සක්‍රීය වර්ෂ1958–2015
ලේබලDecca, Columbia Records, Fontana, Metronome, Kandyan Records
සම්බන්ධිත රඟපෑම්Mary Marshall sang 'Kiss Kiss Kiss' on Columbia Records in 1958, Singing 'Feel Like A Clown' – Ranee & Raj – with Sandra Edema on BBC TV'S 'Top of the Pops' programme in 1968

නිමල් මෙන්ඩිස් (1934-2015) ශ්‍රී ලාංකේය ගායකයෙක් සහ ගීත රචකයෙක් වූ අතර, බීබීසී රූපවාහිනී වැඩසටහනක් වන Top of the Pops (1968) සඳහා පෙනී සිටි ශ්‍රී ලාංකික සංගීතඥයන් අතලොස්සෙන් කෙනෙකි. මෙන්ඩිස් මහා බ්‍රිතාන්‍යයේ කාර්ය සාධන හිමිකම් සංගමයේ සහ යාන්ත්‍රික ප්‍රකාශන හිමිකම් සුරැකීමේ සංගමයේ දිගුකාලීන සාමාජිකයෙකි.

මෙන්ඩිස් සොයාගනු ලැබුවේ 1950 ගණන්වල අගභාගයේදී දකුණු ආසියාවේ ගුවන් තරංග ආධිපත්‍යය දැරූ රේඩියෝ සිලෝන් විසිනි. "කැන්ඩියන් එක්ස්ප්‍රස්" ඇතුළු මෙන්ඩිස්ගේ ගීත ආරම්භයේ සිටම මෙම මධ්‍යස්ථානය විසින් සහාය දැක්වූ අතර, ඒවා දකුණු ආසියාවේ ජනප්‍රිය ගීත බවට පත් කළේය: කෙතරම්ද යත් ඉන්දියානු උප මහාද්වීපය පුරා සිටින ශ්‍රාවකයින් ඔහුගේ ගීත ඉල්ලා රේඩියෝ සිලෝන් වෙත ලිවීය. [1]

මෙන්ඩිස් කුඩා කල සිටම සංගීතයට සම්බන්ධ වූ අතර වසර ගණනාවක් ලන්ඩනයේ වාසය කර නිතර ලංකාවට පැමිණ ඇත. ඔහු සිය බිරිඳ රංජනී සමඟ වසර පහක් තිස්සේ ප්‍රංශයේ නිරිතදිග ප්‍රංශයේ චරන්ටේ හි ලී පැරඩිස් හි ද වාසය කර ඇත. මෙන්ඩිස් 2010 දී ඇය මිය යන තෙක් වසර 33 ක් රංජනී සමඟ විවාහ දිවිය ගෙවූ අතර, මෙන්ඩිස් සමග මීඩියා අයි නිෂ්පාදන සමාගම පවත්වාගෙන ගිය පෝල්මරි නම් එක් පුතෙක් සිටී.

2004 සුනාමියේ විනාශය මෙන්ඩිස්ගේ සිත් සසල කළ අතර, විපතට පත් වූවන්ට උපකාර කිරීම සඳහා ගීතයක් රචනා කිරීමට ඔහු යොමු විය. මෙය ඕස්ට්‍රේලියාවේ, ශ්‍රී ලංකාවේ සහ එක්සත් රාජධානියේ පටිගත කර ඇති අතර, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ලින්ඩා පර්හැම්ගේ අනුග්‍රහය ඇතිව, 638 වැනි මුල් දින යෝජනාවේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාර්ලිමේන්තුවේ පැසසුමට ලක් විය.

චරිතාපදානය[සංස්කරණය]

මුල් වසර: 1950-1960[සංස්කරණය]

මෙන්ඩිස් විසින් බ්‍රිතාන්‍යයේ ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද ගීත 22 ක් ඇති අතර ශ්‍රී ලංකාවේ චිත්‍රපට සඳහා සංගීතය රචනා කර ඇත. "කිස් කිස් කිස්" යනු මෙන්ඩිස්ගේ පළමු ගීතය වන අතර එය බ්‍රිතාන්‍යයේ පටිගත කරන ලද අතර කොලොම්බියා ලේබලය මත මේරි මාෂල් විසින් ගායනා කරන ලදී. "Kandyan Express", "Cherry Blossom Tree", "Oh My Lover", "Butterfly in the Rain", "Shampagne Blues", "Goodnight Kisses" පනහ දශකයේ අග භාගයේ ශ්‍රී ලංකාවේ අංක එකේ ජනප්‍රිය ගීත විය.

"උඩරට නැටුම්" බටහිර ඔහුගේ දෙවන නිර්මාණය විය. ජර්මනියේ ෆ්‍රීඩෙල් බර්ලිප් සහ ඔහුගේ වාද්‍ය වෘන්දය විසින් පටිගත කරන ලද එය රේඩියෝ ලක්සම්බර්ග් හි අංක දෙක බවට පත් විය. එය එක්සත් ජනපදයේ ද නිකුත් කරන ලදී. බ්ලැක් පර්ල්ස් සහ ග්‍රීන් ඩයමන්ඩ්ස් බ්‍රිතාන්‍යයේ ජන කණ්ඩායමක් වන වන් ටූ ඇන්ඩ් ත්‍රී විසින් ඩෙකා සඳහා එල්පී මත මෙන්ඩිස්ගේ ගීත අටක් ඇත. මෙම ඇල්බමය දැන් එකතුකරන්නන්ගේ අයිතමයකි.

මෙන්ඩිස් 1968 දී ඔහුගේ ගායන සහකරු සැන්ඩ්‍රා එඩීමා සමඟ ජනප්‍රිය BBC රූපවාහිනී සංගීත වැඩසටහනක් වන Top of the Pop හි ආරාධිත කලාකරුවන් ලෙස ඔහුගේ "Feel like a Clown" ගීතය සමඟ පෙනී සිටියේය. "රේන්බෝ ලෑන්ඩ්" වාර්තාවේ B-පැත්ත ප්‍රාන්තවල A-සයිඩ් වූ අතර අද (2013) එය බටහිර මනෝවිද්‍යාත්මක පාෂාණ ප්‍රජාවේ එකතුකරන්නන්ගේ අයිතමයක් බවට පත්ව ඇත. ඔවුන් එම වසරේ ජර්මනියේ බීට් ක්ලබ් හි ගීතය සමඟ ද ඇතුළත් විය. මුල් ඩේව් බෲබෙක් ක්වාටෙට් සමඟ බාස් වාදකයෙකු වූ ඉයුජින් රයිට් මෙන්ඩිස්ගේ ගීත පහක් ඔහු පමණක් බාස් වාදනය කරමින් සකස් කර පටිගත කළේය. ඔහු විදුලි ගිටාරය, බාස් සහ පියානෝ සමඟ තවත් එක් ගීතයක් වන "සිංදු මාලු" ද සකස් කර නිෂ්පාදනය කළේය. ඒවා ගායනා කළේ සැන්ඩ්රා එඩීමා විසිනි.

1970 ගණන්වල[සංස්කරණය]

මෙන්ඩිස් ලන්ඩනයේ ගීත ගණනාවක් පටිගත කළේය, බොහෝ දුරට අධ්‍යාත්මික ස්වභාවයක් ඇත. ඔහු The Passion Report නමින් කුරුසයේ මාර්ගය පිළිබඳ විනාඩි විස්සක ශ්‍රව්‍ය වාර්තා චිත්‍රපටයක් ද කළේය; ෆෙරිමන් නමින් හැඳින්වෙන තවත් ශ්‍රව්‍ය වාර්තා චිත්‍රපටයක් බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිත සමයේ සිට ශ්‍රී ලංකාවේ තේ වතු කම්කරුවන් සහ ගොවියා පිළිබඳ ඔවුන්ගේ ඉතිහාසය පිළිබඳ අවධානය යොමු කළේය. ඔහු ශ්‍රී ලංකාවේ දිව්‍ය සත්ප්‍රසාද සම්මේලනය සඳහා ජීවන පාන් ද ලිවීය.

මෙන්ඩිස් විසින් ශ්‍රී ලාංකේය චිත්‍රපට සඳහා අමතක නොවන ගීත කිහිපයක් ලියා ඇත, විශේෂයෙන් " මාස්ටර් සර් " කළු දිය දහර ("කළු දියේ තීරුවක්") චිත්‍රපටය සඳහා නීලා වික්‍රමසිංහ විසින් එය මාතෘකා අනුපිළිවෙලින් ගායනා කරන ලදී. "මාස්ටර් සර්" යටත් විජිත ශ්‍රී ලංකාව ගැන, ශ්‍රමයේ ගරුත්වය පිළිබඳ කතාවක් - සමාජ සාධාරණත්වය පිළිබඳ කතාවක් කියයි. මෙම ගීතය ඉංග්‍රීසි (මෙන්ඩිස් සහ සැන්ඩ්‍රා එඩීමා විසින්) සහ සිංහල (නෙවිල් ප්‍රනාන්දු විසිනි; පද රචනය කරුණාරත්න අබේසේකර විසින් සිංහලට පරිවර්තනය කරන ලදී) යන දෙඅංශයෙන්ම පටිගත කරන ලදී. මෙම ගීතය වසර තිහකට වැඩි කාලයක් ශ්‍රී ලංකාව තුළ ජනප්‍රියව පැවතියේ, බොහෝ දුරට ඉංග්‍රීසි පිටපතේ සංගීත සැකැස්ම මත පදනම්ව නීලා වික්‍රමසිංහගේ ජනප්‍රිය අනුවාදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙසයි (කාල අත්සන, රිෆ්ස් ආදිය. )

ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම් විසින් සිංහලට පරිවර්තනය කරන ලද ඔහුගේ ගංගා අද්දර ("ගඟේ ඉවුර අසල") රචනා කරන ලද අතර, එම නමින්ම (සුමිත්‍රා පීරිස් විසින් අධ්‍යක්ෂණය කරන ලද) චිත්‍රපටය සඳහා විජය කුමාරණතුංග විසින් ගායනා කරන ලදී. ජනප්‍රිය වූ රන් ටිකිරි සිනා එම චිත්‍රපටයටම ලියා ගායනා කළේ වික්ටර් සිල්වා සහ නිරාෂා පෙරේරා විසිනි. 2013 දී ගංගා අද්දර ගීතයේ නව අනුවාදයක් සුරේන්ද්‍ර පෙරේරා විසින් ගායනා කරන ලද අතර එම නමින්ම ටෙලිනාට්‍ය මාලාවක තේමා ගීතය ලෙස භාවිතා කරන ලදී. "උපුල් නුවන්" 1978 දී ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්ගේ මළවුන් සඳහා සුදු මල් චිත්‍රපටය සඳහා රචනා කරන ලද තවත් සම්භාව්‍යයකි.

1980 ගණන්වල[සංස්කරණය]

1980 ගණන්වලදී මෙන්ඩිස් ඔහුගේ බිරිඳ සමඟ වාර්තා චිත්‍රපට නිෂ්පාදනයට ගියේය - ඔවුන්ගේ පුත් පෝල්මරි, පරිගණක සහ දර්ශන සංස්කරණයට දක්ෂ, ඔවුන්ට සහාය විය. ශ්‍රී ලංකාවේ උතුරු හා නැඟෙනහිර යුද කලාපවල තම දෙමාපියන් සමඟ රූගත කිරීම් කරන විට ඔහුට වයස අවුරුදු හතකි. මෙන්ඩිස් ශ්‍රී ලාංකේය සංගීතඥයන් සමඟ It's What I am වේදිකා නාට්‍යයක් ද කළා; එහි විශේෂත්වය වූයේ එම වසරේ ජනවාර්ගික කෝලාහල පාදක කරගත් "ජූලි '83" ගීතයයි. ඔහු ශ්‍රව්‍ය කැසට් දෙකක් ද නිර්මාණය කළේය, එකක් එයාර් ලංකා - A Taste of Paradise සඳහා සහ අනෙක Ceylon Tourist Board - Pilgrim Places of Sri Lanka සඳහා.

1990-2015[සංස්කරණය]

මෙන්ඩිස් පවුල ඔවුන්ගේම ව්‍යවසායයක් වන Mediaeye Music Lanka (PVT) ලිමිටඩ් පිහිටුවා ගත් අතර එය 2000 දී War is my Country නමින් ශ්‍රව්‍ය වාර්තා චිත්‍රපටයක් නිකුත් කරන ලද අතර එය 1994 දක්වා ශ්‍රී ලංකාවේ ජනවාර්ගික ගැටුම සොයා ගනී. මෙම සංයුක්ත තැටියේ වසර දාහතක කාලයක් පුරා ආඛ්‍යාන, දේශපාලන සහ වෙනත් පුද්ගලයින් සමඟ සම්මුඛ සාකච්ඡා, ගීත සහ කවි ඇතුළත් ලේඛනාගාර තොරතුරු අඩංගු විය.

මෙන්ඩිස් ඔහුගේ පුත් පෝල්මරි සමඟ එක්ව ගීත, ශ්‍රව්‍ය වාර්තා චිත්‍රපට සහ චිත්‍රපට තොරතුරු සීඩී සහ ඩීවීඩී මගින් සම්පාදනය කළේය. Mediaeye හරහා ඔවුන් සිරස සුපර්ස්ටාර් (ශ්‍රී ලංකාවේ ඇමරිකානු අයිඩල්/Xfactor) වැනි ව්‍යාපෘතිවල වැඩ කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ විවිධ විශාල සංවිධාන සමඟ සමීපව කටයුතු කළ අතර රටේ බොහෝ තරුණ කලාකරුවන් සමඟ අන්තර් ක්‍රියා කළහ. 2009 දී ඔවුන් ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවය සඳහා සමාගමේ නව නිල ඇඳුම් ප්‍රදර්ශනය කරමින් මිනිත්තු දහයක කෑල්ලක් සම්පූර්ණ කළහ. මෙය මෙන්ම 2011 වසරේ සහ 2013 නත්තල් සමයේදී ගුවන් සමාගම විසින් බෝඩිං වීඩියෝවක් ලෙස භාවිතා කරන ලද Generation 4 (Sirasa Superstars හතරේ) විසින් මෙන්ඩිස්ගේ "And A Star" ගීතයකි.

මෙන්ඩිස් විසින් සුමිත්‍රා පීරිස්ගේ "වෛෂ්ණවී" චිත්‍රපටයේ ගීත තුනක් මෙන්ම පසුබිම් සංගීතයද රචනා කරන ලද අතර එය පෝල්මරි විසින් සකස් කර නිෂ්පාදනය කරන ලදී.

2013 දී ඔහු ප්‍රථම වරට සිංහල බ්ලූස් ගීතය වන "ගැහැණු ළමයින්" ලිවීය, එය ගායනා කළේ අමිල සඳරුවන් විසිනි. එය සිංහලට පරිවර්තනය කළේ මෙන්ඩිස්ගේ නව ලිපි කිහිපයක් ද පරිවර්තනය කර ඇති දුමින්ද අලහේන්ද්‍ර විසිනි. ගීතයේ මියුසික් වීඩියෝව නිෂ්පාදනය කළේ ශ්‍රී ලංකා ඩිජිටල් චිත්‍රපට ආයතනයේ සිසුන් විසිනි.

මෙන්ඩිස් 2015 අප්‍රේල් 16 වැනි දින කොළඹ මාලඹේ පෞද්ගලික රෝහලකදී වයස අවුරුදු 81 දී මිය ගියේය. [2]

රූපවාහිනී වාර්තා චිත්‍රපට[සංස්කරණය]

ඩෝන් ඔෆ් ටෙරර්, මෙන්ඩිස්ගේ පළමු වාර්තා චිත්‍රපටය, රටේ ජනවාර්ගික ගැටුම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ අතර එය යුද විරෝධී චිත්‍රපටයක් ලෙස සැලකේ. එය ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජය සහ ආගමික මධ්‍යස්ථානය සඳහා සාදන ලද අතර VHS හි නිෂ්පාදනය කර තිබියදීත් එක්සත් රාජධානියේ කොන්කෝඩ් වීඩියෝ සහ ෆිල්ම් විසින් බෙදා හැරීම සඳහා ගෙන ඇත.

Shattered Pearl ශ්‍රී ලංකාවේ යුද්ධයෙන් පීඩාවට පත් වූ කාන්තාවන්ගේ අවධානයට ලක් වූ අතර "ජීවත්වීමේ අයිතිය" ලන්ඩනයේ චැනල් 4 රූපවාහිනිය සඳහා සාදන ලදී. එය එවකට බ්‍රිතාන්‍ය රූපවාහිනියේ ශ්‍රී ලාංකිකයන්ගේ ප්‍රධාන චිත්‍රපටයක් විය. එය ලෝකයේ බොහෝ රටවල ප්‍රදර්ශනය කර ඇත.

බ්‍රිතාන්‍යයේ "19 වැනි වගන්තිය" සඳහා අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ සහ ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස පිළිබඳව ත්‍රී වෝමන් ස්පීක් අවුට් නිර්මාණය කරන ලදී. Mediaeye ළමා සමාජය සඳහා ලන්ඩනයේ නිවාස නොමැති දරුවන් පිළිබඳ Zero Concern සඳහා Z සඳහා සංස්කරණය කරන ලදී.

Water Water Everywhere බංගලිදේශයේ රූගත කරන ලද අතර, කාන්තාවන් සහ ජල කළමනාකරණය ගැන CAFOD සඳහා සාදන ලදී.

Blessed Are the Poor බ්‍රිතාන්‍යයේ සහ දකුණු ඉන්දියාවේ දරිද්‍රතාවය සහ ඔවුන්ගේ ජීවිත වෙනස් කිරීමට මිනිසුන් ගන්නා ධනාත්මක උත්සාහය සංසන්දනය කරයි. මෙම වාර්තා චිත්‍රපටය මෙතෝදිස්ත ජාත්‍යන්තරය වෙනුවෙන් නිර්මාණය කරන ලද්දකි.

මීඩියා අයි ප්‍රධාන බ්‍රිතාන්‍ය රූපවාහිනී නිෂ්පාදන තුනක පර්යේෂකයන් ලෙස ද සේවය කර ඇත. ඔවුන්ගේ වාර්තා චිත්‍රපට තුනක් ඉතාලියේ මොන්ටිකාටිනි චිත්‍රපට උළෙලේදී විය: Shattered Pearl, Seyllan to Paradise, සහ Stop Killing Start Singing (එය ගීත තුනක් මත පදනම් විය). සිංහල ගීත වාර්තා චිත්‍රපටයක් ලෙස ඉදිරිපත් කළ පළමු අවස්ථාව එය විය.

යොමු කිරීම්[සංස්කරණය]

  1. "මාස්ටර් සර්..." Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 11 March 2017.
  2. Shashini Fernando. "Veteran musician Nimal Mendis passed away". news.lk.

බාහිර සබැඳි[සංස්කරණය]

"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=නිමල්_මෙන්ඩිස්&oldid=592425" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි