දේශයිස්, ග්වාඩලූප්
දේශයිස් (ප්‍රංශ pronunciation: [deɛ] ; Guadeloupean Creole: Déhé ) යනු ප්‍රංශ විදේශීය කලාපයේ සහ ග්වාඩෙලූප් දෙපාර්තමේන්තුවේ, ලෙස්සර් ඇන්ටිලස් හි පිහිටි කොමියුනයකි . එය බාස්-ටෙරේ දූපතේ වයඹදිග වෙරළ තීරයේ පිහිටා ඇත.
එහි වැසියන් දේශයිසියන්වරුන් ලෙස හැඳින්වේ.
ඉතිහාසය
[සංස්කරණය]1493 නොවැම්බර් 4 වන දින ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් පැමිණෙන විට ග්වාඩෙලූප් හි ප්‍රාථමික වෘක්ෂලතාදියෙහි නටබුන් දේශයිස් සහ එහි විශාල කේප් කලාපයේ වෙරළාශ්‍රිත කලාපය ආරක්ෂා කරයි. කැරිබියානු වෙරළ තීරයේ ගැඹුරුම සහ ස්වභාවිකව ආරක්ෂිතම බොක්ක වන මෙය මුහුදු කොල්ලකරුවන්ගේ සහ අනෙකුත් කෝර්සෙයාර් වල වික්‍රමාන්විතයන්ට නවාතැනක් ලෙස භාවිතා කරන ලද අතර දිවයිනේ නිධානයක් ඇති බව කියනු ලැබේ.
1635 දී, ජනපදිකයන් දිවයිනේ උතුරු කෙළවරේ ඇලෙග්‍රේ තුඩුවට ගොඩ බැස්සා. වෙරළ තීරයේ මෙම කොටස ඉතා තෙතමනය සහිතයි; දේශයිස් යනු පොයින්ට් නොයර් සිට බයි-මහෝල්ට් දක්වා විහිදෙන වනාන්තර භූමියක අනිවාර්ය අංගයකි.
වත්මන් නගර සභාව පිහිටි ස්ථානයේ 1686 දී දිවයිනේ ශ්‍රේෂ්ඨතම ධනයක් වූ පොතෙරි වතුයාය විය. වසර දහයකට පසු, 1696 දී, සීනි වගාවන් ඉංග්‍රීසි කෝර්සෙයාර් වලට ගොදුරු විය.
භූගෝලීය සැකැස්ම දිස්ත්‍රික්කයට ගමන් කිරීම දුෂ්කර කරයි, එබැවින් වැසියන් තමන්ගේම මිලීෂියාව ඇතුළුව තමන්ගේම ප්‍රජාවක් පිහිටුවා ගත්හ. 1730 අප්‍රේල් 1 වන දින මෙම ප්‍රදේශයට කාලතුවක්කු දෙකක් ලබා දෙන ලද අතර, 1732 දී ආණ්ඩුකාරවරයාගේ කැමැත්ත පරිදි ප්‍රජාවක් ලෙස ස්ථාපිත කරන ලදී. දේවස්ථානය 1733 ජුනි 29 වන දින කැප කරන ලද අතර, එය ශාන්ත පියරේ සහ ශාන්ත පාවුළු තුමාට කැප කරන ලදී. වික්ටර් හියුස්ගේ ජයග්‍රහණය සහ වහල්භාවය අහෝසි කිරීම මගින් දේශයිස් ආර්ථික වශයෙන් අසංවිධානාත්මක විය. ඇගේ වැසියන්ගෙන් බහුතරයක් විප්ලවය සඳහා ආයුධ අතට ගත් නමුත්, දිවයින රාජකීයයන් අතේ පැවතුනි.
19 වන සියවසේ නැපෝලියන් යුගය දේශායිවරුන්ට යහපත් නොවීය, මන්ද එය කැරිබියානු අධිරාජ්‍යයක් වර්ධනය වූ කලාපය වූ බැවිනි. දේශායිස් නගරය ප්‍රධාන නගරයෙන් (බාසේ-ටෙරේ) දුරස්ථ වීම නිසා එහි උපායමාර්ගික පිහිටීම නොතකා එය අවදානමට ලක් විය. 1803 සැප්තැම්බර් 5 වන දින ප්‍රංශ සහ බ්‍රිතාන්‍යයන් අතර බොක්කෙහි ඇති වූ නාවික සටනෙන් පසු, බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් එම ප්‍රදේශය සහ ඒ අවට වෙරළබඩ දේපළ විනාශ කරන ලදී. යුද්ධයත් සමඟ එම ප්‍රදේශයට ආවේණික වූ මැලේරියාවත් නිසා මිනිසුන් එහි ජීවත් වීමට අකමැති විය.
වසර තිහකට පසු, වහල්භාවය අහෝසි කිරීමෙන් වසර හතරකට පසු, කයිලූ පවුලට අයත් එක් සීනි වගාවක් වන ගයෝන්නෝ පමණක් ඉතිරිව තිබුණි.
1852 දී කොමියුනය ආතති සහගත කාල පරිච්ඡේදවලට මුහුණ දුන්නේය. කයිලූ සහ ඔහුගේ වතුයායේ කළු ගොවීන් අතර ඇති වූ විරුද්ධත්වය, පල්ලියේ පූජක ලෙට්‍රේගේ සහාය ඇතිව, ධනවත් පන්තිවලට එරෙහිව කම්කරු පන්ති අරගලයක් බවටත්, පරිපාලන අධිකාරියට එරෙහිව ආගමික අධිකාරියේ අරගලයක් බවටත් පත් විය.
යටත් විජිත රජය, නාවික හමුදාව සහ යටත් විජිත අමාත්‍යවරයා, දේශයිස් තමාට සහාය නොදක්වනු ඇතැයි බිය වූ අතර ඔහුගේ ඉහළ නිලධාරීන් සමඟ ලිපි හුවමාරු කර ගත්තේය. නීතිය හා සාමය යථා තත්ත්වයට පත් වූ පසු, පූජකවරයා පිටුවහල් කිරීමට අමාත්‍යාංශය නියෝග කළේය. කවුන්සිලයේ ජෙනරාල්වරයාගේ ප්‍රතික්ෂේප කිරීම නොතකා, 1877 දී ආණ්ඩුකාරවරයා විසින් නඩත්තු කරන ලද පොලිස් ස්ථාන කණ්ඩායමක් අමාත්‍යාංශය විසින් නිර්මාණය කරන ලදී. වහල්භාවය අහෝසි කරන ලද කාලය සහ දෙවන ලෝක යුද්ධය අතර කාලය තුළ, අධ්‍යාපනය නොමැතිකම මෙම ප්‍රජාවේ සංවර්ධනයට ප්‍රධාන බාධාව ලෙස පැවතුනි. දේශායිහි සිවිල් හෝ ආගමික පරිපාලනයට පත් කිරීම, එසේ පත් කරන ලද පුද්ගලයාට කරන අගෞරවයක් ලෙස සලකනු ලැබීය. දේශායිවරු හුදකලා වී කොන් කරන ලද අය ලෙස රැඳී සිටියහ. 1922 සිට ලීවර්ඩ් වෙරළේ ප්‍රධාන නගර සම්බන්ධ කරන මාර්ගයක් තිබුණද, එය අවසන් වූයේ දේශායිස් මායිම් වන කොමියුනය වන පොයින්ට් නොයර් හි ය. මාර්ගය දේශයිස් දක්වා දීර්ඝ කරන ලද්දේ 1957 දී පමණි.
වත්මන් නගරාධිපති ජෙනී මාක් ය.