ටෙනසි
ටෙනසි[1][2][3] යනු එක්සත් ජනපදයේ ගිනිකොනදිග කලාපයේ ගොඩබිම් සහිත ප්‍රාන්තයකි. එය උතුරින් කෙන්ටකි, ඊසාන දෙසින් වර්ජිනියා, නැගෙනහිරින් උතුරු කැරොලිනා, දකුණින් ජෝර්ජියා, ඇලබාමා සහ මිසිසිපි, නිරිත දෙසින් ආකැන්සාස් සහ වයඹ දෙසින් මිසූරි යන ප්‍රදේශවලට මායිම් වේ. ටෙනසි යනු ප්‍රදේශය අනුව 36 වන විශාලතම සහ ප්‍රාන්ත 50 න් 15 වන වැඩිම ජනගහනය සහිත ප්‍රාන්ත වේ. එක්සත් ජනපද සංගණන කාර්යාංශයට අනුව, 2024 වන විට ප්‍රාන්තයේ ඇස්තමේන්තුගත ජනගහනය මිලියන 7.22 කි.[4]
ටෙනසි භූගෝලීය වශයෙන්, සංස්කෘතික වශයෙන් සහ නීත්‍යානුකූලව නැගෙනහිර, මැද සහ බටහිර ටෙනසි ලෙස මහා කොට්ඨාශ තුනකට බෙදා ඇත. නැෂ්විල් යනු ප්‍රාන්තයේ අගනුවර සහ විශාලතම නගරය වන අතර එහි විශාලතම අගනගර ප්‍රදේශය නැංගුරම් ලා ඇත. ටෙනසිහි විවිධ භූමි හා භූමි ආකෘති ඇති අතර, නැගෙනහිර සිට බටහිරට, ඇපලචියා, උඩරට දකුණ සහ ගැඹුරු දකුණ යන ප්‍රදේශවල ලක්ෂණ සහිත සංස්කෘතික ලක්ෂණ මිශ්‍රණයක් අඩංගු වේ. නැගෙනහිර මායිම දිගේ ඇති බ්ලූ රිජ් කඳු නැගෙනහිර උතුරු ඇමරිකාවේ උසම උන්නතාංශ කිහිපයකට ළඟා වන අතර කම්බර්ලන්ඩ් සානුවේ බොහෝ දර්ශනීය නිම්න සහ දිය ඇලි අඩංගු වේ. ප්‍රාන්තයේ මධ්‍යම කොටස ගුහා සහිත පාෂාණ සහ අක්‍රමවත් පෙරළෙන කඳු වලින් සලකුණු වී ඇති අතර, බටහිර ටෙනසි ප්‍රදේශය සමතලා, සාරවත් තැනිතලා මගින් නිර්වචනය කෙරේ. මෙම රාජ්‍යය දෙවරක් ටෙනසි ගඟෙන් බෙදී ඇති අතර මිසිසිපි ගඟ එහි බටහිර මායිම සාදයි. ජාතියේ වැඩිපුරම නරඹන ජාතික වනෝද්‍යානය වන මහා දුම් කඳු ජාතික වනෝද්‍යානය නැගෙනහිර ටෙනසිහි පිහිටා ඇත. [5]
ටෙනසි ප්‍රාන්තය මුල් බැස ඇත්තේ 1772 දේශසීමා ගිවිසුමක් වන වටෝගා සංගමයෙනි, එය සාමාන්‍යයෙන් ඇපලචියන් කඳුකරයට බටහිරින් පිහිටි පළමු ව්‍යවස්ථාපිත රජය ලෙස සැලකේ. [6] එහි නම Tanasi ( ᏔᎾᏏ වලින් උපුටා ගන්නා ලද්දකි. ), පළමු යුරෝපීය ඇමරිකානු ජනාවාසයට පෙර චෙරෝකි නගරයක්. [7] 1796 ජුනි 1 වන දින 16 වන රාජ්‍යය ලෙස සංගමයට ඇතුළත් වීමට පෙර ටෙනසි මුලින් උතුරු කැරොලිනාවේ කොටසක් වූ අතර පසුව නිරිතදිග ප්‍රදේශය විය . හමුදා සේවයේ ශක්තිමත් සම්ප්‍රදායක් නිසා එයට "ස්වේච්ඡා රාජ්‍යය" යන අන්වර්ථ නාමය ලැබුණි. [8] ඇමරිකානු සිවිල් යුද්ධය තෙක් වහල් රාජ්‍යයක් වූ ටෙනසි, දේශපාලනිකව බෙදී ගිය අතර, එහි බටහිර සහ මැද කොටස් බොහොමයක් සම්මේලනයට සහාය දැක්වූ අතර, නැගෙනහිර කලාපයේ වැඩි කොටසක් යුනියන් ගැති හැඟීම් ඇති කර ගත්හ. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, ටෙනසි රාජ්‍යය නිල වශයෙන් සංගමයෙන් වෙන් වී සම්මේලනයට එක් වූ අවසාන රාජ්‍යය වූ අතර, ප්‍රතිසංස්කරණ යුගයේදී යුද්ධය අවසන් වූ පසු සංගමයට නැවත ඇතුළත් වූ පළමු හිටපු කොන්ෆෙඩරේට් රාජ්‍යය විය. [9]
20 වන සියවස තුළ, ටෙනසි ප්‍රධාන වශයෙන් කෘෂිකාර්මික සමාජයකින් වඩාත් විවිධාංගීකරණය වූ ආර්ථිකයකට සංක්‍රමණය විය. ලොව ප්‍රථම පරමාණු බෝම්බ ඉදිකිරීම සඳහා මෑන්හැටන් ව්‍යාපෘතියේ යුරේනියම් පොහොසත් කිරීමේ පහසුකම් ස්ථානගත කිරීම සඳහා දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේදී පිහිටුවන ලද ටෙනසි නිම්න අධිකාරියේ (TVA) සහ ඕක් රිජ් නගරයේ දැවැන්ත ෆෙඩරල් ආයෝජන මගින් මෙයට අර්ධ වශයෙන් සහාය විය. යුද්ධයෙන් පසු, ඕක් රිජ් ජාතික රසායනාගාරය විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ සඳහා ප්‍රධාන මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත්විය. රාජ්‍ය ආර්ථිකය සෞඛ්‍ය සේවා, සංගීතය, මූල්‍ය, මෝටර් රථ, රසායනික, ඉලෙක්ට්‍රොනික සහ සංචාරක අංශ මගින් ආධිපත්‍යය දරන අතර ගවයන්, සෝයා බෝංචි, කුකුළු මස්, ඉරිඟු සහ කපු එහි ප්‍රධාන කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන වේ. කන්ට්‍රි, බ්ලූස්, රොක් ඇන්ඩ් රෝල්, සෝල් සහ ගොස්පල් ඇතුළු ජනප්‍රිය සංගීතයේ බොහෝ ආකාර සංවර්ධනය කිරීමේදී ටෙනසි ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කර ඇත.
යොමු කිරීම්
[සංස්කරණය]- ^ "Definition of 'Tennessee'". Webster's New World College Dictionary (4th ed.). Houghton Mifflin Harcourt. 2010. July 3, 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය July 2, 2018 – via Collins English Dictionary.
- ^ "Tennessee". Oxford Advanced American Dictionary. Oxford University Press. 2018. July 3, 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය July 2, 2018.
- ^ Jones, Daniel (2011), "Tennessee", Cambridge English Pronouncing Dictionary (Cambridge University Press): p. 488, , https://books.google.com/books?id=KQXL_uRxUN4C&pg=PA488
- ^ "United States Census Quick Facts Tennessee". සම්ප්‍රවේශය January 5, 2025.
- ^ "Great Smoky Mountains National Park". National Park Service. December 2, 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය November 25, 2009.
- ^ Finger 2001.
- ^ . Knoxville, TN. 2007. pp. 85–86 https://books.google.com/books?id=aIZmfXFGydwC.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help)CS1 maint: location missing publisher (link) - ^ McCullough, Clay (April 26, 2018). "Why Tennessee is Called the Volunteer State". Culture Trip. සම්ප්‍රවේශය January 28, 2021.
- ^ "Tennessee's Civil War Heritage Trail" (PDF). The University of Southern Mississippi. March 26, 2010 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය November 25, 2009.