දැන්වීම්කරණය
 | මෙම ලිපිය කිසිදු මූලාශ්රයක් උපුටා දක්වන්නේ නැත.මූලාශ්‍ර සෙවීම: "දැන්වීම්කරණය" – news '• පුවත්පත් • පොත් • scholar • JSTOR |
| අලෙවිකරණය |
|---|
දැන්වීම්කරණය හෙවත් වෙළඳ ප්‍රචාරනය සන්නිවේදන ක්‍රමයකි. එය අදාල පාරිභෝගිකයා විසින් භාණ්ඩය හා සේවාව ලබා ගන්නා ආකාරය හා එය භාවිත කරන ආකාරය සම්බන්ධව සිදු කෙරෙන දැනුවත් කිරිමකි. සමහර වෙළෙඳ දැන්වීම් නිර්මාණය කර ඇත්තේ වෙළෙඳ නාමය ගැන විශ්වාසනීයත්වයක් උපදමිනි. එමගින් ඒවා පරිභෝජනය වැඩිදියුණු කරවිමට හැකි බැවිනි. මේ අරමුණ ඉටුකරගැනීම උදෙසා සැබෑ කරුණු මෙන්ම පොළඹවන සුළු පණිවිඩද, වෙළෙඳ දැන්වීම්වල අන්තර්ගතවේ. මේ පණිවිඩ දීම පිණිස රූපවාහිනී, ගුවන් විදුලිය, චිත්‍රපට, සඟරා, පුවත්පත් , වීඩියෝ ක්‍රීඩා සහ අන්තර්ජාල වෙළෙඳ දැන්වීම් හා වෙළෙඳ දැන්වීම් පුවරු වැනි ප්‍රබල මාධ්‍යයන් යොදා ගනු ලැබේ. හැමවිටම වෙළඳ දැන්වීම් ඉදිරිපත් කරනු ලබන්නේ යම් සමාගමක් වෙනුවෙන් වෙළෙඳ ඒජන්සියක් මගිනි.
එසේම වෙළෙඳ දැන්වීමක් සිල්ලර බඩු කරත්ත තහඩුවක, ගුවන් තොටුපල සක්මන් මාවතක බිත්තිවල , බස්රථයක දෙපැත්තේ මෙන්ම දුරකථන පණිවිඩයක හෝ සාප්පුවල පොදු ඇමතිම් විකාශනයක තිබිය හැකිය. වෙළෙඳ දැන්වීම් ස්ථාන ගත කර ඇත්තේ පාඨකයා පහසුවෙන් ඇස ගැටෙන හා නිතර දකින,ඇසෙන තැන්වල දෘෂ්‍ය හෝ ශ්‍රව්‍ය හෝ මුද්‍රණ ආකාරයෙනි.
සමහර සංවිධාන නිතර ප්‍රචාරණය සඳහා අධික මුදලක් වියදම් කරන නමුත් භාණ්ඩයක් හෝ සේවාවක් මහජනතාවට නියත ලෙස විකිණීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ නැත. මෙවැනි ආයතන නම් දේශපාලන පක්ෂ, ක්‍රියාකාරී සංවිධාන, ආගමික ප්‍රචාරක සංවිධාන සේවක පිරිස් බඳවා ගැනීමට බලාපොරොත්තු වන හමුදාවන්ය. මීට අතිරේකව සමහර ලාබ නොලබන සංවිධාන විධිමත් ආකාරයේ ප්‍රචාරණයක් නොකරන නමුත් නොමිලේ ලබා ගත හැකි රාජ්‍ය හා පොදු මාධ්‍යයන් ගැන විශ්වාසය තබා ඒවා යොදා ගැනීමට බලාපොරොත්තු වෙයි.
පසුගිය වර්ෂවල ප්‍රචාරණ වියදම් කැපීපෙනෙන අයුරින් ඉහළ ගොස් ඇත. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ පමණක් ප්‍රචාරණ වියදම ඩොලර් බිලියන 155 ක් වී ඇති බව TNS මාධ්‍ය බුද්ධි අංශය වාර්තා කරයි. එම වර්ෂයේම ලෝකය පුරා ප්‍රචාරණ වියදම ඩොලර් බිලියන 385 ක්වු බව Global Entertainment and Media Outlook : 2006-2010 නැමති වාර්තාව ඉදිරිපත් කරන “ ප්‍රයිස් වෝටර් හවුස්කූපර්ස් ” නම් ගෝලීය විගණන සමාගම දක්වයි. මේ සමාගම වාර්තා කරන ආකාරයට 2010 වනවිට ලෝක ප්‍රචාරණ වියදම අඩ ට්‍රිලියනයක් ඉක්මවනු ඇත.
රටක ආර්ථික දියුණුව සඳහා ප්‍රචාරණය හේතු වනවා මෙන්ම ඊට සමාජමය වියදමක් ද වැයවේ. අනාරාධිත විද්‍යුත් පණිවිඩ හා වෙනත් ආකාරයේ විද්‍යුත් පණිවිඩ කොතරම් ව්‍යාප්තවී ඇද්ද යත් එය ග්‍රාහකයන්ට මහත් හිසරදයක් බවට පත්වී ඇත. එමෙන්ම එය අන්තර්ජාල සේවා සපයන්නන්ටද මූල්‍යමය බරක් බවට පත්වී ඇත. ප්‍රචාරණය මඟින් පාසල් වැනි මහජන ආයතනද වේගයෙන් ආක්‍රමණය කරමින් සිටින අතර එය දරුවන් සූරා කෑමක් ලෙස විචාරකයෝ වාද කරති. මිනිසා ලොවට බිහිවුදා සිටම ඔවුන්ගේ අදහස් උදහස් අන් අය සමඟ හුවමාරු කරගැනීමට විවිධ වු ක්‍රම සංකේත, ලකුණු හෝ අංගචලන භාවිතා කර ඇත. ප්‍රචාරණය යන සංකල්පය ඉතා මෑත කාලයේ ඡනප්‍රිය වුවද ඉතා ඈත අතීතයේදීද පුද්ගලයින්, ප්‍රදේශයන් හෝ රඡයන් එසේත් නැතිනම් රාඡ්‍යයන් අතර පණිවිඩ හුවමාරු කරගැනීමේදී විවිධ සන්නිවේදන ක්‍රම භාවිතා කොට ඇත.
ලංකාවේ මුල් වරට ප්‍රචාරණ කටයුතු අණ බෙරකරුවන් මඟින් ප්‍රචලිත වු අතර රඡය විවිධ තොරතුරු, උසාවි නියෝග හා විවිධ ප්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා මෙම ක්‍රමය බහුලව හාවිතයට ගැනිණි. 19 වන සියවසේ අග භාගයේ ඇතිවු කාර්මික විප්ලවයත් නවීන විද්‍යාවේ දියුණුවත් හේතුවෙන් විවිධ කර්මාන්ත නිෂ්පාදන එළි දැක්වීමත් නිසාවෙන් ප්‍රචාරණ කටයුතු ද ශීඝ්‍ර ලෙස සංවර්ධනය විය. ප්‍රචාරණය වර්තමානයේ ඉතාමත් ප්‍රබල සන්නිවේදන මාධ්‍යයක් බවට පත්ව ඇති අතර විවිධ ක්‍ෂේත්‍රයන්ගෙන් ශ්‍රව්‍ය දෘෂ්‍ය යන අංශ දෙකම උපයෝගී කර ගනිමින් භාණ්ඩ හා සේවා පිළිබඳව ප්‍රචාරණය ඉතාමත් සාර්ථක ලෙස එළි දක්වයි.
දියුණු වෙමින් පවතින ශ්‍රී ලංකාව වැනි තුන්වන ලෝකයේ රටවලට මෙම ප්‍රචාරණය ඉතාමත් වැදගත් වේ. එනම් විවෘත ආර්ථිකය මත පදනම් වු වෙළඳ කටයුතු ඉතා පුළුල් තත්වයක පැවතීමත්, ආනයනික භාණ්ඩ රට තුළ බහුල වීමත් නිසා ඇතිවු තරඟයට මුහුණදීම සඳහා මෙම ප්‍රචාරණය ඉතාමත් වැදගත්කමකින් යුක්ත වේ.
අලෙවිකරණ සංකල්පයට අනුව ප්‍රචාරණයෙහි සරල අදහස නම් යම් කිසි භාණ්ඩයක් හෝ සේවයක් සම්බන්ධයෙන් තොරතුරු තවත් පාර්ශවයකට ලබා දීමයි. "ප්‍රචාරණය" හා "ප්‍රචාරණය කිරීම" ද්විධාකාර වන අතර ප්‍රචාරණය ක්‍රියාදාමයක් ලෙසත් ප්‍රචාරණය කිරීම කිසියම් කෙනෙකුට හෝ පාර්ශවයකට පණිවිඩයක් නැතහොත් තොරතුරක් ලබා දීම ලෙසත් අර්ථකථනය කළ හැක. ප්‍රචාරණය පිළිබඳ පිලිප් කොට්ලර්ගේ සංකල්පයට අනුව "ප්‍රචාරණය යනු මුදල් ගෙවනු ලැබු අනුග්‍රහකත්වයක් මඟින් මෙහෙයවන අපෞද්ගලික සන්නිවේදන රටාවක්" ලෙස නිර්වචනය කර ඇත.
ප්‍රචාරණයේ අරමුණු
[සංස්කරණය]- පෞද්ගලික විකුණුම් වැඩි කර ගැනීම
- විකුණුම් වියදම් අඩු කිරීම
- ව්‍යාපාරය ව්‍යාප්ත කිරීම ප්‍රචලිත කිරීම හා පුළුල් කිරීමට හැකියාව ලැබීම
- පොදුවේ විශාල පාරිභෝගික පිරිසකට එකවර ළඟාවීමේ හැකියාව
- භාණ්ඩ බෙදා හැරීමට නියෝඡිතයන් සොයා ගැනීමේ හැකියාව
- නව වෙළෙදපොළවල් වල අලුත් පාරිභෝගිකයන් සොයා ගත හැකිවීම
- අනෙකුත් භාණ්ඩවල තත්වයන් සොයාගෙන තමාගේ භාණ්ඩය උසස් තත්වයකට ගෙන ඒමේ හැකියාව
- තරඟකාරිත්වයට මුහුණදීමේ හැකියාව ලැබීම
ප්‍රචාරණ ඉතිහාසය
[සංස්කරණය]පුරාණ අරාබියේ පැවති වාණිජ පණිවිඩ සහ දේශපාලන සටන් ප්‍රදර්ශන කිරීමේ ක්‍රම පිළිබඳව නටබුන් ඇසුරින් පුරාවිද්‍යාත්මක සාක්ෂි සොයා ගෙන ඇත. විකිණීම් පණිවිඩ සහ බිත්ති වල පෝස්‍ටර් දැන්වීම් පිළියෙල කිරීම සඳහා ඊජිප්තියානුවෝ පැපිරස් කඩදාසි භාවිතා කළහ. භාණ්ඩ නැතිවීම් සහ සොයා ගැනීම් පිළිබඳ පළ කෙරුණු පැපිරස් කඩදාසි වෙළෙඳ දැන්වීම් පැරණි ග්‍රීසියේ සහ පැරණි රෝමයේ සුලභව දක්නට ලැබුණි. වාණිජ ප්‍රචාරණය සඳහා බිතුසිතුවම් හෝ ශිලා චිත්‍ර යොදා ගැනීම පැරණි ප්‍රචාරණ ක්‍රමයකි. ආසියාවේ, අප්‍රිකාවේ සහ දකුණු ඇමෙරිකාවේ බොහෝ ප්‍රදේශයන්හි වර්තමානයේදී ද මෙම ක්‍රමය පවතී. බිතු සිතුවම් සම්ප්‍රදාය, අවුරුදු 4000 තරම් ඈතට දිවෙන අතර ඉන්දියානූ ශිලා චිත්‍ර සමඟ ඒවා සම්බන්ධ කළ හැකිය. 15 වැනි සහ 16 වැනි ශතවර්ෂ වලදී චිත්‍ර කලාවේ ඇති වු වර්ධනයත් සමඟ පත්‍රිකා ඇතුළත් ප්‍රචාරණය ව්‍යාප්ත විය. 17 වැනි ශතවර්ෂයේ දී එංගලන්තයේ සතිපතා පුවත්පත වල වෙළෙඳ දැන්වීම් දක්නට ලැබුණි. මුද්‍රණ යන්ත්‍ර වල දියුණුවත් සමඟ මුද්‍රණ කටයුතු වලට වැඩියෙන් වියදම් දැරීමට හැකි වීමත් නිසා ප්‍රධාන වශයෙන් පොත් සහ පුවත් පත් ප්‍රවර්ධනය කිරීමට මෙම මුල් මුද්‍රිත ප්‍රචාරණයන් යොදා ගන්නා ලදී.
යුරෝපයේ ඉමහත් විනාශක් සිදු කරමින් රෝග පැතිරයාම පිළිබඳව ප්‍රචාරණය කිරීම සඳහාත්, වැඩි ඉල්ලුමක් පැවති ඖෂධ පිළිබඳව ප්‍රචාරණය කිරීම සඳහාත් මෙම මුද්‍රිත ප්‍රචාරණයන් යොදා ගැනුණි.
මාධ්‍යයන්
[සංස්කරණය]
මිනිසුන්ට මුදල් ගෙවා යම් සළකුණක් රැගෙන සිටීමට සැලැස්වීම පැරණිම දැන්වීම් විධික්‍රමයකි. මෙය මිනිසුන් දිශානුගත කරවන සුළු චිත්‍රමය සලකුණකි. සිංගප්පූරුවේ දැන්වීම් යෙදූ බස් රථ භාවිතා වේ. බස් රථ හා අනෙකුත් රථ දැන්වීම් සඳහා ඉතා ජනප්‍රිය මාධ්‍යයකි.
වානිජ්‍ය දැන්වීම් මාධ්‍යයන් ලෙස බිත්තිවල අඳින ලද චිත්‍රමය දැන්වීම් (Wall paints), බිල් බෝර්ඩ්, රූප මුද්‍රිත වාහන, ගුවන් විදුලිය, සිනමාව, රූපවාහිනී දැන්වීම්, වෙබ් අඩවිවල දැන්වීම්, ජංගම දුරකතන තිරයන්, කඩසාප්පුවල භාණ්ඩ එහා මෙහා කිරීමට යොදන කරත්ත, බස් නැවතුම්වල ආසන, සඟරා, පුවත්පත්, නගර නිළ නිවේදකයින්, බස්රථවල හෝ ගුවන් යානාවල දෙපැති (logojets) , කුලීරථවල දොර, මඟී තිර, සංගීත වේදිකා ප්‍රදර්ශන, දුම්රිය වේදිකා, සුපිරි වෙළඳසැල්වල ඇති ඇපල් මත ස්ටිකර්, ෆෝස්ටර්, ටිකට්වල පිටුපස දැක්විය හැකිය වානිජ්‍ය දැන්වීම් මාධ්‍යයන් ලෙස බිත්තිවල අඳින ලද චිත්‍රමය දැන්වීම් (Wall paints), බිල් බෝර්ඩ්, රූප මුද්‍රිත වාහන, ගුවන් විදුලිය, සිනමාව, රූපවාහිනී දැන්වීම්, වෙබ් අඩවිවල දැන්වීම්, ජංගම දුරකතන තිරයන්, කඩසාප්පුවල භාණ්ඩ එහා මෙහා කිරීමට යොදන කරත්ත, බස් නැවතුම්වල ආසන, සඟරා, පුවත්පත්, නගර නිළ නිවේදකයින්, බස්රථවල හෝ ගුවන් යානාවල දෙපැති (logojets) , කුලීරථවල දොර, මඟී තිර, සංගීත වේදිකා ප්‍රදර්ශන, දුම්රිය වේදිකා, සුපිරි වෙළඳසැල්වල ඇති ඇපල් මත ස්ටිකර්, ෆෝස්ටර්, ටිකට්වල පිටුපස දැක්විය හැකිය.
අනුග්‍රාහකයා තම පණිවිඩය යම් මාධයයක් හරහා බෙදා හැරීම සඳහා ඕනෑම ස්ථානයකට යම් ගෙවීමක් සිදු කරයි නම් එය දැන්වීම් කරණයය‍ි. දැන්වීම් ඵලදායීතාව මනිනු ලබන තවත් විධියක් ලෙස දැන්වීම් ක්‍රියා පථයක් ඔස්සේ ගමන් කරවීම (Ad tracking) පෙන්වා දිය හැක.මෙම දැන්වීම්කරණ පර්යේෂණ ක්‍රම වේදයන් ඉලක්ක වෙළඳපොලේ ආකල්ප කොතෙක් දුරට වෙළඳ නාම, භාණ්ඩය හෝ සේවවාව කෙරෙහි නැඹුරු වීද යන්න මිනුම් කරනු ලබයි. මෙම ආකල්ප වෙනස් වීම, ආයතනික දැන්වීම් හා ප්‍රවර්ධනයන් කෙරෙහි පාරිභෝගිකයාගේ අනාවරණය වීමට සාපේක්ෂව ප්‍රස්ථාරගත කරනු ලබයි. දැන්වීම් ක්‍රියා පථයක් ඔස්සේ සකස් කිරීම (Ad tracking) සාමාන්‍යයෙන් මාධ්‍යයන්ට බර තැබුමෙහි හා වියදම් මට්ටමෙහි සුසංයෝගී බලපෑම, මාධ්‍යයන් මිලට ගැනීමේ හා ඉලක්ක කිරීමේ ඵලදායීතාව, දැන්වීම් නිර්මාණකරණයේ ගුණාත්වය ආදිය යන ඒවා අගය කිරීමට මිනුමක් සපයනු ලැබේ.
ආවෘත දැන්වීම්කරණය
[සංස්කරණය]ආවෘත දැන්වීම්කරණය (Covert Advertising) යනු නිෂ්පාදිතය හෝ සන්නම්නාමය විනෝදාස්වාදයන් තුලට හෝ මාධ්‍යයන් තුලට කා වැද්දීමයි. උදාහරණයක් ලෙස චිත්‍රපට වල ප්‍රධාන චරිතය යම් අංගයක් හෝ යම් සන්නම්නාමයක් භාවිතා කරනු පෙන්වීම දැක්විය හැක. Minority report යන චිත්‍රපටයේ Tom Cruise යන චරිතයේ ජෝන් ඇන්ඩර්සන් හට පැහැදිළිව Nokia ලාංඡනය සඳහන් දුරකතනයක් හිමිව තිබීම හා Bulgari ලාංඡනය සහිත ඔරලෝසුවක් පැළඳ සිටීම දැක්විය හැක. තවත් උදාහරණයක් ලෙස Irobot චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන චරිතය රඟ දක්වන Will Smith නිතරම Classic යන නම සඳහන් කරමින් තම කැන්වස් සපත්තු යුගල ගැන කිහිප වරක් සඳහන් කිරීම දැක්විය හැක. එමෙන්ම Irobot හා Space balls යන චිත්‍රපටවල Audi හා Mercedes Benz ලාංඡන සහිත කාර් පෙන්වනු ලබයි. එමෙන්ම Cardillae තම නාමය දැන්වීම් සඳහා The Matrix reloaded චිත්‍රපටය යොදා ගනිමින් ජවනිකා කිහිපයකම එම රථය යොදා ගන්නා ලදී. ඒ හා සමානවම Omega ඔරලෝසු , Ford, VAIO, BMW හා Astorn Martin රථ මෙම ක්‍රමය යොදා ගනිමින් මෑත කාලීන James Bond චිත්‍රපටවල තම නිෂ්පාදිතය පෙන්වීය.
ප්‍රචාරණ මාධ්‍ය පිළිබඳ මහජන අවබෝධය
[සංස්කරණය]නූතන බටහිර සමාජයන්හි, ප්‍රචාරණය සහ අලෙවිකරණ ප්‍රයත්න වැඩි වැඩියෙන් සෑම තැනම පැතිරී ගොස් ඇත. මෙවැනි තත්ත්වයක් හමුවේ කර්මාන්ත සංස්කෘතික බාධා කිරිම්වල නියැලෙන ප්‍රචාරණ නාශකයන් වැනි කණ්ඩායම් වල විවේචනයට බඳුන් වී ඇත. එමඟින් ඔවුහු ප්‍රචාරණයේ විධික්‍රම භාවිතා කරමින් මාධ්‍යය සහ පරිභෝජන වාදය විවේචනය කරති. පරිභෝජනය ප්‍රවර්ධනය කරන විශාල ප්‍රමාණයෙන් එකට වෙළුණු ආර්ථික නිෂ්පාදන පද්ධතියක් ක්‍රියාත්මක කරන්නා වූ යන්ත්‍රයක් බවට කර්මාන්ත පත්ව ඇති බවට ඔවුන්චෝදනා කරනු ලැබේ.
ප්‍රචාරණයේ ඇති සමාජීය බලපෑම හඳුනාගනිමින් බ්‍රිතාන්‍යයේ විශේෂ කරුණු කෙරෙහි උනන්දුවක් දක්වන කණ්ඩායමක් වන මීඩියා වොච් යුකේ සංවිධාන විසින් ප්‍රචාරකයන්ට සහ නියාමකයන්ට තමන් සැළකිලිමත් වන කරුණු ඉදිරිපත් කළ යුත්තේ කෙසේ දැයි යන කරුණ පිළිබඳව පාරිභෝගිකයන් දැනුවත් කිරීමට ක්‍රියා කරනු ලැබේ. පාසල් වල භාවිතය සඳහා අධ්‍යාපනික ලිපි ලේඛන ඔවුන් විසින් සකස් කරන ලදි.
ප්‍රචාරකයන් විසින් ඉලක්ක කරනු ලබන මානසික අවකාශය වෙත ඇතුල් වීම සම්බන්ධයෙන් ඔවුන්ගෙන් බදු මුදලක් අයකළ යුතු බවට මහජන ප්‍රශ්න ගැන සැලකිලිමත් වන කණ්ඩායම් වලින් ඉදිරිපත් වන යෝජනා වැඩිවෙමින් පවතී. (උපන්‍යාය අවශ්‍යවේ) මක්නිසාද යත්, වර්තමානයේ දී තම අවසරයෙන් තොරව ඇතුල්වීම්වලට භාජනය වන්නා වූ මහජනයාට කිසිඳු වන්දියක් නොගෙවා, නොමිලේ එම අවකාශය ප්‍රචාරකකරුවන් විසින් භාවිතා කරනු ලැබේ. දැනට වැඩි වැඩියෙන් පෙනී යන්නා වූ මහජන හිරිහැරය අඩු කිරීමට ක්‍රියා කරනු ලබන පිගෙවිලායානු බද්දක් ස්ථාපිත කර ඇත.
එවැනි බදු අයකර ගැනීම ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අර්කන්සාස්හි හා මෙසින්හි පනත් ඉදිරිපත් කිරීමට සලකා බැලීමත් සමඟ එවැන්නකට තුඩු දෙන ක්‍රියාවන්හි ප්‍රවේශය වැඩිවෙමින් පවතී. ෆ්ලොරිඩාවෙහි එවැනි බද්දක් 1987 දී පනවන ලද නමුත් සංචාරක කර්මාන්තයට බරපතල පාඩු සිදු කරමින් නියෝජිත සම්මේලන ඉල්ලා අස්කර ගැනීම, විද්‍යුත් විකාශන කර්මාන්තයට පමණක් ඩොලර් මිලියන 12 ක පාඩුවක් සිදු කරමින් ප්‍රචාරණ කටයුතු අවලංගු කර දමමින් ජාතික වාණිජ අංශ විසින් ඒකරාශි වූ ප්‍රයත්නයක් ගැනීම හේතු කොට ගෙන හය මසකට පසු එය අවලංගු කරන ලදි.
ප්‍රචාරණ මාධ්‍යයක් තෝරා ගැනීම
[සංස්කරණය]ප්‍රචාරණ මාධ්‍යයක් තෝරා ගැනීම ප්‍රචාරණයට ඇති ඉතාමත් වැදගත් කාර්යයකි. එනම් ප්‍රචාරණය කරන පණිවිඩය ඉතාමත් ඵලදායි මෙන්ම කාර්යක්‍ෂමව පාරිභෝගිකයා වෙතට ගෙන යාමත් පාරිභෝගික ආකල්ප රුචි අරුචිකම්වලට ගැලපෙන ආකාරයට මාධ්‍ය තීරණය කළ යුතුය. මේ සඳහා අනුගමනය කළ හැකි පියවරයන් කිහිපයකි.
- ළඟාවීම සහ ප්‍රචාරණය කරන වාර ගණන සහ ප්‍රචාරණයෙන් වන බලපෑම තීරණය කිරීම
- ප්‍රචාරණ මාධ්‍ය අතර තේරීමක් කිරීම
- විශේෂිත මාධ්‍යයක් තෝරා ගැනීම
- ප්‍රචාරණය සඳහා සුදුසු කාලය තීරණය කිරීම
ප්‍රචාරණ වැඩසටහනක් ඇරඹීමට පෙර සලකා බැලිය යුතු කරුණු
භාණ්ඩයක්, සේවයක් හෝ අදහසක් පිළිබඳව පණිවිඩයක් ලබා දීමට පෙර පාරිභෝගික ආකල්ප කෙරෙහි සැලකිල්ල යොමු කළ යුතුය. එම නිසා පහත ප්‍රධාන කරුණු ඉතා වැදගත් ස්ථානයක් ගනී.
- කුමක් ප්‍රචාරණය කළ යුතුද?
මෙහිදි භාණ්ඩයෙන් හෝ සේවයෙන් ලැබෙන විශේෂ ගුණාංග කෙරෙහි පාරිභෝගික අවදානය යොමු කිරීමට උත්සාහයක් දරයි.
- කා සඳහා ප්‍රචාරණය කළ යුතුද?
මෙහිදි පාරිභෝගික වයස් ව්‍යුහය, ස්ත්‍රි පුරුෂභාවය, ආදායම් තත්වය, සමාඡ මට්ටම, ඡීවන රටාව, ආර්ථික තත්වය, භූගෝලීය පිහිටීම යනාදි සාධක කෙරෙහි වැඩි අවදානයක් යොමු කරයි.
- කොතනකදී ප්‍රචාරණය කළ යුතුද?
පාරිභෝගිකයාගේ කාලයත් ශ්‍රමයත් ඉතිරි කරමින් පහසුවෙන් භාණ්ඩ ලබා ගත හැකි ස්ථාන, කාල පරිච්ඡේදයන් හා අවස්ථාවන් කෙරෙහි මෙහිදි අවදානය යොමු කෙරේ.
ප්‍රචාරණ වර්ග
[සංස්කරණය]- ඝෘජු ප්‍රචාරණය
- වක්‍ර ප්‍රචාරණය
- නිෂ්පාදිත ප්‍රචාරණය
- ආයතනික ප්‍රචාරණය
- ජාතික හා ප්‍රාදේශිය ප්‍රචාරණය
- වෙළෙඳ ප්‍රචාරණය
- නිෂ්පාදකයාගේ පාරිභෝගික ප්‍රචාරණය
- සිල්ලර වෙළෙඳ ප්‍රචාරණය
- කාර්මික ප්‍රචාරණය
- මූල්‍ය ප්‍රචාරණය
- සේවායෝජක ප්‍රචාරණය
- මහජන ප්‍රචාරණය
ප්‍රචාරණ දැන්වීමක් මඟින් ලබාදෙන පොරොන්දුව නැතහොත් ප්‍රතිඥාව ඉතා වැදගත් වේ. මන්දයත් වරක් භාණ්ඩයක් මිලදි ගත් තැනැත්තෙකු එම භාණ්ඩය නැවත මිලදි ගැනීමටත් ප්‍රචාරණ දැන්වීමෙන් ලබාදෙන භාණ්ඩය හා එම දැන්වීම කෙරෙහි පෞද්ගලික රුචිකත්වය වර්ධනය කිරීමටත් ලබාදෙන ප්‍රතිඥාව මහෝපකාරී වේ. මේ අනුව බලන කල වර්තමානයේදී ප්‍රචාරණය භාණ්ඩ හා සේවා නිෂ්පාදන කාර්යයේදී අත්‍යවශ්‍ය සන්නිවේදන උපක්‍රමයක් බවට පත් වී ඇත. විවෘත ආර්ථික සංකල්පයත් සමඟම ප්‍රචාරණ ක්‍රමෝපායන්ද දිනෙන් දින වර්ධනය වී වඩාත් සාර්ථක අවධියකට පත් වී ඇත. සාර්ථකත්වයේ හිණි පෙත්තට පිවිසීමත් සමඟම ප්‍රචාරණය යම්කිසි අවදානම් තත්වයකටද මුහුණ පා ඇත. මන්ද යත් ප්‍රචාරණය තුළින් සමාඡයේ සාරධර්ම පද්ධතියට මෙන්ම සංස්කෘතියටද යම් අහිතකර බලපෑමක් සිදුවෙමින් පවතී. මේ අනුව ප්‍රචාරණය තුළින් අනාගතයේදී සමාඡයට යහපතක් මෙන්ම අයහපතක්ද සිදුවනු නොඅනුමානය.
රූපවාහිනී වෙළඳ දැන්වීම්
[සංස්කරණය]තම ගුවන් කාලය තුළ විකාශය කෙරෙන ජනප්‍රිය රූපවාහිනී දැන්වීම් ප්‍රක්ෂේපනය කරන ආකාරයට ඒවා අද වන විට වඩාත් ඵලදායි වෙළෙදපොළ දැන්වීම් මාධ්‍යක් බවට පතව තිබේ. ඇ.එ.ජ. වාර්ෂික සුපර් බෝල්, පාපන්දු තරගය අතර පල කෙරෙන දැන්වීම් ඉතා ඉහළ ඉල්ලුමක් ඇති ගුවන් කාලයකට අදාළ වේ. එහි තත්පර තිහක රූපවාහිනී දැන්වීමක් සදහා අය කරන මුදලේ සාමාන්‍ය ඇ.ඩො. මිලියන 2.7 කි.(2007).
බොහෝ වෙළෙද දැන්වීම්වල දකනට ලැබෙන්නේ අලෙවි කරන නිෂ්පාදනයට අදාළ ගීත කණ්ඩයක් හෝ කිංකිණියකි.(ජින්ගල්).(ගීතමය වෙළෙද දැන්වීම්). අතත්‍ය වෙළෙද දැන්වීම් ක්‍රමය, පරිගණක චිත්‍රණ හරහා සාමාන්‍ය රූපවාහිනී වැඩසටහන්වලට ඇතුල් කර තිබේ. එසේත් නැතිනම් ඒවා හිස් පසුතලයක් සහිත දැන්වීම් පුවරු හෝ දුරස්ථ විකාශන ප්‍රේක්ෂකයන්ට අදාල නොවන එළිමහන් දැන්වීම් පුවරු ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් ප්‍රතිෂ්ටාපනය කර තිබේ. වඩා විවාදාත්මක තත්ත්වය වන්නේ, අත්‍ය දැන්වීම් පුවරු සැබෑ ජීවිතයේ දක්නට නොලැබෙන පසුතලයන් උපයෝගීකරගෙන ප්‍රචාරණය කිරීමයි.
ජංගම වෙළද දැන්විම් ප්‍රචාරණය
[සංස්කරණය]ජංගම වෙලද දැන්විම් පුවරැ යනු පැතලි රැපවාහිනි තිර මගින් දැක්විමක් තැනික් තැන ප්‍රචාරණය කරනෙ යාමයි. මෙම දැන්විම් පල කල යුතු ප්‍රදේශ/ මාර්ග අනුග්‍රාහකයා විසින් තිරණය කරයි. මෙම ආයතන තුන්වන පාර්ශවයන්ගේ භාණ්ඩා ප්‍රවාහනයන් නොකරයි. මෙවන් ජංගම වෙලද දැන්විම් ප්‍රචාරණය රටේ ලොව පුරා ජනාකිර්ණ පෙදෙස් වල දැකිය හැක. මේවා පහත අවශ්‍යතාවන්ට භාවිතා කරයි.
- යටි පාර්ශවයක් අරමුණු කර කරන ප්‍රචාරණ
- එක් දින හා දිගුකාලින ප්‍රචාරණයන්
- සම්මේලන
- ක්‍රිඩා උත්සව
- වෙළදසැල් විවෘත කිරිම් හා ඒහා සමාන උත්සව
- කුඩාසමාගම් මගින් කරන විශාල දැන්විම්
පොදුජන සේවා ප්‍රචාරණයන්
[සංස්කරණය]භාණ්ඩ හා සේවා අලෙවි කිරිමට යොදා ගත් ප්‍රචාරණය ක්‍රම මගින් අධ්‍යාපන වාණිජමය නොවන MIV දේශපාලනික ශක්ති ප්‍රභය ආගමික බදවාගැනිමේ කා කැපිම ආදි ගැන අවදානය ගැටිමට යොදාගත හැකි.
වාණිජමය නොවන ප්‍රමාණයන් විශාල පිරිසකගේ අවසානය ගත හකි ප්‍රබල අධ්‍යාපනික ක්‍රමයකි වෙලද කටයුතු සදහා පමණක් නොයොදා පොදු ජන යහපතටත් යාදාගන්නා නම් එහි පැවැත්ම යුක්ති සහගත බව කිව හැක යනුවෙන් ට විසින් පවා ඇත.
මහජන සේවා ප්‍රතාරණය මහජන ලැදි ප්‍රචාරණය සමාජ අලෙවිකරණය (Social Marketing) යන විවිධ නම් වලින් මහජන යහපතට ප්‍රචාරණ තාක්ෂණයක් භාවිතා කිරිම හදුන්වයි. ඇමෙරිකාවේ FCC මගින් ප්‍රචාරන අයිතිය ලබා ගැනිම එක්තරා ප්‍රමාණයක් වාණිජ නොවන දැන්විම් සදහා වෙන්කල යුතුය. බොහෝ විට මෙම නාලිකා රාත්‍රියේ හා පාන්දර ප්‍රෙක්ෂකයන් අඩුවේලාවට මෙම දැන්විම් පල කරා ප්‍රේක්ෂකයින් වැඩි වේලාවට වාණිජ දැන්විම් පල කරයි.
වානිජ නොවන දැන්විම් ලොක් යුද්ධයන් සමයේ ඉතා ඉහලම භාවිතා විය. වර්ථමානයේ එය වාණිජ ප්‍රචාරණය 500 ට එකක් පමණ වේ.
මාධ්‍යය සහ වෙළද දැන්වීම්
[සංස්කරණය]ඇතැම් මාධ්‍යයන් උදාහරණයක් ලෙස TiVo ක්‍රමිකව රූපවාහිනියට තිබූ තැන අත්පත් කර ගනිමින් සිටියි.ඒ පාරිභෝගික රුචිය හා භාවිතය වැඩි වශයෙන් ඒවා වෙත මාරු වී තිබීම නිසාවෙනි. මේ පිළිබදව නවතම සංසිද්ධිය වන්නේ වෙබ් අඩවි තුළ සිදු කෙරෙන දැන්වීම් ප්‍රචාරණයයි.මෙම දැන්වීම්වල මිල තීරණය වන්නේ වෙබ් පිටුවේ අන්තර්ගතයේ ඇති අඩංගුතාවයේ ගුණාත්මකභාවය සහ එම වෙබ් පිටුවට ඇති ඉල්ලුම ආදිය සැලකිල්ලට ගනිමිනුයි.විද්‍යුත් තැපෑල හරහා සිදුකෙරෙන දැන්වීම් කරණයද තවත් නව්‍ය සංසිද්ධියකි. මෙසේ ඉල්ලීමකින් තොරව ලැබෙන විද්‍යුත් ලිපි තොගSpamලෙස හඳුන්වයි.ඇතැම් සමාගම් තම පණිවුඩ සහ ලාංජන,"වර්ධක රොකට්ටු" සහ අන්තර්ජාතික අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයේ ප්‍රදර්ශනය කිරීමටද යෝජනා කර සිටියි.
මතවාදී තත්ත්වය පවතින්නේ මනෝ මූලික දැන්වීම් කරණය සහ දැන්වීම් වල පැතිරීම සම්බන්ධවයි.නොගෙවුම් දැන්වීම් කරණය(කට වචනයෙන් කෙරෙන දැන්වීම් කරණය)ද අඩු මුදලට වැඩි ප්‍රගතියක් ලබා ගත හැකි ක්‍රමයකි. එසේම පෞද්ගලික තහවුරු කිරීම් සහ වෙළද නාමය පොදු නාමයක් සමග සමගාමීව ගැළපීම(ඇ.එ.ජ X'erox=ජායාපිටපත් යන්ත්‍ර,Keenex=ටිෂු කඩදාසි, Vaseline=පෙට්ට්‍රොලියම් ජෙලි,Hoover=රික්තක පිරිසිදුකරන [Vacum clearners]). නමුත් ඇතැම් සමාගම් යම් භාණ්ඩයක් හැඳින්වීම සඳහා තම වෙළෙඳ නාමය භාවිතා කිරීමට විරුද්ධ වේ. මන්ද යත් තම වෙළෙඳ නාමය පොදු නාමයක් වශයෙන් භාවිතා වන විට ඊට ඇති නීතිමය ආරක්ෂාව නැති වී යාමයි.
යුරෝපයේ සහ ඇ.එ.ජ. ද කෙටි පණිවුඩවලින් කෙරෙන වෙළෙඳ දැන්වීම්කරණය ජනප්‍රිය අංගයක් බවට පත්ව තිබේ. තමන් කුමන ස්ථානයක සිටියද කෙටි පණිවිඩ ලැබීමේ සහ ඊට ප්‍රතිචාර දැක්වීමේ හැකියාව නිසා මෙම ක්‍රමය වාසි රැසක් අත් කරගෙන තිබේ. කාලයෙන් කාලයට ඉදිරිපත් කෙරෙන content wrap ක්‍රමයද ජනප්‍රිය දැන්වීම් කරණ ක්‍රමයකි. එනම් සමස්ත වෙළෙඳ විරාමය තුළම එකම සමාගමක නිෂ්පාදනයන්ගේ දැන්වීම් ඉදිරිපත් කිරීමයි.මෙහි ප්‍රමුඛයෙකු ලෙස සී.ඩ්බ්. සමාගම සිටින අතර, ඊට සහභාගී වූ සමාගම් අතර Crest,Guitar Hero,Cover Girl සහ මෑතකදී එක් වූ Toyota සමාගමද අයත් වේ.
ප්‍රචාරණයේ අහිතකල බලපෑම
[සංස්කරණය]විස්තරාත්මක භාවය, තොරතුරු පාලනය හා නිෂ්පාදනය මගින් ප්‍රචරණය කලාවේ පාලනය කරයි. එනම් ආයතනයට සෘනාත්මක ආකල්පක් ඇති කරන කිසිම විස්තරයක් එහි අඩංගු නොවිය යුතුය. මෙවිට දැව්විම සකසන්නාට ස්වයං වාරණයක් කල යුතුවේ. ආයතනයේ විශ්ලත්වය වැඩිවෙත්ම මෙම බලපෑමදි වැඩිවේ. තොරතුරැ පාලනය වැඩිවේ.
ප්‍රචාරණ දැන්වීම් පාරිභෝගික කණ්ඩායම් පාරිභෝගික මිලට ගැනිමේ තිරන පාලකයා පාරිභෝගිකයාට ගුනාත්මක බව පිළිබද තොරතරැ පාලනය මගින් නියම තොරතුරැ අවම කල හැක.
තවත් වක්‍ර බලපැමක් වන්නේ ප්‍රචාරණ මධ්‍යයටවන බලපෑමයිත මාධ්‍ය ඔවුන්ගේ අදායම ලබන්නේ වෙලද දැන්විම් සදහා වන ආදායට මගින් එබැවින් එය වෙලද දැන්විම් වලට මුල්තැන ලබාදෙයි. හොදට උදාහරණය රැපවාහිනියයි. වඩා විනෝදාස්වාදය ලබාදෙන වැඩසටහන් අතරේ ඉතා දිගු වෙළද දැන්විම් ප්‍රචාරණ වෙලාවක් වෙන්කර ඇත. ප්‍රෙක්ෂකයා තුල කුතුහලය ඇතිකර එක්තා මානසික මට්ටමකට මෙම රෑපවාහිනි කතා ගෙන එයි. එවිට ප්‍රේක්ෂකයා වෙළද දැනව්විම් අතර වෙනත් නාලිකාවක් දැමීඹට පෙලඹේනනේ නැත.
මහාචාර්ය Sut Jholly විඩියෝ, පුවත්පත් හා පොත් මගින් පැතිර ඇති වෙලද දැන්විම් පිලිබද දැන්විම් මගින් අසත්‍ය ප්‍රචාරණය පෙලඹ ඇත. අසත්‍ය නම් පාරිභෝජනයේ හා සතුටින් සිටිම පිළිබද බොරැ සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනැගිමට තැත් කිරීමයි. මෙමගින් අනවශ්‍ය මුදල් නාස්තියක් වන අතර සත්‍ය වශයෙන් වැදගත් වු පාරිභෝගික අවශ්‍යතා සැපරිමට බාධාවක් වේ.
ප්‍රචාරණ රෙගුලාසි
[සංස්කරණය]ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ බොහෝ පිරිස් බාහිර ප්‍රචාරණය මහජනතාවට නුසුදුසු ආකාරයට බලපාන බව විශ්වාස කරති. මේ නිසා 1960 ගණන් වැනි ඉතා ඈත කාලයේ එළිමහන් වෙළඳ දැන්වීම් පුවරු (Billi Board) ප්‍රචාරණය තහනම් කිරීමට උත්සාහ කරන ලදී. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ පිටිසර බද ප්‍රදේශවල නීතිමය නොවන ප්‍රදර්ශන පුවරු පාලනය කිරීමට විශේෂ නීතිරීති පනවා තිබූ අතර Sao Paulo වැනි නගරවල එවැනි පුවරු ප්‍රදර්ශණයට පූර්ණ තහනමක් පනවා තිබූණි. නීති පැනවීම තුළින් ප්‍රචාරණයේ බලපෑමෙන් ජනතාව ආරක්ෂා කිරීමට විශේෂ උත්සාහයක් දරන ලදි. බොහෝ රටවල් රූපවාහිනී ඔස්සේ දුම්කොළ ප්‍රචාරණ දැන්වීම් තහනම් කිරීම සහ 1991 ස්වීඩන රජය මඟින් පනවන ලද වයස අවුරුදු 12 ට අඩු ළමුන්ට ප්‍රචාරණය තහනම් කිරීම නිදසුනක් වශයෙන් දැක්විය හැකියි. ඉහත නීති එම අදාල රටවල රූපවාහිනී විකාශනයන්ට දිගටම බලපෑවේය. අනෙක් විදේශිය වැඩසටහන් වලට සහ චන්ද්‍රිකා මාර්ගයෙන් එන වැඩසටහන්වලටද එම නීති යුරෝපීය නඩු නීතිය (European Court of Justice) අනුව ස්වීඩන් රජය ක්‍රියාත්මක කිරීමට බැඳි සිටී.
යුරෝපයේ හා අනෙක් රටවල ළමුන් ඉලක්ක කරගනිමින් සිදුකරන ප්‍රචාරණයන්ට නීති පැනවිය යුතුද යන්න පිළිබඳව දැඩි තර්ක විතර්ක පවතී. 2004 දී නෙයිස(ර්) පවුල් පදනම (Kaiser Family Foundation) විසින් නිකුත් කරන ලද වාර්තාව අනුව මෙම තර්ක විතර්කද වැඩි දියුණු විය. එම වාර්තාවලින් ළමුන් ඉලක්ක කරගනිමින් සිදුකෙරෙන ආහාර හා සම්බන්ධ ප්‍රචාරණයන් සහ ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදවාසී ළමුන්ගේ සෞඛ්‍යත් අතර වූ සම්බන්ධතාවය හෙළි කරන වැදගත් කරුණක් විය.
නවසීලන්තය, දකුණු අප්‍රිකාව, කැනඩාව සහ බොහෝ යුරෝපීය රටවල් ප්‍රචාරණයේ දී තමන්ගේ ස්වයං නීතිරීති පනවා ගෙන ඇත. බොහෝ ප්‍රචාරකයන් ප්‍රචාරණ නියෝජිත ආයතන සහ මාධ්‍ය ආයතන ප්‍රචාරණ නීති පද්ධතීන් ක්‍රියාත්මක කිරීමට එකඟ වී ඇත. මෙම නීතිරීති පද්ධතියේ ප්‍රධාන අරමුණු වන්නේ ඕනෑම ප්‍රචාරණයක් 'නීත්‍යානුකූලද, සුදුසු ද, අවංක ද, විශ්වාදායී ද', යන්න තහවුරු කර ගැනීමයි. සමහරක් මෙවැනි ආයතන සඳහා ව්‍යාපාර මඟින් ආධාර සපයයි. නමුත් ඒවා නිදහස්ව පරිපාලනය වේ.
එක්සත් රාජධානියේ එළිමහන් වෙළඳ දැන්වීම් පුවරු ප්‍රදර්ශනය වැනි එළිමහන් ප්‍රචාරණ ක්‍රම බොහෝමයක් සඳහා නීති සම්පාදනය කරන්නේ එහි නගර හා ප්‍රාන්ත සැලසුම් පද්ධති මඟිනි. දැනට සැලසුම් අධිකාරිගේ අවසරයකින් තොරව වෙළඳ දැන්වීම් ප්‍රදර්ශණය කිරීම පවුම් 2500 දඩයකට ලක්වන අපරාධයකි. එංගලන්තයේ සියලුම ප්‍රධාන එළිමහන් ප්‍රදර්ශන පුවරු සකස් කරන ආයතන මෙම ස්වභාවය වටහා ගෙන තිබේ.
සාමාන්‍යයෙන් බොහෝ ප්‍රචාරණ ආයතන දකින්නේ ප්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා පනවා ඇති රාජ්‍ය රෙගුලාසි හෝ ස්වයං රෙගුලාසි ඔවුන්ගේ නිදහස අයුතු ලෙස අහිමි කිරීමක් ලෙස හෝ සම්පූර්ණයෙන් ම විනාශකිරීමක් වශයෙනි. එම නිසා ඔවුන් මෙම පාලන නීති මඟ හැර යාමට විවිධාකාර වූ භාෂාමය යෙදීම් රැසක් යොදා ගනී. (උදා: 1994 Toubon නීතියේ වගන්ති 12 හි සඳහන් ප්‍රංශ ප්‍රචාරණයේ දී ඉංග්‍රීසි භාවිතය සීමා කළ යුතුය යන නීතිය සමඟ එකඟ වීම, ඉංග්‍රීසි වචන කළු අකුරින් මුද්‍රණය කිරීම හා ප්‍රංශ පරිවර්තන සියුම් මුද්‍රණයෙන් යෙදීම දැක්වීමට පුළුවනි); Bhatia සහ Ritche 2006 : 542 බලන්න. බොහෝ රටවල දුම්වැටි සහ උපත් පාලන කොපු වැනි විනෝදාත්මක භාණ්ඩ ප්‍රචාරණයේ දී ඒවා රාජ්‍ය රෙගුලාසි වලට යටත් කෙරේ, උදාහරණයක් ලෙස බොහෝ රටවල දුම්කොළ සමාගම් ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදන වල එම නිෂ්පාදන භාවිතා කිරීම නිසා සෞඛ්‍යයට ඇති විය හැකි අහිතකර බව දක්වන අවවාදයක් අඩංගු කළ යුතු බවට නීතියක් පනවා ඇත. ඉහත අවශ්‍යතා අවම කිරීමට ප්‍රචාරකයින් විසින් නිර්මාණාත්මක උපාංගයක් ලෙස භාෂාමය වෙනස් කිරීම් නිතරම යොදා ගනී.
ගෝලීය ප්‍රචාරණ කළමණාකරණය
[සංස්කරණය]ඕනැම රටක හෝ ප්‍රදේශයක ප්‍රචාරණ ක්‍රියාවලියක සාර්ථකත්වය තීරණය කිරිම සදහා ප්‍රධාන සාධකය වනුයේ ඒහා බැඳුණු පර්යේෂණ වේ. ප්‍රචාරණ කාර්යයක සාර්ථකත්වයට දායකත්වය ලැබෙනුයේ ප්‍රචාරණ අංග සහ ප්‍රචාරණක අවස්ථා හදුනාගැනීමේ හැකියාව මතයි. එහිදී පරිමාවේ ආර්ථිකත්වය උපරිම වශයෙන් උපයෝගී කරගත ඇත්තේ කෙසේද යන්න ද වැදගත් වේ. ප්‍රචාරණයක් සාර්ථක වන්නේ කුමක් නිසාදැයි කෙනෙක් දැනගත් විට එම අදහස හේ අදහස් වෙනස් වෙළෙඳ පොළකට ආනයනය කරගත හැකිය. අවධානය කෙසේ ද, උද්වේගය කෙසේ ද, සහ වෙළෙඳ නාමය යෙදීමේ අවස්ථා වැනි වෙළෙඳපළ පර්යේෂණ කාර්යයන්, ප්‍රචාරණයක සාර්ථකත්වය කුමක් ද යන්න සහ ඕනෑම රටක හෝ ප්‍රදේශයක සාර්ථකත්වය වන්නේ කුමක් ද යන්න පිළිබදව අන්තර් ඥානයක් ලබා දෙයි. ඒ මෙම කාර්යයන්, ප්‍රචාරණයේ දර්ශන හෝ වාචික අංග මත පදනම් වී ඇති හෙයිනි.
නව ප්‍රවණතා
[සංස්කරණය]අන්තර්ජාලයයේ උදව්වත් සමග නව ප්‍රචාරණ ඉඩ ප්‍රස්ථා බොහෝමයක් ඇතිවිය. පොප්පුස් ෆප්ලැෂ්බැනර්
ප්‍රචාරණයේ අනාගතය
[සංස්කරණය]ගෝලීය ප්‍රචාරණය, දේශිය නිර්යාන, ජාත්‍යන්තර, බහු ජාතික සහ ගෝලීය යන සංවර්ධන අදියර පහක් ඔස්සේ ප්‍රචාරණය ගමන් කර ඇත. ලෝක ව්‍යාප්ත ප්‍රචාරණ සංවර්ධනය එක හඩින් කථාකරමින් ගොඩනැගීමේ නිර්මාණාත්මක ක්‍රියාවලිය තුළ ආර්ථික තත්ත්වය සංවර්ධනය කිරීමට ද සිදුවේ. එහිදී ප්‍රචාරක දැන්වීම්වල දේශිය ඵලදායීතාව පවත්වාගෙන යාම, ක්‍රියාත්මක කිරීමේ සහ සමාගමේ වේගය වැඩිකිරිමේ දී තුලනය කළ යුතුව ඇති විභව ශක්තියකින් යුත් අරමුණු හතරක් ඇත.
ගෝලීය පුචාරණ ක්‍රියාත්මක කිරිම, නිර්යාත කිරිම, දේශිය ක්‍රියාත්මක කිරිම් නිෂ්පාදනය කිරිම සහ අදහස් පැතිරී යන්නට ආයාත කර ගැනීමේ දී මුලික වශයෙන් තරගකාරී ව්‍යාපාර අරමුණු හතරක් ඇත.
ප්‍රචාරණය සහ විද්‍යුත් තැපෑල (ඊ.මේල්) ප්‍රචාරණය වර්තමානයේ දී ඉතා ප්‍රකටය.
(ඩී වී ආර්) වල (HIV වැනි) පටිගත කිරීමේ හැකියාව නිසා (පසුව බලා ගැනීම සදහා) වැඩසටහන් පටිගත කිරීමේදී මේවා භාවිත කරන්නන්ට ඉඩ ප්‍රස්ථා සැපයේ. එමගින් ඔවුන්ට වෙළෙද දැන්වීම් ඉක්මණින් ඉදිරිපත් කිරිමට හැකිවනු ඇත. වැඩිමනක් වශයෙන් කලින් පටිගත කළ බොක්ස්ටා සෙස්වල වැඩසටහන් වැඩි වැඩියෙන් රූපවාහිනී දර්ශන සදහා පිරිනමනු ලබන හෙයින් රූපවාහිනියේ එම වැඩසටහන නරඹනුයේ වඩා අඩු පිරිසකි. කෙසේ වෙතත් මෙම කට්ටල විකිණිමෙන් අදහස් වනුයේ මේවා විකිණිමට සමගාමිව අමතර ප්‍රතිලාභයක් ලැබෙන බවයි. මෙ බලපැමට විරුද්ධව කටයුතු කරන බොහෝ ප්‍රචාරකයින් සර්වයිවර් වැනි රූපවාහිනි වැඩසටහන් මෙන් රූපවාහිනි දර්ශන සදහා නිෂ්පාදන ස්ථානගත කිරිම් සදහා මනාපය දක්වා ඇත. විශේෂයෙන් විනෝදාත්මක ප්‍රචාරණ වැඩිවීමත් සමග සමහර අය ඊට කැමැත්ත දැක්වුව පසුව නැරඹුම් මිතුරෙකු නොවිමට කැමැත්ත දක්වති. පොදු වශයෙන් ප්‍රචාරණ ප්‍රජාව විසින් මෙය පහසු කර නොමැති වුවද, සමහරුන් විසින් අන්තර්ජාලය පුළුල් වශයෙන් තමන්ගේ ප්‍රචාරණ කටයුතු සිදුකිරිම සඳහා තමන්ගේ ප්‍රචාරණයන් බෙදා හැරීම සඳහාත් භාවිතා කර ඇත.
අධික ප්‍රමාණයේ ප්‍රතිලාභ ගණනය කිරීම
[සංස්කරණය]මේ සඳහා සුලභව භාවිතා වන ක්‍රමයක් නම ඇගයුම් ලකුණු (Rating Points -RP) හෝ වඩා නිවැරදි ඉලක්ක රගත් ඇගයුම් ලකුණු (Target rating points - TRP) යොදාගැනීම වේ. මෙම ඇගයුම් කුම දෙකේදි මාධ්‍ය භාවිතාකරන්නන් හා එක් එක් මාධ්‍ය ජලාය පරිභෝගනය කරන්නන් අතර ප්‍රතිශතය එක් මොහොතකදි ගණනය කරයි. මේ ක්‍රම දෙකේ වෙනස නම් RP එක් ජන කොට්ඨාශයක හෝ මිනිසුන් කණ්ඩායමක තොරතුරැ විශ්ලේෂණයට වැදගත් වේ. ප්‍රචාරණය සර්ථක වීමට එක් හේතුක් නම එහිදි ප්‍රේක්ෂකයන් කොටසක් අරමුණු කර ප්‍රචාරණය සිදු කිරිමයි.
ප්‍රශස්තිකරණය
ප්‍රේක්ෂකයන්ගේ අවධානය ගෙන පණිවිඩුය ලබාදිම ප්‍රචාරණය මගින් නිවැරදිව කරයි. එගින් ප්‍රේක්ෂකයන තුල නිෂ්පාදිතය මිලට ගනිමේ අවශ්‍යතාවය නිපදවයි. ප්‍රචාරන දැන්විම් පල කරන්නෝ ප්‍රථමයෙන් එය නිවැරදිව ප්‍රේක්ෂකයන්ට අමතයිද යන්න පරික්ෂා කරයි.
මතකය හා හැසිරීම සිදු කරන බලපෑම
"මෙම ප්‍රචාරණයට වියදම් කල මුදල් භාගයක් ඵල රහිතයි. නමුත් ප්‍රශ්ණය වන්නේ ඒ කුමන භගයද යන්න නොදැනීමයි" මෙය John Wanemaker හෝ Willim Lever විසින් ප්‍රකාශිත කියමනක් ලෙස පිළිගනි.
නිව්යෝර්ක් නගරයේ 2005 වසරේ දැන්විම් පුවරුවක් එහිදි ලෙස ප්‍රකාශ‍වේ " දින 60 ක ඉර එලිය (60 days of daylight to Aportment 6 F)" ප්‍රචරණයේ බලපෑමට එහි අඩංගු කරැනු සමග ඇති සම්බන්ධය විවාදයකි ලක්වන කරුණැකි. දුම්වැටි ප්‍රචාරණය පිළිබඳව විවාදයන්හි දුම්වැටි නිෂ්පාදකයන්ගේ අදහස වුයේ, ප්‍රචාරණය මගින් දුම්වැටි භාවිතයට පෙළඹවිය නොහැකි බවත්, ප්‍රචාරණය මගින් දුම්වැටි භවිතා කරනනන් පමණක් සිමාවන බවත්ය. ඊට විරුද්ධව අදහස් දරුවන් ප්‍රකාශ කල් දැන්විම් මගින් මිලදි ගැනීම ඉහළ යන බවයි.
ප්‍රචාරණය දැන්විමක බලපෑම මනසේ බුද්ධි මට්ට අනුව වෙනස් වේ. වයස අවුරැදු 4 ට අඩු දරුවන් වෙළඳ දැන්විම් හා අනෙක් වැඩසටහන් වල වෙනස නොහඳුනන අතර, වෙළඳ දැන්විමේ සත්‍ය භාවය වටහා ගැනිමේ හැකියාව අවුරුදු 8 දක්වා වර්ධනය නො‍වේ.
පසුගිය සර 15 තිස්සේ වෙළඳපොල විචාරන ක්‍රම හා අලෙවිකරණයේ ක්‍රියාකරිත්වය හදාරා එමගින් පාරිභෝගිකයාට , විකුණුම් වලට, ලාභයට හා වෙළඳපොල ප්‍රතිශතයට වන බලපෑම් ගැන පෙන්වා දී ඇත. අලෙවිකරණ සංකලන ආදර්ශනය (Marketing Mir model ) සෘජුවම මෙම ක්‍රමයේ අනුකූලතාව හා තාක්ෂණය ඇගයිමට ලක් කරයි.
ආශ්‍රිත
[සංස්කරණය]
- Advertisements in schools
- Advertorial
- Annoyance factor
- Bibliography of advertising
- Branded content
- Commercial speech
- Comparative advertising
- Conquesting
- Copywriting
- Demo mode
- Direct-to-consumer advertising
- Family in advertising
- Graphic design
- Gross rating point
- History of Advertising Trust
- Informative advertising
- Integrated marketing communications
- List of advertising awards
- Local advertising
- Market overhang
- Media planning
- Meta-advertising
- Mobile marketing
- Performance-based advertising
- Promotional mix
- Senior media creative
- Shock advertising
- Viral marketing
- World Federation of Advertisers
මූලාශ්‍ර
[සංස්කරණය]සටහන්
භාහිර සබැඳි
[සංස්කරණය] දැන්වීම්කරණය ගැන තවත් දේ විකිපිඩියා සහෝදර ව්‍යාපෘති හරහා සොයාගන්න
| |
 |
වික්ෂනරිය වෙතින් අර්ථ දැක්වීම් |
 |
කොමන්ස් වෙතින් ඡායාරූප හා මාධ්‍ය |
 |
විකිසරසවිය වෙතින් ඉගෙනුම් මූලාශ්‍ර |
 |
විකිපුවත් වෙතින් පුවත් කථාංග |
 |
විකිකියමන් වෙතින් උපුටා දැක්වීම් |
 |
විකිප්‍රභව වෙතින් ප්‍රභව පෙළ |
 |
විකිපොත් වෙතින් පෙළපොත් |
| Library resources about දැන්වීම්කරණය |
- Hartman Center for Sales, Advertising & Marketing History at Duke University සංරක්ෂණය කළ පිටපත ජනවාරි 6, 2014 at the Wayback Machine
- Duke University Libraries Digital Collections:
- Ad*Access, over 7,000 U.S. and Canadian advertisements, dated 1911–1955, includes World War II propaganda.
- Emergence of Advertising in America, 9,000 advertising items and publications dating from 1850 to 1940, illustrating the rise of consumer culture and the birth of a professionalized advertising industry in the United States.
- AdViews, vintage television commercials
- ROAD 2.0, 30,000 outdoor advertising images
- Medicine & Madison Avenue, documents advertising of medical and pharmaceutical products
- Duke University Libraries Digital Collections:
- Art & Copy, a 2009 documentary film about the advertising industry
