Jump to content

කුරසාඕ

සබැඳි සංස්කරණය කරන්න
විකිපීඩියා වෙතින්
කුරසාඕ
Kòrsou  (Papiamento)
නෙදර්ලන්ත රාජධානියේ ව්‍යවස්ථාදායක රට
කුරසාඕ රට
Land Curaçao  (ඕලන්ද)
Pais Kòrsou  (Papiamento)
Flag of කුරසාඕ
ධජය
Official seal of කුරසාඕ
ලාංඡනය
නිල ගීය: "Himno di Kòrsou"
(සිංහල: "කුරසාඕ ජාතික ගීය")
රාජකීය ගීය: "Wilhelmus"
(සිංහල: "නසාවු හි විලියම්")
Location of Curaçao
කුරසාඕ හි පිහිටීම (රතු පැහැයෙන් රවුම් කර ඇත)
ස්වෛරී රාජ්‍යය නෙදර්ලන්තය
රටේ තත්ත්වය2010 ඔක්තෝබර් 10
අගනුවර
and largest city
විලෙම්ස්ටැඩ්
12°7′N 68°56′W / 12.117°N 68.933°W / 12.117; -68.933
නිල භාෂා
Ethnic groups
(2018)
75.4% කුරසෝවානුවන්
9% ලන්දේසි
3.6% ඩොමිනිකන්
3% කොලොම්බියානුවන්
1.2% හයිටි
1.2% සුරිනාම්
1.1% වෙනිසියුලානුවන්
1.1% අරුබා
0.9% නිශ්චිත නැත
6% වෙනත්[1]
Religion
Demonym(s)
  • කුරසාඕවානු
  • ලන්දේසි
Governmentව්‍යවස්ථාමය රාජාණ්ඩුවක් තුළ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය
• නෙදර්ලන්තයේ රාජාණ්ඩුව
විලෙම්-ඇලෙක්සැන්ඩර්
• ආණ්ඩුකාර
ලුසිල් ජෝර්ජ්-වුට්
• කථානායක
චරෙට්ටි ඇමරිකා-ෆ්‍රැන්සිස්කා
• අගමැති
ගිල්මාර් පිසාස්
ව්යවස්ථාදායකයකුරසාඕ පාර්ලිමේන්තුව
Area
• මුළු
444[2] km2 (171 sq mi) (181 වෙනි)
Highest elevation
ප්‍රකාශන දෝෂය: අනපේක්‍ෂිත * මෙහෙයුම්කාරකය m (ප්‍රකාශන දෝෂය: අනපේක්‍ෂිත / මෙහෙයුම්කාරකය ft)
Population
• 2023 census
155,826[3]
• Density
349.13/km2 (904.2/sq mi)
GDP (PPP)2021[4] estimate
• Total
ඇ.ඩො. බිලියන 5.5 (184 වෙනි)
• Per capita
ඇ.ඩො. 35,484 (45 වෙනි)
GDP (nominal)2021 estimate
• Total
ඇ.ඩො. බිලියන 3.5[5] (149 වෙනි)
• Per capita
ඇ.ඩො. 22,581 (40 වෙනි)
HDI (2012)0.811[6]
very high
මුදල්
වේලා කලාපයUTC-4:00 (AST)
රිය පැදවීමේ පැත්තදකුණ
Calling code+5999
ISO 3166 කේතය
අන්තර්ජාල TLD.cw

කුරසාඕ,[a] නිල වශයෙන් කුරසාඕ රට,[b] යනු දකුණු කැරිබියානු මුහුදේ නෙදර්ලන්ත රාජධානිය තුළ, විශේෂයෙන් වෙනිසියුලාවට උතුරින් කිලෝමීටර 65 (සැතපුම් 40) ක් පමණ දුරින් පිහිටි ලන්දේසි කැරිබියානු කලාපය තුළ පිහිටි දූපත් රටකි.

කුරසාඕ හි ප්‍රධාන කුරසාඕ දූපත සහ ඉතා කුඩා, ජනාවාස නොවූ ක්ලයින් කුරසාඕ දූපත ("කුඩා කුරසාඕ") ඇතුළත් වේ. කුරසාඕ හි ජනගහනය 158,665 කි (2019 ජනවාරි ඇස්තමේන්තුව), එහි භූමි ප්‍රමාණය වර්ග කිලෝමීටර 444 (වර්ග සැතපුම් 171); එහි අගනුවර විලෙම්ස්ටැඩ් ය. අරුබා සහ බොනෙයා සමඟ එක්ව, කුරසාඕ ABC දූපත් සාදයි. සාමූහිකව, කුරසාඕ, අරුබා සහ කැරිබියන් දූපත් වල අනෙකුත් ලන්දේසි දූපත් බොහෝ විට ලන්දේසි කැරිබියන් ලෙස හැඳින්වේ. එය ප්‍රදේශය සහ ජනගහනය අනුව ABC දූපත් වලින් විශාලතම වන අතර ලන්දේසි කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම වේ.[13]

"කුරසාඕ" දූපතේ නම එහි ජනතාවගේ ස්වදේශික ස්වරූපයෙන් ආරම්භ විය හැකිය; මෙම අදහසට සහාය වන්නේ එහි වැසියන් ඉන්ඩියෝස් කුරසාඕස් ලෙස හඳුන්වන මුල් ස්පාඤ්ඤ වාර්තාවලිනි. කුරසාඕ හි ඉතිහාසය ආරම්භ වන්නේ අරවාක් සහ කැකෙටියෝ ඇමරින්ඩියන්වරුන් සමඟිනි; ඇලොන්සෝ ද ඔජෙඩාගේ 1499 ගවේෂණයෙන් පසු දූපත ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිතයක් බවට පත් විය. එහි දුර්වල කෘෂිකාර්මික අස්වැන්න සහ වටිනා ලෝහ නොමැතිකම හේතුවෙන් "වැඩකට නැති දූපත" ලෙස ලේබල් කළද, පසුව එය උපායමාර්ගික ගව පාලනය කරන ප්‍රදේශයක් බවට පත්විය. 1634 දී ලන්දේසීන් දිවයින යටත් විජිතයක් බවට පත් කළ විට, ඔවුන් දිවයිනේ අවධානය වෙළඳාම සහ නැව්ගත කිරීම කෙරෙහි යොමු කළ අතර පසුව එය අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමේ කේන්ද්‍රස්ථානයක් බවට පත් කළහ. යුරෝපයේ හිංසා පීඩාවලින් පලා ගිය යුදෙව් ප්‍රජාවේ සාමාජිකයින් මෙහි පදිංචි වූ අතර ආර්ථිකයට සහ සංස්කෘතියට සැලකිය යුතු ලෙස බලපෑම් කළහ.

ප්‍රංශ විප්ලවවාදී සහ නැපෝලියන් යුද්ධ අතරතුර බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා කුරසාඕ දෙවරක් අත්පත් කරගත් නමුත් එය ලන්දේසි පාලනයට නැවත ලබා දෙන ලදී. 1863 දී වහල්භාවය අහෝසි කිරීම ආර්ථික මාරුවීම් සහ සංක්‍රමණවලට හේතු විය. ලන්දේසි භාෂාව තවමත් නිල භාෂාව ලෙස පවතී, නමුත් පැපියාමෙන්ටු, ඉංග්‍රීසි සහ ස්පාඤ්ඤ භාෂාව බහුලව කතා කරන අතර එය දිවයිනේ විවිධ සංස්කෘතික බලපෑම් පිළිබිඹු කරයි. කුරසාඕ කලින් 1815 සිට 1954 දක්වා කුරසාඕ සහ යැපුම් ජනපදයේ කොටසක් වූ අතර පසුව 1954 සිට 2010 දක්වා නෙදර්ලන්ත ඇන්ටිලස්, කුරසාඕ දූපත් ප්‍රදේශය ලෙස පැවතුනි.[14][15]

1914 දී මරකයිබෝ ද්‍රෝණියේ තෙල් සොයා ගැනීම කුරසාඕ තීරණාත්මක පිරිපහදු ස්ථානයක් බවට පරිවර්තනය කළ අතර එහි ආර්ථික භූ දර්ශනය වෙනස් කළේය. නෙදර්ලන්ත රාජධානිය තුළ රටක් බවට පත්වීමට උත්සාහයන් තිබුණි; දිවයින 2010 දී ස්වයං පාලනයක් ලබා ගත්තේය.

නිරුක්තිය

[සංස්කරණය]

දිවයිනේ නම සඳහා එක් පැහැදිලි කිරීමක් නම්, කුරකාඕ යනු එහි ආදිවාසී ජනයා තමන්ව හඳුනා ගත් ස්වදේශීය නාමය බවයි.[16] මුල් ස්පාඤ්ඤ ගිණුම් මෙම න්‍යායට සහාය දක්වයි, ආදිවාසී ජනතාව ඉන්ඩියෝස් කුරකාඕස් ලෙස සඳහන් කරයි.[17]

1525 සිට, දූපත ස්පාඤ්ඤ සිතියම්වල කුරකාඕ, කුරසාඕට්, කුරසාඕර් සහ කුරකාඕට් ලෙස පවා දක්වා ඇත.[18] 17 වන සියවස වන විට, එය බොහෝ සිතියම්වල කුරකාඕ හෝ කුරසාඕ ලෙස දිස් විය.[17] 1562 දී ඇන්ට්වර්ප් හි හයිරොනිමස් කොක් විසින් නිර්මාණය කරන ලද සිතියමක, දූපත කුරකාඕ ලෙස හැඳින්විණි.[19]

අඛණ්ඩ නමුත් ලේඛනගත නොකළ කතාවක් පහත සඳහන් දේ කියා සිටී: 16 වන සහ 17 වන සියවස්වල - යුරෝපීය ගවේෂණයේ මුල් වසරවල - දිගු මුහුදු ගමන්වල යෙදෙන නැවියන් විටමින් සී නොමැතිකම නිසා ස්කර්වි රෝගයට ගොදුරු වූ විට, රෝගී පෘතුගීසි හෝ ස්පාඤ්ඤ නැවියන් දැන් කුරකාඕ ලෙස හඳුන්වන දූපතේ රැඳී සිටියහ. ඔවුන්ගේ නැව ආපසු පැමිණෙන විට, සමහරු සුවය ලබා සිටියහ, බොහෝ විට එහි විටමින් C බහුල පලතුරු අනුභව කිරීමෙන් පසුව විය හැකිය. එතැන් සිට, පෘතුගීසීන් එම දූපත ඉල්හා ඩා කුරකාඕ (සුව කිරීමේ දූපත) ලෙස හෝ ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් ඉස්ලා ඩි ලා කුරසියන් ලෙස හැඳින්වූ බව කියනු ලැබේ.

ඉතිහාසය

[සංස්කරණය]

පූර්ව යටත් විජිතකරණය

[සංස්කරණය]
1562 සිතියමේ කුරසාඕ නගරය කුරසාඕ ලෙස දක්වා ඇත.
1836 දී කුරසාඕ සිතියම

කුරසාඕහි මුල් වැසියන් වූයේ අරවක් සහ කැකෙටියෝ අමෙරින්ඩියන්වරුය.[20] ඔවුන්ගේ මුතුන් මිත්තන් දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියෙන් දිවයිනට සංක්‍රමණය වී ඇත, බොහෝ විට යුරෝපීයයන්ගේ පළමු පැමිණීමට වසර සිය ගණනකට පෙරය.

ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිතකරණය

[සංස්කරණය]

දිවයින දුටු බවට වාර්තා වූ පළමු යුරෝපීයයන් 1499 දී ඇලොන්සෝ ද ඔජෙඩාගේ නායකත්වය යටතේ ස්පාඤ්ඤ ගවේෂණයක සාමාජිකයන් විය.[20] ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් ඔවුන්ගේ හිස්පැනියෝලා ජනපදයේ බලහත්කාරයෙන් වැඩ කිරීම සඳහා කැකෙටියෝස් (අරාවක්) බහුතරයක් වහල්භාවයට පත් කළ නමුත් දිවයින කෙරෙහිම එතරම් අවධානයක් යොමු කළේ නැත.[20] 1515 දී, එහි ජීවත් වූ කැකෙටියෝස් 2,000 න් සියල්ලම පාහේ වහලුන් ලෙස හිස්පැනියෝලා වෙත ප්‍රවාහනය කරන ලදී.

උතුරු දකුණු ඇමරිකාව ගවේෂණය කිරීම සඳහා ස්පාඤ්ඤ ගුවන්තොටුපළක් ලෙස 1499 දී පිහිටුවන ලද කුරසාඕ, 1527 දී ස්පාඤ්ඤය විසින් නිල වශයෙන් පදිංචි කරන ලදී. එය 1500 ගණන්වල වෙනිසියුලාවේ දූපත් දිගුවක් ලෙස ක්‍රියාත්මක විය. ප්‍රධාන භූමි ජනපදකරණය ඉදිරියට යත්ම, ස්පාඤ්ඤය සෙමෙන් දිවයිනෙන් ඉවත් විය. වෙනිසියුලාවේ කැරකස් නගර ලේඛනයේ කුරසාඕ පිළිබඳ මුල්ම ලිඛිත සඳහනක් ඇත. 1595 දෙසැම්බර් 9 දිනැති ලේඛනයක සඳහන් වන්නේ "යස්ලස් ඩි කුරසාඕ, අරුබා සහ බොනෙයා" හි පූජක සහ පූජක ෆ්‍රැන්සිස්කෝ මොන්ටෙසිනෝස්, ස්පාඤ්ඤයේ දෙවන පිලිප් රජුගේ රාජකීය භාණ්ඩාගාරයෙන් ඔහුගේ පල්ලියේ වැටුප ලබා ගැනීම සඳහා කැරකස් පදිංචිකරුවෙකු වන පෙඩ්‍රෝ ගුටියෙරෙස් ද ලුගෝ වෙත ඔහුගේ නීතිඥ බලය ප්‍රදානය කළ බවයි.

ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් යුරෝපයෙන් සහ අනෙකුත් ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිතවලින් අශ්වයන්, බැටළුවන්, එළුවන්, ඌරන් සහ ගවයන් ඇතුළු බොහෝ ගස්, ශාක සහ සත්ව විශේෂ කුරසාඕ වෙත හඳුන්වා දුන්හ. සාමාන්‍යයෙන්, ආනයනය කරන ලද බැටළුවන්, එළුවන් සහ ගවයින් සාපේක්ෂව හොඳින් කටයුතු කළහ. කැකෙටියෝස් සහ ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් විසින් ගවයන් රංචුවක් ලෙස පාලනය කරන ලද අතර කුනුකු වතු සහ සැවානා වල නිදහසේ සැරිසැරූහ.

ආනයනය කරන ලද සියලුම විශේෂ එක හා සමානව සාර්ථක නොවූ අතර, ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් ද කැකෙටියෝ භෝග සහ කෘෂිකාර්මික ක්‍රම මෙන්ම අනෙකුත් කැරිබියානු දූපත් වලින් ලබාගත් ක්‍රම භාවිතා කිරීමට ඉගෙන ගත්හ. ඓතිහාසික මූලාශ්‍ර මගින් දිවයිනේ ජීවත් වන දහස් ගණනක් ජනතාව කෙරෙහි අවධානය යොමු කළද, කෘෂිකාර්මික අස්වැන්න බලාපොරොත්තු සුන් කරවන සුළු විය; මෙය සහ ලුණු පතල්වල වටිනා ලෝහ නොමැතිකම නිසා ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් කුරසාඕ "වැඩකට නැති දූපත" ලෙස හැඳින්වීමට හේතු විය.

කාලයත් සමඟ, කුරසාඕ හි ජීවත් වන ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් සංඛ්‍යාව අඩු වූ අතර ආදිවාසී වැසියන්ගේ සංඛ්‍යාව ස්ථාවර විය. ස්වාභාවික වර්ධනය, නැවත පැමිණීම සහ යටත් විජිතකරණය හරහා, කැකෙටියෝ ජනගහනය පසුව වැඩි වීමට පටන් ගත්තේය. ස්පාඤ්ඤ වාඩිලෑමේ අවසාන දශකවලදී, කුරසාඕ විශාල ගව ගොවිපළක් ලෙස භාවිතා කරන ලදී. ඒ අවස්ථාවේදී, ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් සැන්ටා බාබරා, සැන්ටා ඇනා සහ දිවයිනේ බටහිර කොටසේ ගම්මානවල ජීවත් වූ අතර, කැකෙටියෝස් දිවයින පුරා විසිරී ජීවත් වූ බව සැලකේ.

ලන්දේසි යටත් විජිත පාලනය

[සංස්කරණය]
1807 ජනවාරි 1 වන දින චාල්ස් බ්‍රිස්බේන් යටතේ රාජකීය නාවික හමුදා යුධ නැව් කුරසාඕ අල්ලා ගනිමින්

1634 දී, නෙදර්ලන්ත ජනරජය සහ ස්පාඤ්ඤය අතර අසූ වසරක නිදහස් යුද්ධය අතරතුර, අද්මිරාල් ජොහාන් වැන් වල්බීක් යටතේ ලන්දේසි බටහිර ඉන්දීය සමාගම දිවයින ආක්‍රමණය කළේය; අගෝස්තු මාසයේදී ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් සැන් ජුවාන්හිදී යටත් විය. ඉන්පසු ස්පාඤ්ඤ ජාතිකයන් 30 දෙනෙකු සහ බොහෝ ආදිවාසී ජනතාව වෙනිසියුලාවේ සැන්ටා ඇනා ඩි කොරෝ වෙත පිටුවහල් කරන ලදී. ලන්දේසි යටත් විජිතවාදීන් එහි පදිංචි වීමට පටන් ගත් අතර, ටයිනෝ පවුල් 30 ක් පමණ දිවයිනේ ජීවත් වීමට අවසර දෙන ලදී.[20]

ලන්දේසි බටහිර ඉන්දීය සමාගම ෂොටෙගාට් නම් ඇතුල්වීමේ ඉවුරේ විලෙම්ස්ටැඩ් අගනුවර ආරම්භ කළේය; ස්වාභාවික වරාය වෙළඳාම සඳහා කදිම ස්ථානයක් බව ඔප්පු විය. වාණිජ්‍යය සහ නැව්ගත කිරීම - සහ මුහුදු කොල්ලකෑම් - කුරසාඕහි වැදගත්ම ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් බවට පත්විය. පසුව, ලුණු කැණීම ප්‍රධාන කර්මාන්තයක් බවට පත් වූ අතර, එම ඛනිජය එකල ලාභදායී අපනයනයක් විය.[තහවුරු කර නොමැත] 1662 සිට, ලන්දේසි බටහිර ඉන්දීය සමාගම කුරසාවෝව අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමේ මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත් කළ අතර, බොහෝ විට බටහිර අප්‍රිකාවේ සිට වහලුන් දිවයිනට ගෙනැවිත්, කැරිබියන් සහ ස්පාඤ්ඤ ප්‍රධාන භූමියේ වෙනත් තැනකට විකුණන ලදී.[20]

ස්පාඤ්ඤයේ සහ පෘතුගාලයේ හිංසා පීඩාවලින් පලා යන සෙෆාර්ඩික් යුදෙව්වන් ලන්දේසි බ්‍රසීලයේ සහ ලන්දේසි ජනරජයේ ආරක්ෂිත තෝතැන්නක් සෙවීය. බොහෝ දෙනෙක් කුරසාවෝ හි පදිංචි වූ අතර, එහිදී ඔවුන් එහි සිවිල් සමාජය, සංස්කෘතික සංවර්ධනය සහ ආර්ථික සමෘද්ධිය සඳහා සැලකිය යුතු දායකත්වයක් ලබා දුන්හ.[21] 1674 දී දූපත නිදහස් වරායක් බවට පත් විය.[22]

1672–78 ෆ්‍රැන්කෝ-ලන්දේසි යුද්ධයේදී, ප්‍රංශ කවුන්ට් ජීන් II ඩි'එස්ට්‍රීස් කුරසාවෝට පහර දීමට සැලසුම් කළේය. ඔහුගේ බලඇණිය - යුධ භටයින් 12 දෙනෙකු, ගිනි නිවන නැව් තුනක්, ප්‍රවාහන නැව් දෙකක්, රෝහල් නෞකාවක් සහ පෞද්ගලික නැව් 12 දෙනෙකු - ව්‍යසනයකට මුහුණ දුන් අතර, ලාස් ඒව්ස් දූපත් සමූහයට ඔබ්බෙන් වූ ගල්පරවලට පහර දීමෙන් යුධ භටයින් හත් දෙනෙකු සහ තවත් නැව් දෙකක් අහිමි විය. 1678 මැයි 11 වන දින, නාවික හමුදාව ශාන්ත කිට්ස් වෙතින් යාත්‍රා කිරීමෙන් සතියකට පසු බරපතල නාවික දෝෂයක් සිදුවිය. ආක්‍රමණයෙන් පටු ලෙස ගැලවීම සැමරීම සඳහා, කුරසාඕ සිදුවීම් ස්තුති දිනයක් සමඟ සනිටුහන් කළ අතර, එය 18 වන සියවස දක්වා දශක ගණනාවක් තිස්සේ සමරනු ලැබීය.[තහවුරු කර නොමැත]

විලෙම්ස්ටැඩ්, 1885

වහල් වෙළඳාමෙන් බොහෝ ලන්දේසි යටත් විජිතවාදීන් ධනවත් වූ අතර, විලෙම්ස්ටැඩ් අගනුවර ආකර්ෂණීය යටත් විජිත ගොඩනැගිලි ඉදි කළහ; නගරය දැන් යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවියකි.

1795 දී, ටූලා රිගාඩ්, ලුවී මර්සියර්, බැස්ටියන් කාර්පාටා සහ පේද්‍රෝ වකාඕ යන නායකයින් යටතේ ප්‍රධාන වහල් කැරැල්ලක් ඇති විය. වයඹදිග කුරසාඕ හි වහලුන් 4,000 ක් දක්වා කැරලි ගැසූ අතර, 1,000 කට වැඩි පිරිසක් දීර්ඝ වෙඩි තැබීම්වලට සහභාගී වූහ. මාසයකට පසු, වහල් හිමියන්ට කැරැල්ල මැඩපැවැත්වීමට හැකි විය.[23][24]

කුරසාඕ හි විලෙම්ස්ටාඩ් හි හැන්ඩෙල්ස්කේඩ්හි වර්ණවත් ගොඩනැගිලි

කුරසාඕ දකුණු ඇමරිකාවට සමීප වීම නිසා නෙදර්ලන්තය ස්පාඤ්ඤයෙන් නිදහස ලබා සියවසකට වැඩි කාලයකට පසු වෙරළබඩ ප්‍රදේශවල සංස්කෘතීන් සමඟ අන්තර්ක්‍රියා කිරීමට හේතු විය. 19 වන සියවසේ විලෙම්ස්ටැඩ් අසල්වැසි ප්‍රදේශ සහ ෆැල්කන් ප්‍රාන්තයේ අසල පිහිටි වෙනිසියුලානු නගරයක් වන කොරෝ අතර වාස්තු විද්‍යාත්මක සමානකම් දැකිය හැකි අතර එය ලෝක උරුම අඩවියක් ලෙසද නම් කර ඇත. නෙදර්ලන්තය වර්තමාන කොලොම්බියාව සහ වෙනිසියුලාව යන රටවල් ඇතුළත් නිව් ග්‍රැනඩාවේ උප රාජකීයත්වය සමඟ ආර්ථික සබඳතා ඇති කර ගත්තේය. 19 වන සියවසේදී, මැනුවෙල් පියර් සහ ලුයිස් බ්‍රයන් වැනි කුරසාඕවරු වෙනිසියුලාව සහ කොලොම්බියාව යන දෙරටේම නිදහස් යුද්ධවල කැපී පෙනෙන ලෙස නිරත වූහ. සයිමන් බොලිවර් වැනි ප්‍රධාන භූමියෙන් පැමිණි දේශපාලන සරණාගතයින් කුරසාඕ හි නැවත එක්රැස් වූහ.[25]

ප්‍රංශ විප්ලවවාදී සහ නැපෝලියන් යුද්ධ අතරතුර, බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා දෙවරක් කුරසාඕ අත්පත් කර ගත්හ; පළමු වාඩිලෑම 1800 සිට 1803 දක්වා පැවති අතර, දෙවන වාඩිලෑම 1807 සිට 1815 දක්වා පැවතුනි.[26] නැපෝලියන් යුද්ධ අවසානයේ ස්ථාවර ලන්දේසි පාලනය 1815 දී නැවත පැමිණියේය. ලන්ඩන් ගිවිසුම අත්සන් කිරීමෙන් පසු, දූපත කුරසාඕ සහ යැපුම් ජනපද යටත් විජිතයට ඇතුළත් කරන ලදී.[27]

ලන්දේසීන් 1863 දී වහල්භාවය අහෝසි කළ අතර, වැටුප් ශ්‍රමයට මාරුවීමත් සමඟ ආර්ථිකයේ විශාල වෙනස්කම් ඇති කළේය.[27] සමහර කුරසාඕ වැසියන් උක් වතුවල වැඩ කිරීම සඳහා කියුබාව වැනි වෙනත් දූපත් වෙත සංක්‍රමණය විය. හිටපු වහලුන්ට යන්න තැනක් නොතිබූ අතර, කුලී ගොවි ක්‍රමය යටතේ වතු හිමියන් වෙනුවෙන් දිගටම වැඩ කළහ,[28] එහිදී හිටපු වහලුන් හිටපු ස්වාමිවරුන්ගෙන් ඉඩම් බදු දී, ඔවුන්ගේ අස්වැන්නෙන් වැඩි කොටසක් හිමිකරුවන්ට කුලිය ලෙස ගෙවන ලදී. මෙම ක්‍රමය 20 වන සියවසේ මුල් භාගය දක්වා පැවතුනි.[තහවුරු කර නොමැත]

බෙල් එලායන්ස්,[29] විලම්ස්ටාඩ් හි 18 වන සියවසේ අලංකාර වතුයායක්, නිල සංචාර වලදී දිවයිනේ ආණ්ඩුකාරවරයාට ආගන්තුකයෙකු ලෙස ඉඳහිට සත්කාරකත්වය ලබා දුන්නේය.

ඓතිහාසිකව, යටත් විජිත පරිපාලනයෙන් පිටත දිවයිනේ ලන්දේසි භාෂාව බහුලව කතා නොකළ නමුත් 19 වන සියවසේ අගභාගයේ සහ 20 වන සියවසේ මුල් භාගයේදී එහි භාවිතය වැඩි විය.[30] කුරසාඕ, අරුබා සහ බොනෙයා හි සිසුන්ට ප්‍රධාන වශයෙන් ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් ඉගැන්වූයේ 19 වන සියවසේ මුල් භාගය වන තෙක්, බ්‍රිතාන්‍යයන් දූපත් තුනම අත්පත් කරගත් විටය. 1815 දී ලන්දේසි පාලනය නැවත ආරම්භ වූ විට ස්පාඤ්ඤ භාෂාව ඉගැන්වීම යථා තත්ත්වයට පත් කරන ලදී. එසේම, 19 වන සියවසේ අගභාගයේදී පුළුල් ද්විභාෂා ලන්දේසි සහ පැපියාමෙන්ටු අධ්‍යාපනය හඳුන්වා දීමට උත්සාහ කරන ලදී.[31]

20 වන සහ 21 වන සියවස්

[සංස්කරණය]

1914 දී වෙනිසියුලානු මරකයිබෝ ද්‍රෝණියේ මෙනේ ග්‍රෑන්ඩ් නගරයේ තෙල් සොයා ගත් විට, කුරසාඕහි ආර්ථිකය නාටකාකාර ලෙස වෙනස් විය. මුල් වසරවලදී, ෂෙල් සහ එක්සන් යන දෙකම වෙනිසියුලාවේ කැණීම් සහන පැවැත්වූ අතර එමඟින් අරුබා සහ කුරසාඕ හි පිරිපහදුවලට නිරන්තරයෙන් බොරතෙල් සැපයුමක් සහතික විය. වෙනිසියුලාවේ බොරතෙල් නිෂ්පාදනය ලාභදායී විය. ෂෙල් සහ එක්සන් යන දෙකම සිරස් අතට ඒකාබද්ධ වූ අතර පොම්ප කිරීම, ප්‍රවාහනය සහ පිරිපහදු කිරීමේ සිට විකුණුම් දක්වා සමස්ත කර්මාන්තයම පාලනය කළේය. අරුබා සහ කුරසාඕ හි පිරිපහදු ගෝලීය වෙළඳපොළවල ක්‍රියාත්මක වූ අතර බොරතෙල් නිෂ්පාදන පිරිවැය සහ තෙල් නිෂ්පාදන අලෙවියෙන් ලැබෙන ආදායම අතර ආන්තිකය නිසා අර්ධ වශයෙන් ලාභදායී විය. පිරිපහදුවල අකාර්යක්ෂමතාව හෝ අධික මෙහෙයුම් පිරිවැය හේතුවෙන් සිදුවන පාඩු සඳහා මෙය ආරක්ෂිත දැලක් සපයන ලදී.[20]

1929 දී, කුරසාඕට වෙනිසියුලානු කැරලිකාර අණදෙන නිලධාරී රෆායෙල් සයිමන් උර්බිනා විසින් පහර දෙන ලද අතර, ඔහු සොල්දාදුවන් 250 දෙනෙකු සමඟ බලකොටුව අල්ලා ගත්තේය. වෙනිසියුලානුවන් ආයුධ, පතොරම් සහ දිවයිනේ භාණ්ඩාගාරය කොල්ල කෑහ. ඔවුන් දිවයිනේ ආණ්ඩුකාර ලෙනාඩස් ඇල්බර්ටස් ෆ්‍රූටියර් (1882–1972) අල්ලා ගැනීමටත්, සොරකම් කරන ලද ඇමරිකානු නෞකාවක් වන මාරකයිබෝවෙන් වෙනිසියුලාවට ගෙන යාමටත් සමත් විය. ෆ්‍රූටියර් විවේචනයට ලක් වූ අතර ආණ්ඩුකාර ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීමට සිදු විය. නෙදර්ලන්තයට ආපසු පැමිණි පසු, ඔහු මාස්ට්‍රිච්ට් හි ප්‍රධාන පරීක්ෂක තනතුරකට එකඟ විය. ලන්දේසීන් දිවයිනේ ඔවුන්ගේ හමුදා පැවැත්ම වැඩි කළහ.[32][33]

1936 දී, ෂොට්ටෙගාට් හි නැංගුරම් ලා තිබූ එම්.එස්. කොලොම්බියා නෞකාවේ කාර්ය මණ්ඩලය විසින් ගිනිගත් කපු මිටියක් මුහුදට විසි කිරීම නිසා, ජලය මත පාවෙන තෙල් ගිනි ගැනීමට හේතු විය. ගින්න පාලනය කිරීමට දින කිහිපයක් ගත විය; නිවාස ඉවත් කිරීමට සිදු වූ නමුත් කිසිදු ජීවිත හානියක් සිදු නොවීය.

දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයේදී, මිත්‍ර පාක්ෂික හමුදාවන්ට ඉන්ධන සැපයීමේදී මෙම දූපත වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය. 1940 දී, නාසි ජර්මනිය විසින් නෙදර්ලන්තය ආක්‍රමණය කිරීමට පෙර, බ්‍රිතාන්‍යයන් කුරසාඕ සහ ප්‍රංශ අරුබා අත්පත් කර ගත්හ. වෙනිසියුලා බොක්කෙහි දොරටුවේ මෙම දූපත් වල සමීපත්වය සහ ඒවා ඓතිහාසිකව වෙනිසියුලා භූමියට එරෙහිව ආක්‍රමණ දියත් කිරීම සඳහා කඳවුරු ලෙස භාවිතා කර තිබීම හේතුවෙන් නෙදර්ලන්තය හැර වෙනත් බලවතුන් සිටීම වෙනිසියුලා රජය බිය ගැන්වීය. 1941 දී, එක්සත් ජනපද හමුදා දිවයින අත්පත් කරගෙන "හැටෝ" හමුදා ගුවන්තොටුපළ ඉදි කළහ. ප්‍රධාන අරමුණ වූයේ මෙම යෙදවීම අක්ෂ සබ්මැරීන සහ විභවයෙන් දිගු දුර නාසි බෝම්බ හෙලන ගුවන් යානා මගින් අපේක්ෂිත අනාගත ප්‍රහාරවලට එරෙහිව සටන් කිරීමයි. දකුණු ඇමරිකාවේ ජර්මානු පදිංචිකරුවන්ගේ සහාය ඇතිව දියත් කරන ලද මහාද්වීපික එක්සත් ජනපදයට ජර්මානු ආක්‍රමණයක විභව තර්ජනය ගැන ඇමරිකාව ද සැලකිලිමත් විය.

1942 දී මිත්‍ර පාක්ෂික මෙහෙයුම් සඳහා ප්‍රධාන ඉන්ධන ප්‍රභවයක් වූ විලෙම්ස්ටැඩ් වරාය, නියුලන්ඩ් මෙහෙයුම යටතේ ජර්මානු සබ්මැරීන විසින් කිහිප වතාවක්ම වටලනු ලැබීය. 1942 අගෝස්තු මාසයේදී, ජර්මානුවන් කුරසාඕ වෙත ආපසු පැමිණ ටැංකියකට පහර දුන් අතර, ලිස්සා යාමට පෙර ලන්දේසි වෙරළ බැටරියකින් වෙඩි තබා ඇත. කැරිබියන් සහ දකුණු අත්ලාන්තික් සාගරයේ සතුරු නාවික මෙහෙයුම්වලට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා වගකිව යුතු එක්සත් ජනපද නාවික හමුදාව සිව්වන බලඇණිය ස්ථාපිත කළේය. තෙල් පිරිපහදු ආරක්ෂා කිරීමට සහ වෙනිසියුලානු ගුවන් හමුදාව ශක්තිමත් කිරීමට එක්සත් ජනපද හමුදාව ගුවන් යානා සහ පිරිස් ද යවන ලදී.

1969 කෝලාහලයෙන් පසු විලෙම්ස්ටැඩ් හි මුර සංචාරයේ යෙදී සිටි ලන්දේසි සොල්දාදුවෙක්

1954 දී, කුරසාඕ සහ අනෙකුත් ලන්දේසි කැරිබියානු ජනපද නෙදර්ලන්ත ඇන්ටිලස් පිහිටුවීමට එක් විය. නෙදර්ලන්තයට කුරසාඕගේ යටත් සම්බන්ධතාවය, අඛණ්ඩ වාර්ගික වෙනස්කම් කිරීම සහ ෂෙල් පිරිපහදුවේ දොට්ට දැමීම් හේතුවෙන් විරැකියාව ඉහළ යාම පිළිබඳ අතෘප්තිය 1969 දී කැරලි මාලාවකට හේතු විය.[34] කැරලිකරුවන් විලෙම්ස්ටැඩ් නගර මධ්‍යයට සහ බැංකුකරුවන්ගේ මන්දිරවලට ගිනි තැබීමෙන් පසු හදිසි තත්වයක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. පැපා ගොඩෙට් සහ ස්ටැන්ලි බ්‍රවුන් වැනි ආකර්ෂණීය දේශපාලනඥයන් විසින් මෙහෙයවන ලද කැරැල්ල මැඩපැවැත්වීම සඳහා, දිවයිනේ ප්‍රාදේශීය හමුදා කඳවුරෙන් පිටත් කර හරින ලද ලන්දේසි නාවික භටයින්ට මුහුණ දීමට විරෝධතාකරුවන්ට සිදු විය. කැරලි හේතුවෙන් විලෙම්ස්ටාඩ්හි දෙදෙනෙකු මිය ගිය අතර, බොහෝ තුවාල ලැබූ අතර දරුණු හානි සිදුවිය. ඊට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, ලන්දේසි රජය දුරදිග යන ප්‍රතිසංස්කරණ හඳුන්වා දුන් අතර, අප්‍රිකානු-කුරසාඕ වැසියන්ට දිවයිනේ දේශපාලන හා ආර්ථික ජීවිතය කෙරෙහි වැඩි බලපෑමක් ඇති කිරීමට ඉඩ සැලසූ අතර, දේශීය පැපියාමෙන්ටු භාෂාවේ ප්‍රමුඛතාවය වැඩි කළේය.[35]

1980 ගණන්වල මුල් භාගයේදී කුරසාඕ ආර්ථික පසුබෑමකට ලක් විය. දිවයිනේ ෂෙල් පිරිපහදුව 1975 සිට 1979 දක්වා සහ නැවතත් 1982 සිට 1985 දක්වා සැලකිය යුතු පාඩු සහිතව ක්‍රියාත්මක විය. අඛණ්ඩ පාඩු, ගෝලීය අධික නිෂ්පාදනය, ශක්තිමත් තරඟකාරිත්වය සහ අඩු වෙළඳපල අපේක්ෂාවන් පිරිපහදුවේ අනාගතයට තර්ජනයක් විය. 1985 දී, වසර 70 කට පසු, රාජකීය ලන්දේසි ෂෙල් කුරසාඕ හි එහි ක්‍රියාකාරකම් අවසන් කිරීමට තීරණය කළේය. මෙය තීරණාත්මක මොහොතක සිදුවිය. කුරසාඕ හි බිඳෙනසුලු ආර්ථිකය යම් කාලයක් තිස්සේ එකතැන පල්වෙමින් පැවතුනි. මෙම කාලය තුළ ආදායම් උත්පාදනය කරන අංශ කිහිපයක් ඊටත් වඩා පීඩාවට පත් විය: බොලිවර් මුදල් ඒකකය අවප්‍රමාණය වීමෙන් පසු වෙනිසියුලාවේ සංචාරක ව්‍යාපාරය බිඳ වැටුණු අතර, ප්‍රවාහන අංශයේ මන්දගාමී වීම ඇන්ටිලියන් ගුවන් සේවා සමාගමට සහ කුරසාඕ ඩ්‍රයි ඩොක් සමාගමට අහිතකර බලපෑම් ඇති කළේය. නව එක්සත් ජනපද බදු නීති හේතුවෙන් අක්වෙරළ මූල්‍ය සේවා කර්මාන්තය ද පසුබෑමකට ලක් විය.[තහවුරු කර නොමැත]

1980 ගණන්වල මැද භාගයේදී, ෂෙල් සිය පිරිපහදුව එක් ඇන්ටිලියන් ගිල්ඩරයක සංකේතාත්මක මුදලකට පළාත් පාලන සම්මේලනයකට විකුණුවා. මෑත වසරවලදී, වයස්ගත වන පිරිපහදුව සල්ෆර් ඩයොක්සයිඩ් සහ අංශු ද්‍රව්‍ය ඇතුළුව එහි විමෝචනය ආරක්ෂිත ප්‍රමිතීන් ඉක්මවා යන බවට චෝදනා කරමින් නඩු පවරා ඇත.[36] රජයේ සම්මේලනය පිරිපහදුව වෙනිසියුලානු PDVSA රාජ්‍ය තෙල් සමාගමට බදු දෙයි.[36]

1990 දශකයේ අගභාගයේ සහ 2000 දශකයේ මුල් භාගයේ පැවති අඛණ්ඩ ආර්ථික දුෂ්කරතා හේතුවෙන් නෙදර්ලන්තයට බොහෝ සංක්‍රමණ ඇති විය.[37]

2007 ජූලි 1 වන දින, කුරසාඕ, අරුබා සහ නෙදර්ලන්ත ඇන්ටිලස් මෙන් නෙදර්ලන්ත රාජධානිය තුළ රටක් බවට පත්වීමට නියමිතව තිබුණි. 2006 නොවැම්බර් 28 වන දින, දූපත් කවුන්සිලය ක්‍රියාවලිය පිළිබඳ පැහැදිලි කිරීමේ සංදේශයක් ප්‍රතික්ෂේප කළ විට වෙනස ප්‍රමාද විය. 2007 ජූලි 9 වන දින නව දූපත් කවුන්සිලයක් මෙම ගිවිසුම අනුමත කළේය.[38] 2008 දෙසැම්බර් 15 වන දින, කුරසාඕ නැවතත් නෙදර්ලන්ත රාජධානිය තුළ වෙනම රටක් බවට පත්වීමට නියමිතව තිබුණි. මෙම පියවර පිළිබඳ බැඳීමක් නොමැති ජනමත විචාරණයක් 2009 මැයි 15 වන දින කුරසාඕ හි පැවැත්විණි; ඡන්දදායකයින්ගෙන් 52% ක් එයට සහාය දැක්වූහ.

නෙදර්ලන්ත ඇන්ටිලස් විසුරුවා හැරීමෙන් පසු

[සංස්කරණය]

නෙදර්ලන්ත ඇන්ටිලස් විසුරුවා හැරීම 2010 ඔක්තෝබර් 10 වන දින සිට බලාත්මක විය.[39][40] කුරසාඕ නෙදර්ලන්ත රාජධානිය තුළ රටක් බවට පත් වූ අතර, රාජධානිය ආරක්ෂක සහ විදේශ ප්‍රතිපත්ති සඳහා වගකීම රඳවා ගත්තේය. දෙදෙනා අතර එකඟ වූ ණය සහන ගිවිසුමක් යටතේ දිවයිනේ මූල්‍ය කටයුතු අධීක්ෂණය කිරීම ද රාජධානියට පැවරී තිබුණි.[41] කුරසාඕ හි පළමු අගමැති වූයේ ගෙරිට් ෂෝට් ය. ඔහුගෙන් පසු 2012 දී ස්ටැන්ලි බෙට්‍රියන් විසින් අන්තර්කාලීනව පත් කරන ලදී. 2012 මැතිවරණයෙන් පසු, ඩැනියෙල් හොජ් 2012 දෙසැම්බර් 31 වන දින තුන්වන අගමැති බවට පත්විය.[42] ඔහු 2013 ජුනි 7 වන දින අයිවර් අස්ජෙස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් නව කැබිනට් මණ්ඩලයක් දිවුරුම් දෙන තෙක්, හමුදාපති ධුරයෙන් ඉවත් කරන ලද කැබිනට් මණ්ඩලයක් මෙහෙයවීය.[43]

කුරසාඕ ස්වාධීන වුවද, පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ පැවැත්වීම සහතික කිරීම සහ නිවැරදි අයවැය අවසන් කිරීමට සහාය වීම සඳහා නෙදර්ලන්තය එහි කටයුතුවලට මැදිහත් වී ඇත. 2017 ජූලි මාසයේදී, කුරසාඕ අගමැති ඉයුජින් රුග්ගෙනාත් පැවසුවේ කුරසාඕ එහි කටයුතු පිළිබඳ සම්පූර්ණ වගකීම භාර ගැනීමට තමාට අවශ්‍ය බවත්, නමුත් කුරසාඕ සාර්ථක කර ගැනීමට සහ එහි ජීවන තත්ත්වය ඉහළ නැංවීමට උපකාර කිරීම සඳහා වඩාත් නව්‍ය ප්‍රවේශයන් සඳහා යෝජනා සමඟ නෙදර්ලන්තයෙන් වැඩි සහයෝගයක් සහ සහායක් ඉල්ලා සිටි බවත්ය.[44][45] ලන්දේසි රජය කුරසාඕ රජයට "බොහෝ අවස්ථාවලදී" චීන ජාතිකයන් සමඟ තෙල් පිරිපහදු සාකච්ඡා සඳහා සහාය ලබා දී ඇති බව මතක් කර දුන්නේය.[46]

2020 COVID-19 වසංගතයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස කප්පාදු පියවරයන් ඇති විය. නෙදර්ලන්තයෙන් අමතර ආධාර සඳහා සුදුසුකම් ලැබීමට කුරසාඕට වියදම් කප්පාදු පැනවීමට සිදු විය.[47] කප්පාදු පැකේජයේ කොටසක් ලෙස, කුරසාඕ රජය සිවිල් සේවකයින් සඳහා වන ප්‍රතිලාභ 12.5% ​​කින් අඩු කරන බව නිවේදනය කළේය.[48] 2020 ජුනි 24 වන දින, සෙලිකෝර් හි අපද්‍රව්‍ය එකතු කරන්නන් සමඟ සිවිල් සේවකයින් පිරිසක් ඇම්ස්ටර්ඩෑම් කොටුවට පෙළපාළි ගොස් රුග්ගෙනාත් සමඟ කතා කරන ලෙස ඉල්ලා සිටියහ.[48] විරෝධතාවය කෝලාහලයක් බවට පත් වූ අතර, පොලිසිය ඇම්ස්ටර්ඩෑම් කොටුව ඉදිරිපිට චතුරශ්‍රය[49] කඳුළු ගෑස් යොදා ඉවත් කළේය.[50] පසුව විලෙම්ස්ටැඩ් නගර මධ්‍යස්ථානය කොල්ලකන ලදී.[49] පුද්ගලයින් 48 දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගන්නා ලදී.[51] පුන්ඩා සහ ඔට්‍රොබන්ඩා නගර දිස්ත්‍රික්ක රාත්‍රිය සඳහා අගුලු දමා ඇති අතර රාත්‍රී 20:30 සිට 06:00 දක්වා සාමාන්‍ය ඇඳිරි නීතිය ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.[52]

භූගෝලය

[සංස්කරණය]
කුරසාඕ වෙරළ තීරයේ ගුවන් දසුනක්
කුරසාඕහි විශාල කළ හැකි, සවිස්තරාත්මක සිතියම
කුරසාඕ වෙතින් හරිත ඉගුවානා

කුරසාඕ, දකුණු ඇමරිකාවේ මහාද්වීපික රාක්කයේ පිහිටා ඇති අතර එහි උසම ස්ථානය මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 372 (අඩි 1,220) ක් උසින් පිහිටා ඇති අතර කඳුකර භූ විෂමතාවයකින් යුක්ත වේ.[53] එය ක්‍රිස්ටෝෆෙල්බර්ග් ලෙස හැඳින්වේ. කුරසාඕ වෙරළ තීරයේ බොක්ක, ඇතුල්වීම්, කලපු, සෘතුමය විල්, උතුරු වෙරළේ රළු මුහුද සහ උල්පත් ජලය වැනි විවිධ වෙරළ තීරයන් ඇත. ඊට අමතරව, කුරසාඕහි ඉහළට ගලා යාමක් ඇති අතර එය සාගර විද්‍යාත්මක සංසිද්ධියක් වන අතර එය සුළං මගින් ධාවනය වන ගැඹුරු සාගරයේ සිට සාගර මතුපිට දෙසට ගමන් කරන ඝන, සිසිල් සහ පෝෂක බහුල ජලයේ චලනය ඇතුළත් වන අතර, ජල චිකිත්සාව සහ මෙසොතෙරපි ප්‍රතිකාර සඳහා භාවිතා කරන ස්වාභාවික ඛනිජ, තාප තත්ත්වයන් සහ මුහුදු ජලයේ ප්‍රභවයට දායක වන අතර එමඟින් දිවයින කලාපයේ බොහෝ බැල්නියෝක්ලයිමේටරික් ප්‍රදේශවලින් එකක් බවට පත් කරයි. තවද, කුරසාඕ ප්‍රධාන දූපතේ ගිනිකොනදිග වෙරළට ඔබ්බෙන් කුඩා ජනාවාස නොවූ ක්ලයින් කුරසාඕ දූපත පිහිටා ඇත. ක්ලයින් කුරසාඕ දිගු දිගු වෙරළක් ගැන පුරසාරම් දොඩයි.

වෘක්ෂලතාදිය

[සංස්කරණය]

කුරසාඕහි ශාක සාමාන්‍ය නිවර්තන දූපත් වෘක්ෂලතාදියට වඩා වෙනස් වේ. ගුවාජිරා-බැරන්කිලා සෙරික් පඳුරු වඩාත් කැපී පෙනෙන අතර, විවිධ ආකාරයේ පතොක්, කටු සහිත පඳුරු, සදාහරිත සහ වටපනා ගස් (ලිබිඩිබියා කොරියාරියා; අරුබාහි ඩිවි-ඩිවි ලෙස හැඳින්වේ) ඇති අතර ඒවා ABC දූපත් වල ලක්ෂණයක් වන අතර අරුබාහි ජාතික සංකේතයයි. බ්‍රැසාවෝලා නොඩෝසා යනු නියඟයට ඔරොත්තු දෙන බ්‍රැසාවෝලා විශේෂයක් වන අතර එය ABC දූපත් වල ඇති ඕකිඩ් ස්වල්පයෙන් එකකි. පතොක් වල ඔපුන්ටියා ස්ට්‍රික්ටා වැනි මෙලොකැක්ටස් සහ ඔපුන්ටියා විශේෂ ඇතුළත් වේ.[තහවුරු කර නොමැත]

කුරසාඕ හි මෙලොකාක්ටස් මැක්‍රකැන්තස්

සත්ව විශේෂ

[සංස්කරණය]

කුරසාඕ අර්ධ ශුෂ්ක වන අතර, එම නිසා වැසි වනාන්තර සමඟ බොහෝ දුරට සම්බන්ධ වී ඇති ක්ෂීරපායින්, පක්ෂීන් සහ කටුස්සන් වැනි නිවර්තන විශේෂ රාශියකට සහාය වී නොමැත. හමිංබර්ඩ්, කෙසෙල්ක්විට්, ඔරියෝල් සහ විශාල ටර්න්, හෙරොන්, එග්‍රෙට් සහ ෆ්ලෙමින්ගෝ විශේෂ දුසිම් ගණනක් පොකුණු අසල හෝ වෙරළබඩ ප්‍රදේශවල තම නිවෙස් සාදා ගනී. දීප්තිමත් තැඹිලි පැහැති යටි බඩක් සහ පියාපත් මත සුදු පැහැති ස්වොච් සහිත කළු කුරුල්ලෙකු වන ටෲපියල්, කුරසාඕට පොදු වේ. පැපියාමෙන්ටු හි චුචුබි ලෙස හඳුන්වන සමච්චල් කුරුල්ලා, දිගු සුදු-අළු වලිගයක් සහ අළු පැහැති පිටුපසක් සහිත උතුරු ඇමරිකානු සමච්චල් කුරුල්ලාට සමාන වේ. වෙරළ තීරයන් අසල, විශාල බිල් සහිත දුඹුරු පෙලිකන් මාළු ආහාරයට ගනී. අනෙකුත් මුහුදු පක්ෂීන් අතර ගුල් සහ විශාල කොමොරන්ට් වර්ග කිහිපයක් ඇතුළත් වේ.[54]

ක්ෂේත්‍ර මීයන්, කුඩා හාවන් සහ ගුහා වවුලන් හැරුණු විට, කුරසාඕ හි වඩාත්ම කැපී පෙනෙන සත්වයා සුදු වලිග මුවන් ය. මෙම මුවා උතුරු ඇමරිකාවේ සිට මධ්‍යම ඇමරිකාව සහ කැරිබියන් දක්වා සහ බොලිවියාව දක්වා දකුණේ දක්නට ලැබෙන ඇමරිකානු සුදු වලිග මුවන් හෝ වර්ජිනියා මුවන් හා සම්බන්ධ වේ. එය විශාල මුවෙකු විය හැකි අතර, සමහරක් දිග හයා අඩි (මීටර් 2) සහ උස තුන අඩි (මීටර් 0.9) දක්වා ළඟා වන අතර බර රාත්තල් 300 (කිලෝ ග්‍රෑම් 140) දක්වා ළඟා වේ. සුදු පැහැති යටි පැත්තක් සහිත දිගු වලිගයක් ඇති අතර දිවයිනේ ඇති එකම මුවන් වර්ගය වේ. එය 1926 සිට ආරක්ෂිත විශේෂයක් වන අතර ඇස්තමේන්තුගත 200 ක් කුරසාඕ හි ජීවත් වේ. ඔවුන් දිවයිනේ බොහෝ ප්‍රදේශවල දක්නට ලැබේ, නමුත් විශේෂයෙන් රංචුවෙන් 70% ක් පමණ ජීවත් වන බටහිර කෙළවරේ ක්‍රිස්ටෝෆෙල් උද්‍යානයේ දක්නට ලැබේ. පුරාවිද්‍යාඥයින් විශ්වාස කරන්නේ මෙම මුවන් දකුණු ඇමරිකාවේ සිට කුරසාඕ වෙත ගෙන එන ලද්දේ එහි මුල් වැසියන් වන අරවාක්වරුන් විසිනි.[තහවුරු කර නොමැත]

දුපත පුරා හිරු එළියේ වැතිර සිටින ඉගුවානා විශේෂ කිහිපයක්, උදරයේ සහ පැතිවල දිලිසෙන ජල වර්ණ සහිත ලා කොළ පැහැයෙන් යුක්ත වන අතර, කුරසාඕ හි දක්නට ලැබෙන ඉගුවානා දර්ශනීය ආකර්ෂණයක් ලෙස පමණක් නොව, වසර ගණනාවකට පෙර මෙම පුරුද්ද අත්හැර දැමූ බොහෝ දූපත් මෙන් නොව, ආහාර සඳහා දඩයම් කරනු ලැබේ. දිවයිනේ උතුරු වෙරළ තීරයේ බටහිර කෙළවරේ මුහුදු කැස්බෑවන් බෝ කිරීම සඳහා නිවහනක් වී ඇති ඇතුල්වීම් කිහිපයක් තිබේ. මෙම කැස්බෑවන් ෂෙට් බොකා උද්‍යානයේ උද්‍යාන පද්ධතිය මගින් ආරක්ෂා කර ඇති අතර උද්‍යාන පාලකයින් සමඟ ඔවුන් බැලීමට යා හැකිය.[තහවුරු කර නොමැත]

ඓතිහාසිකව, කුරසාඕ හි තර්මොස්බේනේසියා වැනි ධාතු කබොල කණ්ඩායම්වල සාමාජිකයින් ඇතුළුව විවිධ ස්ටයිගෝෆුනා පරිසර පද්ධතියක් අඩංගු විය. කෙසේ වෙතත්, බොහෝ ආවේණික ටැක්සා ඇතුළත් මෙම ජලජ විශේෂ ජාලය 1970 ගණන්වල සිට අනාවරණය වී නොමැත. ඔවුන්ගේ හදිසි අතුරුදහන් වීම 1900 ගණන්වල අගභාගයේ තෙල් කර්මාන්ත ක්‍රියාකාරකම්වල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, වාසස්ථාන විනාශය සහ තෙල් හා විසර්ජන මගින් භූගත ජලය දූෂණය වීමේ එකතුවක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සිදුවී ඇතැයි උපකල්පනය කෙරේ.[55]

දේශගුණික විපර්යාස

[සංස්කරණය]

කුරසාඕහි උණුසුම්, අර්ධ ශුෂ්ක දේශගුණයක් (කොපන් දේශගුණික වර්ගීකරණය BSh) ඇති අතර ජනවාරි සිට සැප්තැම්බර් දක්වා වියළි සමයක් සහ ඔක්තෝබර් සිට දෙසැම්බර් දක්වා තෙත් සමයක් පවතී.[56] වර්ෂාපතනය දුර්ලභ වන අතර, වසරකට මිලිමීටර් 450 (අඟල් ~17) පමණි; විශේෂයෙන්, වැසි සමය නිවර්තන දේශගුණයේ සාමාන්‍යයෙන් වඩා වියළි ය; වියළි සමයේදී, එය කිසි විටෙකත් වැසි නොලැබේ. වර්ෂාපතනයේ හිඟය හේතුවෙන්, කුරසාඕහි භූ දර්ශනය ශුෂ්ක ය; විශේෂයෙන් දිවයිනේ උතුරු වෙරළ තීරයේ. උෂ්ණත්වය සාපේක්ෂව නියත වන අතර, වසර පුරා කුඩා වෙනස්කම් මනිනු ලැබේ. වෙළඳ සුළං දිවා කාලයේදී දිවයින සිසිල් කරන අතර රාත්‍රියේදී එය උණුසුම් කරයි. සිසිල්ම මාසය ජනවාරි වන අතර සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 26.6 °C හෝ 80 °F වේ; උණුසුම්ම මාසය සැප්තැම්බර් වන අතර සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 29.1 °C හෝ 84 °F වේ. වසරේ සාමාන්‍ය උපරිම උෂ්ණත්වය 31.4 °C හෝ 89 °F වේ. වසරේ සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 25.7 °C හෝ 78 °F වේ. කුරසාඕ අවට මුහුදු ජලයේ සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 27°C (81°F) පමණ වන අතර පෙබරවාරි සිට මාර්තු දක්වා සිසිල්ම (සාමාන්‍ය 25.9°C [78.6°F]) වන අතර සැප්තැම්බර් සිට ඔක්තෝබර් දක්වා උණුසුම්ම (සාමාන්‍ය 28.2°C [82.8°F]) වේ.[තහවුරු කර නොමැත]

කුරසාඕ අන්තර් නිවර්තන අභිසාරී කලාපයට උතුරින් පිහිටා ඇති අතර වෙරළට සමාන්තරව සුළං ගලා යන අඩු මට්ටමේ අපසරනයක් ඇති ප්‍රදේශයක පිහිටා ඇති බැවින්, එහි දේශගුණය මහාද්වීපයේ ඊසානදිග පැත්තට එහි අක්ෂාංශයේ අපේක්ෂා කළ ප්‍රමාණයට වඩා බොහෝ වියළි වේ. වර්ෂාපතනය වසරින් වසර අතිශයින් විචල්‍ය වන අතර,[57] එල් නිනෝ දකුණු දෝලනය සමඟ දැඩි ලෙස සම්බන්ධ වේ. ශක්තිමත් එල් නිනෝ වර්ෂයකදී මිලිමීටර 200 ක් හෝ අටල් 8 ක් වැනි සුළු ප්‍රමාණයක් ඇද හැලෙන නමුත් බලවත් ලා නිනා වර්ෂවලදී මිලිමීටර 1,150 ක් හෝ අටල් 45 ක් තරම් ප්‍රමාණයක් ඇති බව නොදනී.

කුරසාඕ නිවර්තන සුළි සුළං සඳහා ප්‍රධාන සංවර්ධන කලාපයෙන් පිටත පිහිටා ඇත, නමුත් 1954 දී හේසල් සුළි සුළං, 1961 දී ඇනා, 2007 දී ෆීලික්ස් සහ 2008 දී ඕමාර් වැනි ඒවායින් තවමත් ඉඳහිට බලපෑමට ලක් වේ. එක්සත් ජනපද ජාතික සුළි කුණාටු මධ්‍යස්ථානය සුළි කුණාටු නිරීක්ෂණය කිරීම ආරම්භ කළ දා සිට කුරසාඕ හි ගොඩබිමට කිසිදු සුළි කුණාටුවක් පැමිණ නැත. කෙසේ වෙතත්, කුරසාඕ සුළි කුණාටුවට පෙර නිවර්තන කුණාටු කිහිප වතාවක් සෘජුවම බලපා ඇත; නවතම කුණාටුව වන්නේ 2010 දී තෝමස් හරිකේන්, 1996 දී සීසර්, 1988 දී ජෝන්, 1978 දී කෝරා සහ ග්‍රේටා, 1971 දී එඩිත් සහ අයිරින් සහ 1969 දී ෆ්‍රැන්සෙලියා ය. තෝමස් කුරසාඕ පසුකර නිවර්තන කුණාටුවක් ලෙස හමා ගිය අතර, දිවයිනට මිලිමීටර් 265 (අඟල් 10.4) ක වර්ෂාපතනයක් ඇද හැළුණි, එය එක් දිනක් තුළ එහි වාර්ෂික වර්ෂාපතනයෙන් අඩකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් විය.[58] මෙය තෝමස් දිවයිනේ ඉතිහාසයේ තෙතමනය සහිතම සිදුවීම්වලින් එකක් බවට පත් කළ අතර,[59] මෙන්ම වඩාත්ම විනාශකාරී එකක් විය; එහි ගංවතුරෙන් පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු මිය ගිය අතර NAƒ50 මිලියන (ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 28) කට වඩා හානි සිදු විය.[60][61]

ගෝලීය වායුගෝලීය පර්යේෂණ සඳහා වන විමෝචන දත්ත සමුදායට අනුව, දිවයිනේ එක් පුද්ගලයෙකුට සාමාන්‍ය කාබන් ඩයොක්සයිඩ් විමෝචනය 2018 දී ටොන් 52 ක් වූ අතර එය ලෝකයේ දෙවන ඉහළම අගයයි.[62]

කුරසාඕ කාලගුණ දෙපාර්තමේන්තුව වන මෙටියෝ, එහි වෙබ් අඩවිය සහ iOS සහ Android සඳහා ජංගම යෙදුම් හරහා කාලගුණික තත්ත්වයන් පිළිබඳ යාවත්කාලීන තොරතුරු සපයයි.[63]

Curaçao - Hato International airport (TNCC) (1981–2010) සඳහා කාලගුණ දත්ත
මාසය ජන පෙබ මාර් අප්‍රි මැයි ජුනි ජූලි අගෝ සැප් ඔක් නොවැ දෙසැ වසර
වාර්තාගත ඉහළම °C (°F) 33.3
(91.9) 		33.2
(91.8) 		33.0
(91.4) 		34.7
(94.5) 		36.0
(96.8) 		37.5
(99.5) 		35.0
(95.0) 		37.4
(99.3) 		38.3
(100.9) 		36.0
(96.8) 		35.6
(96.1) 		33.4
(92.1) 		38.3
(100.9)
මධ්‍යන්‍ය දෛනික උපරිමය °C (°F) 29.9
(85.8) 		30.1
(86.2) 		30.7
(87.3) 		31.4
(88.5) 		32.0
(89.6) 		32.1
(89.8) 		32.1
(89.8) 		32.7
(90.9) 		32.8
(91.0) 		32.1
(89.8) 		31.1
(88.0) 		30.3
(86.5) 		31.4
(88.5)
දෛනික සාමාන්‍යය °C (°F) 26.6
(79.9) 		26.7
(80.1) 		27.2
(81.0) 		27.8
(82.0) 		28.4
(83.1) 		28.6
(83.5) 		28.5
(83.3) 		28.9
(84.0) 		29.1
(84.4) 		28.6
(83.5) 		28.0
(82.4) 		27.2
(81.0) 		28.0
(82.4)
මධ්‍යන්‍ය දෛනික අවමය °C (°F) 24.4
(75.9) 		24.5
(76.1) 		24.9
(76.8) 		25.6
(78.1) 		26.3
(79.3) 		26.5
(79.7) 		26.1
(79.0) 		26.5
(79.7) 		26.6
(79.9) 		26.2
(79.2) 		25.6
(78.1) 		24.9
(76.8) 		25.7
(78.3)
වාර්තාගත අවම °C (°F) 21.5
(70.7) 		20.6
(69.1) 		21.3
(70.3) 		22.0
(71.6) 		21.6
(70.9) 		22.4
(72.3) 		22.3
(72.1) 		21.3
(70.3) 		22.7
(72.9) 		21.9
(71.4) 		22.0
(71.6) 		21.6
(70.9) 		20.6
(69.1)
Average rainfall mm (inches) 46.0
(1.81) 		28.8
(1.13) 		14.1
(0.56) 		19.4
(0.76) 		21.3
(0.84) 		22.4
(0.88) 		41.3
(1.63) 		39.7
(1.56) 		49.1
(1.93) 		102.0
(4.02) 		122.4
(4.82) 		95.5
(3.76) 		602.0
(23.70)
සාමාන්‍ය වැසි සහිත දින (≥ 1.0 mm) 8.5 5.5 2.5 2.4 2.2 3.3 6.3 4.6 4.7 8.1 10.9 11.4 70.4
සාමාන්‍ය සාපේක්ෂ ආර්ද්‍රතාවය (%) 78.5 78.2 77.3 78.2 77.9 77.5 78.1 77.8 78.1 79.6 80.6 79.5 78.4
මාසික සාමාන්‍ය හිරු එළිය පැය 264.7 249.6 271.8 249.4 266.3 266.7 290.4 302.5 261.7 247.8 234.7 247.1 3,152.7
විය හැකි හිරු එළිය ප්‍රතිශතය 73.8 75.2 72.8 67.0 67.9 70.8 73.3 78.2 71.6 67.4 67.6 69.8 71.3
Source: Meteorological Department Curacao[64]

භූගෝලය

[සංස්කරණය]

උතුරු මුහුදු පත්ල කුරසාඕ වෙරළේ සිට මීටර් 60 (අඩි 200) ක් ඇතුළත දැඩි ලෙස පහත වැටේ. මෙම පහත වැටීම "නිල් දාරය" ලෙස හැඳින්වේ.

කුරසාඕහි, ප්‍රධාන භූ විද්‍යාත්මක සැකැස්ම හතරක් සොයාගත හැකිය: ලාවා සෑදීම, ක්නිප් සෑදීම, මැද-කුරසාඕ සෑදීම සහ හුණුගල් සෑදීම.[65]

කුරසාඕ පිහිටා ඇත්තේ කැරිබියානු විශාල ජ්වලන පළාත (CLIP) තුළ වන අතර, කුරසාඕ ලාවා සැකැස්ම (CLF) වලින් සමන්විත දිවයිනේ පවතින ලාවා වල ප්‍රධාන නිරාවරණයන් දක්නට ලැබේ. CLF හි බාසල්ට් ආක්‍රමණ සහිත කිලෝමීටර 5 ක කොට්ට ලාවා අඩංගු වේ. මෙම පාෂාණවල වයසට ලාවා සඳහා Ma 89 ක් සහ පොයිකිලිටික් සිල්ස් සඳහා Ma 75 ක් ඇතුළත් වේ, නමුත් සමහර අනුපිළිවෙලවල් 62-66 Ma තරම් ප්‍රමාද වී පුපුරා ගොස් ඇති අතර ඒවා ක්‍රිටේසියස් යුගයේ ස්ථානගත කර ඇත. ඒවායේ සංයුතියට පාදමේ පික්‍රයිට් කොට්ට ඇතුළත් වන අතර, පසුව තෝලෙයිටික් ලාවා, පසුව හයිලොක්ලාස්ටයිට්, පසුව පොයිකිලිටික් සිල්ස් ඇතුළත් වේ. මුහුදු මට්ටමට ඉහළින් අවසාන නිරාවරණයට පෙර, ඉයෝසීන්-මයෝසීන් හුණුගල් කැප් සෑදෙන තෙක් CLF ක්‍රමයෙන් ඉහළ නංවන ලදී. ක්‍රිස්ටෝෆෙල්බර්ග් සහ දිවයිනේ සෙවන්බර්ගන් (සෙවන් කඳු) කොටසෙහි නිප් සැකැස්මේ නිරාවරණයන් ඇත. මෙම සැකැස්මට රේඩියෝලේරියන් අඩංගු සිලිසියස් චර්ට් මගින් ආවරණය කරන ලද කැල්කිරියස් වැලි සහ සියුම් මැටි ගැඹුරු ජල තැන්පතු ඇතුළත් වේ. මැද කුරසාඕහි ඛාදනය වූ CLF සහ හුණුගල් වලින් ලබාගත් ඇලුවීයල් පස් අඩංගු වේ.[66][67]

වෙරළබඩ

[සංස්කරණය]
බිග් ක්නිප් වෙරළ

කුරසාඕහි වෙරළ තීර 37ක් ඇත.[68] ඒවායින් බොහොමයක් දිවයිනේ දකුණු පැත්තේ පිහිටා ඇත. ඒවායින් වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ:

* බයා වෙරළ
  • නිල් බොක්ක
  • බොකා සාමි
  • ඩයිබූයි
  • ග්‍රෝට් නිප් (කෙනෙපා ග්‍රැන්ඩි)
  • ක්ලීන් නිප් (කෙනපා චිකි)
  • කොකොමෝ වෙරළ
  • මැම්බෝ වෙරළ
  • පිස්කදෙරාබායි
  • ප්ලායා ෆෝටි
  • ප්ලායා ජෙරමි
  • ප්ලායා කාස් අබාඕ
  • ප්ලායා කල්කි
  • ප්ලායා කනෝවා
  • ප්ලායා ලගුන්
  • ප්ලායා පෝර්ටෝ මාරි
  • ප්ලායා සැන්ටා කෲස්
  • සැන්ටා බාබරා වෙරළ
  • සීඇක්වේරියම් වෙරළ
  • සින්ට් මිචිල්ස්බායි
  • වර්සෙන්බායි
  • වෙස්ට්පොයින්ට්

ගෘහ නිර්මාණ

[සංස්කරණය]

ස්පාඤ්ඤය, නෙදර්ලන්තය ඇතුළු කලාපය පුරා විවිධ ඓතිහාසික පාලකයන්ගේ බලපෑම පිළිබිඹු කරන විවිධ ගෘහ නිර්මාණ ශෛලීන් මෙම දිවයිනේ ඇති අතර, ප්‍රධාන වශයෙන් එක්සත් ජනපදය සහ අනෙකුත් යුරෝපීය රටවල් ඇතුළුව බටහිර බලපෑම යටතේ වඩාත් නවීන අංග ඇත. මෙය නටබුන් සහ යටත් විජිත ගොඩනැගිලිවල සිට නවීන යටිතල පහසුකම් දක්වා විහිදේ.

බලකොටු

[සංස්කරණය]
බීකන්බර්ග් කොටුව, කැරකස් බොක්ක, කුරසාඕ

1634 දී ලන්දේසීන් පැමිණි විට, විදේශීය බලවතුන්ගෙන්, පෞද්ගලික පුද්ගලයින්ගෙන් සහ මුහුදු කොල්ලකරුවන්ගෙන් ආරක්ෂා වීමට ඔවුන් දිවයින වටා ප්‍රධාන ස්ථානවල බලකොටු ඉදි කළහ. හොඳම සංරක්ෂිත බලකොටු හයක් අදටත් දැකිය හැකිය:

  • ඇම්ස්ටර්ඩෑම් කොටුව (1635)
  • බීකන්බර්ග් කොටුව (1703)
  • නසාවු කොටුව (1797)
  • වෝටර්ෆෝට් (1826)
  • රිෆ් කොටුව (1828)[69]
  • පිස්කැඩෙරා කොටුව (1701 සහ 1704 අතර ඉදිකරන ලදී)

1957 දී, වැන් ඩර් වල්ක් ප්ලාසා කුරසාඕ හෝටලය වෝටර්ෆෝට් මුදුනේ ඉදිකරන ලදී.[70]

රිෆ් කොටුව වෝටර්ෆෝට් ඉදිරිපිට, ඔට්‍රොබන්ඩා වරාය පිවිසුම හරහා පිහිටා ඇත. එහි අවන්හල් සහ සාප්පු අඩංගු වන අතර, 2009 දී, පුනරුද කුරසාඕ නිවාඩු නිකේතනය සහ කැසිනෝ ඒ අසල විවෘත කරන ලදී.[71][72]

දේශපාලනය

[සංස්කරණය]

නෙදර්ලන්ත ඇන්ටිලීස්හි කොටසක් වීමෙන් පසු, කුරසාඕ, සින්ට් මාර්ටන් දූපත සමඟ ස්වාධීන රාජ්‍යයක් බවට පත් වූ අතර, බොනෙයා, සින්ට් යුස්ටේටියස් සහ සාබා යන අඩු ජනගහනයක් සහිත දූපත් නෙදර්ලන්තය විසින් පාලනය කරනු ලබන විශේෂ මහ නගර සභා ලෙස පැවතුනි.[73]

රජය

[සංස්කරණය]
කුරසාඕ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල (Parlamento di Kòrsou) විලෙම්ස්ටාඩ් හි පුන්ඩා දිස්ත්‍රික්කයේ පිහිටා ඇත

කුරසාඕ යනු නෙදර්ලන්ත රාජධානියේ සංඝටක රටකි. එහි පාලනය පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක රාමුවක් තුළ සිදු වේ. නෙදර්ලන්තයේ රජු රාජ්‍ය නායකයා වන අතර, ප්‍රාදේශීය වශයෙන් ආණ්ඩුකාරවරයෙකු විසින් නියෝජනය කරනු ලබන අතර, කුරසාඕ අගමැති රජයේ ප්‍රධානියා ලෙස කටයුතු කරයි. විධායක බලය රජය විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය රජය සහ පාර්ලිමේන්තුව යන දෙකටම පවරා ඇත.[තහවුරු කර නොමැත]

අධිකරණය විධායකයෙන් සහ ව්‍යවස්ථාදායකයෙන් ස්වාධීන වේ. වරදකරුවන් වූ අපරාධකරුවන් රඳවා තබා ගැනීම සහ නිවැරදි කිරීම සඳහා වූ කුරසාඕ මධ්‍යස්ථානයේ රඳවා තබා ගනී.[තහවුරු කර නොමැත]

බොහෝ කාරණා සම්බන්ධයෙන් කුරසාඕට පූර්ණ ස්වාධීනත්වයක් ඇත; ව්‍යතිරේක නෙදර්ලන්ත රාජධානිය සඳහා වූ ප්‍රඥප්තියේ "රාජ්‍ය කටයුතු" යන මාතෘකාව යටතේ දක්වා ඇත.[74]

හමුදාව

[සංස්කරණය]
පරේරා නාවික කඳවුර

දිවයිනේ ආරක්ෂාව නෙදර්ලන්තයේ වගකීමකි. නෙදර්ලන්ත සන්නද්ධ හමුදා කුරසාඕ මත පදනම් වූ මෙම බලවේග කිහිපයක් සමඟ කැරිබියන් දූපත් වල භූමි සහ නාවික ඒකක දෙකම යොදවයි. මෙම බලවේගවලට ඇතුළත් වන්නේ:

  • භ්‍රමණ පදනමක් මත කුරසාඕ හි රාජකීය නෙදර්ලන්ත හමුදාවේ සමාගමක්;
  • වේගවත් වැටලීම් බාධා කිරීම් සහ විශේෂ බලකා යාත්‍රා (FRISC) භට පිරිසක් (වේගවත් බෝට්ටු);
  • භ්‍රමණ පදනමක් මත කැරිබියන් දූපත් වල ස්ථානගත කර ඇති රාජකීය නෙදර්ලන්ත නාවික හමුදාවෙන් ආරක්ෂක නෞකාවක්, සාමාන්‍යයෙන් ඕලන්ද පන්තියේ අක්වෙරළ මුර සංචාර යාත්‍රාවක්;
  • රාජකීය නෙදර්ලන්ත නාවික හමුදාවේ සහායක යාත්‍රාව HNLMS පෙලිකාන්;
  • කර්මිල් (Curaçaoan) මිලීෂියා මූලද්‍රව්‍ය;[75]
  • සන්නද්ධ හමුදාවන්හි රාජකීය මැරචවුසි බලසේනාවක මූලද්‍රව්‍ය.[76]

ලන්දේසි නාවික කඳවුරු දෙකක්, පරේරා සහ සෆිසන්ට්, කුරසාඕ දූපතේ පිහිටා ඇත. අරුබාන්සේ මිලිටි හි නිලධාරීන් කුරසාඕ පිළිබඳ අමතර පුහුණුව සම්පූර්ණ කරයි.[තහවුරු කර නොමැත] කුරසාඕ ස්වේච්ඡා බලකායද ප්‍රමාණවත් නාවික බැරැක්ක හි ස්ථානගත කර ඇත.[76]

කුරසාඕ ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළේ බටහිර පැත්තේ Bombardier Dash 8 සමුද්‍ර මුර සංචාර ගුවන් යානා දෙක සහ ලන්දේසි කැරිබියන් වෙරළාරක්ෂක බලකායේ AgustaWestland AW139 හෙලිකොප්ටර් යානා දෙක සඳහා එල්ලෙන ස්ථාන ඇත. 2007 වන තෙක්, මෙම ස්ථානය රාජකීය නෙදර්ලන්ත නාවික හමුදා ගුවන් කඳවුරක් වූ අතර එය වසර 55 ක් පුරා ෆයර්ෆ්ලයිස්, ඇවෙන්ජර්ස්, ට්‍රැකර්ස්, නෙප්චූන්ස්, ෆොකර් එෆ්-27, පී-3සී ඔරියන්ස්, ෆොකර් එෆ්-60 සහ හෙලිකොප්ටර් වර්ග කිහිපයක් ඇතුළු විවිධ ගුවන් යානා සමඟ ක්‍රියාත්මක විය. සියලුම ඔරියන් විකිණීමේ දේශපාලන තීරණයෙන් පසු, ගුවන් කඳවුර තවදුරටත් අවශ්‍ය නොවීය.[තහවුරු කර නොමැත]

ගුවන්තොටුපළේ බටහිර කෙළවර USAF ඉදිරි මෙහෙයුම් ස්ථානයක් (FOL) වේ.[77] කඳවුර ගුවන් අනතුරු ඇඟවීමේ සහ පාලන පද්ධතිය (AWACS), භාණ්ඩ ගුවන් යානා, ගුවන් ඉන්ධන පිරවුම් ගුවන් යානා සහ ඔත්තු බැලීමේ ගුවන් යානා සඳහා සත්කාරකත්වය සපයයි.[77] 1999 වන තෙක්, USAF විසින් FOL වෙතින් F-16 ප්‍රහාරක යානා කුඩා බලඇණියක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී.[තහවුරු කර නොමැත] PAE සංස්ථාව FOL හි මූලික මෙහෙයුම් සිදු කරයි.[78]

බලහත්කාරය

[සංස්කරණය]

කැරිබියන් දූපත් වල බලහත්කාරයෙන් බඳවා ගැනීම සඳහා ප්‍රමාණවත් නාවික කඳවුරේ පහසුකම් භාවිතා කරයි. 1997 සිට හමුදා බලහත්කාරයෙන් බඳවා ගැනීමක් සිදු කර නැත, නමුත් සිවිල් බලහත්කාරයෙන් බඳවා ගැනීමේ ආකාරයක් එය ප්‍රතිස්ථාපනය කර ඇති අතර, එමඟින් අඩු වරප්‍රසාද ලත් තරුණ ඇන්ටිලියන්වරුන්ට වෘත්තීය පුහුණුව ලබා ගැනීමට බල කෙරෙයි.[79]

ආර්ථිකය

[සංස්කරණය]
කුරසාඕ හි අක්වෙරළ තෙල් වේදිකාව
1997 දී යුනෙස්කෝව විසින් ලෝක උරුම අඩවියක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, විලෙම්ස්ටැඩ් හි ඓතිහාසික ප්‍රදේශය.

කුරසාඕහි විවෘත ආර්ථිකයක් ඇත; එහි වැදගත්ම අංශ වන්නේ සංචාරක ව්‍යාපාරය, ජාත්‍යන්තර වෙළඳාම, නැව් සේවා, තෙල් පිරිපහදු කිරීම,[80] තෙල් ගබඩා කිරීම සහ ඉන්ධන සැපයීම සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය සේවා ය. වෙනිසියුලානු රාජ්‍ය තෙල් සමාගමක් වන PDVSA හි දිවයිනේ තෙල් පිරිපහදුව සඳහා බදු දීම 2019 දී කල් ඉකුත් විය; මෙම පහසුකම ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයට සහ ආසියාවට අපනයනය කිරීම සඳහා වෙනිසියුලාවෙන් තෙල් පිරිපහදු කරන පුද්ගලයින් 1,000 ක් සේවය කරයි.[81] ලොව විශාලතම තෙල් ක්ෂේත්‍ර සේවා සමාගම වන Schlumberger, කුරසාඕ හි සංස්ථාගත කර ඇත.[82] ඉස්ලා තෙල් පිරිපහදුව (fr; nl) ලොව ඉහළම ඒක පුද්ගල CO2 විමෝචනය නිපදවන රටවල් පහෙන් එකක් ලෙස කුරසාඕගේ ස්ථානයට වගකිව යුතු බව කියනු ලැබේ.[83]

සින්ට් මාර්ටන් සමඟ, කුරසාඕ සම-සංසරණ මුදල් වර්ග දෙකක් භාවිතා කරයි: නෙදර්ලන්ත ඇන්ටිලියන් ගිල්ඩර් සහ එහි අනුප්‍රාප්තිකයා වන කැරිබියානු ගිල්ඩර්; පළමුවැන්න 2025 ජූලි 1 වන දින නීත්‍යානුකූල ටෙන්ඩරයක් ලෙස ඉල්ලා අස්කර ගනු ලැබේ.[84] එහි ආර්ථිකය හොඳින් සංවර්ධනය වී ඇති අතර, ඉහළ ජීවන තත්වයක් පවත්වා ගෙන යන අතර, ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (PPP) අනුව ලෝකයේ 46 වන ස්ථානයේ සහ නාමික ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය අනුව ලෝකයේ 27 වන ස්ථානයේ සිටී. ලෝක බැංකුව විසින් අර්ථ දක්වා ඇති පරිදි කුරසාඕ ඉහළ ආදායම් ලබන ආර්ථිකයක් ඇත.[85][86] නිදහස් වෙළඳ කලාපය වැනි විලෙම්ස්ටැඩ් වරායට අදාළ ක්‍රියාකාරකම් ආර්ථිකයට සැලකිය යුතු දායකත්වයක් සපයයි. වැඩි ආර්ථික විවිධාංගීකරණයක් ලබා ගැනීම සඳහා, කුරසාඕ රජය වැඩි විදේශ ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීමේ උත්සාහයන් වැඩි කරමින් සිටී. "විවෘත අවි" ප්‍රතිපත්තිය ලෙස හැඳින්වෙන මෙම ප්‍රතිපත්තිය, තොරතුරු තාක්ෂණ සමාගම් ආකර්ෂණය කර ගැනීම කෙරෙහි දැඩි අවධානයක් යොමු කරයි.[87][88][89]

2016 සිට, වෙනිසියුලාවේ පවතින නොසන්සුන්තාව සහ දේශපාලන අවිනිශ්චිතතාවය හේතුවෙන් භාණ්ඩ සඳහා විදේශ ඉල්ලුම අඩුවීම අපනයන අඩුවීමට සහ භාණ්ඩ හා සේවා සඳහා දේශීය ඉල්ලුම වැඩි වීමට හේතු වී ඇති අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ආර්ථික එකතැන පල්වීමට හේතු වී තිබේ. බොහෝ ආර්ථික අංශ හැකිලී ගියද, ඉදිකිරීම්, මූල්‍ය අතරමැදි සහ උපයෝගිතා අංශවල ප්‍රසාරණය සිදු විය.[90]

සංචාරක ව්‍යාපාරය

[සංස්කරණය]
ජෑන් තියෙල් වෙරළ
කුරසාඕ හි කැරිබියානු මුහුදේ යෙලෝටේල් ඩැම්සෙල්ෆිෂ් (මයික්‍රොස්පැතොඩොන් ක්‍රිසුරස්) සහිත එල්ක්හෝන් කොරල්.

කුරසාඕහි ආර්ථිකයේ සංචාරක ව්‍යාපාරය ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරන අතර, දිවයින අනෙකුත් බොහෝ කැරිබියානු රටවලට වඩා සංචාරක ව්‍යාපාරය මත අඩුවෙන් රඳා පවතී. නෙදර්ලන්තය, නැගෙනහිර ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, දකුණු ඇමරිකාව සහ අනෙකුත් කැරිබියානු දූපත් වලින් කුරසාඕ වෙත බොහෝ සංචාරකයින් පැමිණේ.[තහවුරු කර නොමැත] 2013 දී කෲස් මගීන් 610,186 ක් සමඟ කුරසාඕ කෲස් නෞකා සංචාරක වර්ධනයේ කැරිබියානු ප්‍රමුඛයා වූ අතර එය පෙර වසරට වඩා 41.4% ක වැඩිවීමකි.[91] 2013 දී හැටෝ ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළට මගීන් 1,772,501 ක් ලැබුණු අතර 2018 වන විට ගුවන්තොටුපළ කලාපීය මධ්‍යස්ථානයක් බවට පරිවර්තනය කිරීම අරමුණු කරගත් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 48 ක ප්‍රාග්ධන ආයෝජන නිවේදනය කළේය.

"නිල් එජ්" ලෙස හඳුන්වන කුරසාඕ දූපත් රාක්කයේ තියුණු පහත වැටීම බොහෝ විට ස්කූබා කිමිදුම් සංචාරකයින් විසින් නැරඹීමට පැමිණේ.[92] ස්නෝකර්ලිං සහ ස්කූබා කිමිදීම සඳහා කොරල් පර බෝට්ටුවකින් තොරව ළඟා විය හැකිය. දකුණු වෙරළ තීරයේ සන්සුන් ජලය මෙන්ම ජෑන් තීල් සහ කැස් අබූ වැනි කුඩා වෙරළ තීරයන් රාශියක් ඇත. දිවයිනේ බටහිර කෙළවරේ ප්ලාවිත කිමිදීම සඳහා හොඳ ස්ථාන වන වටමුලා සහ ක්ලිෆ් විලා අර්ධද්වීපය ඇත. කුරසාඕ වෙරළ තීරයේ බෝට්ටු සඳහා ජනප්‍රිය නැංගුරම් ස්ථාන ලෙස සේවය කරන බොක්ක සහ ඇතුල්වීම් රාශියක් ඇත.[93]

2017 ජුනි මාසයේදී, ප්‍රධාන මාර්ගගත සංසදයක් වන කෲස් ක්‍රිටික් විසින් දිවයින දකුණු කැරිබියන් හි ඉහළම කෲස් ගමනාන්තය ලෙස නම් කරන ලදී. ගමනාන්ත සම්මාන උළෙලේ ජයග්‍රාහකයින් තෝරා ගනු ලැබුවේ විලෙම්ස්ටැඩ් නගර මධ්‍ය ප්‍රදේශය "විස්මිත" ලෙසත් ආහාර සහ සාප්පු සවාරි "විශිෂ්ට" ලෙසත් ශ්‍රේණිගත කළ කෲස් මගීන්ගේ අදහස් මත පදනම්වය.[94] විලෙම්ස්ටැඩ් ඓතිහාසික මධ්‍යස්ථානය ලෝක උරුම අඩවියකි. තවත් ආකර්ෂණයක් වන්නේ නගරයේ වර්ණවත් වීදි කලාවයි. ප්‍රසිද්ධ කුරසාඕ කලාකරුවන්ගේ කෘති සහිත බ්ලූ බේ මූර්ති උද්‍යානය අසල නිවාඩු නිකේතනයක පිහිටා ඇත.[95] ලෑන්ඩ්හුයිස් බ්ලූම්හෝෆ් යනු විලෙම්ස්ටැඩ් හි පිහිටි කලා කෞතුකාගාරයක් සහ ගැලරියකි.[96]

සමහර කොරල් පර සංචාරක ව්‍යාපාරයෙන් බලපෑමට ලක්ව ඇත. පරයේ තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා පෝර්ටෝ මාරි බීච් කෘතිම කොරල් පර සමඟ අත්හදා බලමින් සිටී.[තහවුරු කර නොමැත] තැන්පත් කර ඇති කෘතිම කොරල් කුට්ටි සිය ගණනක් දැන් නිවර්තන මාළු විශාල පිරිසකට නිවහන වේ. හෝටල්වල අපද්‍රව්‍ය අපද්‍රව්‍ය කොරල් පර මිය යාමට අර්ධ හේතුවක් දැයි බැලීමට දැන් විමර්ශනය කෙරෙමින් පවතී.[97]

පරිසර සංචාරක ව්‍යාපාරය කුරසාඕ සංචාරක ව්‍යාපාරයේ වර්ධනය වන කොටසකි.[98] විශේෂයෙන් එක් ස්ථානයක් - මැම්බෝ වෙරළ, "මුහුදු මින්මැදුර වෙරළ" ලෙසද හැඳින්වේ - ළමයින් සඳහා සන්සුන් වඩදිය බාදිය, සමුද්‍ර ජීවීන් නිතර නැරඹීම සහ විචිත්‍රවත් කොරල් පර - ඒවායින් සමහරක් ගල්පර සෞඛ්‍යය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා කෘතිමව සිටුවා ඇති නිසා ජනප්‍රිය ගමනාන්තයකි.[99]
කුරසාඕ මුහුදු මින්මැදුර සහ ඩොල්ෆින් ඇකඩමිය කුරසාඕ හි බටහිර වෙරළ තීරයේ මෙම දූපත බෙදා ගන්නා අතර ඒ අසල සීක්වාරියම් වෙරළ තීරයද ඇත.

ශ්‍රමය

[සංස්කරණය]

2016 දී, ශ්‍රම බලකා සමීක්ෂණයකින් (LFS) පෙන්නුම් කළේ විරැකියා අනුපාතය 13.3% ක් බවයි. වයස අවුරුදු 15-64 අතර පදිංචිකරුවන් සඳහා, රැකියා අනුපාතය 70.4% කි.[100][101]

මූල්‍ය සේවා

[සංස්කරණය]

මූල්‍ය සේවාවල කුරසාඕ හි ඉතිහාසය පළමු ලෝක යුද්ධය දක්වා දිව යයි. මෙම කාල පරිච්ඡේදයට පෙර, දේශීය වෙළඳ ආයතනවල මූල්‍ය අංශ ප්‍රජාවට අවිධිමත් ණය දෙන්නන් ලෙස ක්‍රියාත්මක විය. කෙසේ වෙතත්, 20 වන සියවස ආරම්භයේදී, කුරසාඕ කාර්මිකකරණයට ලක් වූ අතර, වෙළඳ ආයතන ගණනාවක් පෞද්ගලික වාණිජ බැංකු ස්ථාපිත කළේය.[102] ආර්ථිකය වර්ධනය වන විට, මෙම බැංකු අවසානයේ පූර්ණ මූල්‍ය ආයතන බවට පත් වෙමින් අතිරේක කාර්යයන් භාර ගැනීමට පටන් ගත්තේය.

ලන්දේසි කැරිබියානු සුරැකුම්පත් හුවමාරුව විලෙම්ස්ටැඩ් අගනුවර පිහිටා ඇති අතර, කුරසාඕ මහ බැංකුව සහ සින්ට් මාර්ටන් ද පිහිටා ඇත; එහි දෙවැන්න 1828 දක්වා දිව යයි. එය බටහිර අර්ධගෝලයේ පැරණිතම මහ බැංකුවයි.[103] දිවයිනේ නීති පද්ධතිය විවිධ ආයතනික ව්‍යුහයන්ට සහාය දක්වන අතර එය ආයතනික තෝතැන්නකි. කුරසාඕ බදු තෝතැන්නක් ලෙස සලකනු ලැබුවද, එය හානිකර බදු පිළිවෙත් වලට එරෙහිව යුරෝපා සංගම් චර්යාධර්ම සංග්‍රහයට අනුගත වේ. එය එක්සත් ජනපද අභ්‍යන්තර ආදායම් සේවයෙන් සුදුසුකම් ලත් අතරමැදි තත්වයක් දරයි. එය මුදල් විශුද්ධිකරණය පිළිබඳ OECD සහ කැරිබියානු මූල්‍ය ක්‍රියාකාරී කාර්ය සාධක බලකායේ පිළිගත් අධිකරණ බලයකි. රට මුදල් විශුද්ධිකරණයට එරෙහි සහ ත්‍රස්ත විරෝධී අරමුදල් අනුකූලතාව ක්‍රියාත්මක කරයි.[තහවුරු කර නොමැත]

විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත

[සංස්කරණය]
විලෙම්ස්ටැඩ් හි බැන්කෝ ඩි කැරිබේ
2014 ජුනි 30 වන දින, කුරසාඕ[104] ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ "විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත" සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ අන්තර්-රාජ්‍ය ගිවිසුමක් (IGA) ඇති බවට සලකනු ලැබීය. 2002 අප්‍රේල් 17 වන දින වොෂින්ටන් ඩී.සී. හි දී අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුමට[105] ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ නෙදර්ලන්ත රාජධානිය අතර කුරසාඕ ඇතුළත් වන අතර එය 2014 දී කුරසාඕ සම්බන්ධයෙන් යාවත්කාලීන කරන ලද අතර එය 2016 දී බලාත්මක විය.

වෙළඳාම

[සංස්කරණය]

කුරසාඕ ප්‍රධාන වශයෙන් එක්සත් ජනපදය, වෙනිසියුලාව සහ යුරෝපීය සංගමය සමඟ වෙළඳාම් කරයි. එය යුරෝපීය සංගමය සමඟ සංගම් ගිවිසුමක් ඇති අතර එමඟින් කුරසාඕ තුළ සහ ඒ හරහා ව්‍යාපාර කරන සමාගම්වලට ආනයන තීරුබදු සහ කෝටා නොමැතිව යුරෝපීය වෙළඳපොළට නිෂ්පාදන අපනයනය කිරීමට ඉඩ සලසයි,[106] එය එක්සත් ජනපද වෙළඳපොළට මනාප ප්‍රවේශයක් ලබා ගැනීමට ඉඩ සලසන එක්සත් ජනපද කැරිබියන් ද්‍රෝණි මුලපිරීමේ සහභාගිවන්නෙකු ද වේ.[107]

ගණිකා වෘත්තිය

[සංස්කරණය]

කුරසාඕ හි ගණිකා වෘත්තිය නීත්‍යානුකූල වන්නේ "ලෙ මිරාජ්" හෝ "කැම්පෝ ඇලග්‍රේ" ලෙස හඳුන්වන විශාල එළිමහන් ගණිකා නිවාසයක සේවය කිරීමට තාවකාලික බලපත්‍රයක් ලබා ගන්නා විදේශීය කාන්තාවන්ට පමණි. ගණිකා වෘත්තියේ යෙදීම පිරිමින්ට (දේශීය ජනතාව ඇතුළුව) නීත්‍යානුකූල වේ. ගණිකා නිවාසය 1940 ගණන්වල සිට ගුවන් තොටුපළ අසල ක්‍රියාත්මක වේ.[108][109] කුරසාඕ කර්මාන්තය නිරීක්ෂණය කරයි, අඩංගු කරයි සහ නියාමනය කරයි. එමඟින් මෙම ආයතනවල සේවකයින්ට ආරක්ෂිත පරිසරයක් සහ වෛද්‍ය වෘත්තිකයන් වෙත ප්‍රවේශය ලබා දෙන බව රජය පවසයි. කෙසේ වෙතත්, මෙම ප්‍රවේශය දේශීය කාන්තාවන් (හෝ පිරිමින්) ගණිකා වෘත්තියෙන් නීත්‍යානුකූලව ජීවිකාවක් කර ගැනීම බැහැර කරන අතර විදේශීය ගණිකාවන් ඔවුන්ගේ ඉපැයීම්වලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් ගෙදර යවන හෝ රැගෙන යන බැවින් දේශීය ආදායම අහිමි වීමට හේතු වේ.[110]

කැම්පෝ ඇලග්‍රේහි සංවර්ධනය (2020–2024)

[සංස්කරණය]

වසර 71 ක මෙහෙයුම් වලින් පසු 2020 දී වසා දැමීමෙන් පසු, කුරසාඕ හි විශාලතම එළිමහන් ගණිකා නිවාසය වන කැම්පෝ ඇලග්‍රේ සැලකිය යුතු සංවර්ධනයන්හි කේන්ද්‍රස්ථානය වී ඇත. වසා දැමීමෙන් පසු, රජය විසින් පත් කරන ලද ක්‍රියාකාරී කණ්ඩායමක් මෙම ස්ථානය සඳහා අවස්ථා තුනක් යෝජනා කළේය: එය නියාමනය කරන ලද ගණිකා නිවාසයක් බවට පරිවර්තනය කිරීම, වාණිජමය භාවිතය සඳහා එය නැවත භාවිතා කිරීම හෝ නේවාසික ප්‍රදේශයක් බවට පරිවර්තනය කිරීම.[111]

2023 දී, දේපළ වෙන්දේසියට ඉදිරිපත් කරන ලද අතර, විවිධ විභව ගැනුම්කරුවන් ආකර්ෂණය කර ගන්නා ලදී.[112] සැලකිය යුතු පියවරක් ලෙස, කුරසාඕ රජය එහි අනාගත භාවිතය කෙරෙහි වැඩි පාලනයක් ලබා ගැනීමේ අරමුණින් කැම්පෝ ඇලග්‍රේ දේපළ මිලදී ගත්තේය.[113]

වත්මන් පාලක දේශපාලන පක්ෂය වන Movement for the Future of Curaçao (MFK), කැම්පෝ ඇලෙග්‍රේ නියාමනය කරන ලද ගණිකා මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස නැවත විවෘත කිරීමට මැතිවරණ පොරොන්දුවක් දී තිබුණි. මෙම පොරොන්දුව ක්‍රියාකාරී කණ්ඩායමේ නිර්දේශ සමඟ සමපාත වන අතර ලිංගික වැඩ සඳහා පාලිත පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීම පිළිබඳ පක්ෂයේ ස්ථාවරය පිළිබිඹු කරයි.

2024 වන විට, තෝරාගත් මාර්ගය දේශීය ආර්ථිකයට සහ සමාජ භූ දර්ශනයට ප්‍රතිලාභ ලබා දෙන බව සහතික කිරීම සඳහා රජය අවස්ථා ඇගයීමට ලක් කරමින් සිටී.

එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව, "කුරසාඕ...[යනු] ගමනාන්ත දූපතක්... දේශීය නිරීක්ෂකයින්ට අනුව, පේරු, බ්‍රසීලය, කොලොම්බියාව, ඩොමිනිකන් ජනරජය සහ හයිටි යන රටවලින් ලිංගික වෙළඳාම සඳහා ප්‍රවාහනය කරන ලද කාන්තාවන් සඳහා" බවට කථාංග සාක්ෂි උපුටා දක්වා ඇත. ඇන්ටිලීස් දූපත් පහ පුරා අවම වශයෙන් විදේශීය කාන්තාවන් 500 ක් ගණිකා වෘත්තියේ යෙදී සිටින බව වාර්තා වන අතර, ඔවුන්ගෙන් සමහරක් ප්‍රවාහනය කර ඇත.[114] කුරසාඕ රජය මිනිස් ජාවාරම් ගැටළු වල ප්‍රමාණය නිතර අවතක්සේරු කරන බව එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව පවසා ඇත.[114]

ජන විකාශනය

[සංස්කරණය]
සැන්ටා ෆාමියා පල්ලිය, විලෙම්ස්ටාඩ්
විලෙම්ස්ටාඩ් හි මික්වේ ඊශ්‍රායෙල්-එමානුවෙල් සිනගෝගය බටහිර අර්ධගෝලයේ ඉතිරිව ඇති පැරණිතම සිනගෝගය වේ.

යටත් විජිත යුගයේ දිවයිනේ ඉතිහාසය හේතුවෙන්, කුරසාඕ වැසියන්ගෙන් බහුතරයක් අප්‍රිකානු සම්භවයක් ඇති අය වන අතර, "මුලාටෝ" සම්භවයක් ඇති බොහෝ දෙනෙක් (මිශ්‍ර අප්‍රිකානු සහ යුරෝපීය සම්භවයක් ඇති) ද ඇතුළුව. දිවයිනේ ලන්දේසි, ප්‍රංශ, පෘතුගීසි, ලතින් ඇමරිකානු, දකුණු ආසියානු, නැගෙනහිර ආසියානු සහ ලෙවන්ටයින් සම්භවයක් ඇති සංක්‍රමණිකයින් සහ කුරසාඕ වැසියන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් ද සිටිති.[115]

2022 CIA දත්ත වලට අනුව, කුරසාඕහි කාන්තාවන් 100 දෙනෙකුට පිරිමින් 92 ක් පමණක් සිටිති.[116]

ආගම

[සංස්කරණය]
කුරසාඕ හි ආගම[117]
  1. රෝමානු කතෝලික 69.8 (69.2%)
  2. රෙපරමාදු 16.7 (16.6%)
  3. කිසිවක් නැත 10 (9.91%)
  4. වෙනත් (යුදෙව්, හින්දු, මුස්ලිම්, ආදිය) 3.8 (3.77%)
  5. නිශ්චිත නොවන 0.6 (0.59%)

2011 ඇස්තමේන්තුවට අනුව කුරසාඕ ජනගහනයේ ආගමික බිඳවැටීම:[117]

  • රෝමානු කතෝලික;[117] 69.8%
  • ඇඩ්වෙන්ටිස්ට්;[117] 9%
  • ඉවැන්ජලිකල්;[117] 8.9%
  • පෙන්තකොස්ත;[117] 7.6%
  • වෙනත් රෙපරමාදු;[117] 3.2%
  • යෙහෝවාගේ සාක්ෂිකරුවන්;[117] 2%
  • වෙනත්;[117] 3.8%
  • කිසිවක් නැත;[117] 10%
  • නිශ්චිතව දක්වා නොමැති;[117] 0.6%

දෙසට මාරුවීමක් සිදුවී ඇත මෑත දශක කිහිපය තුළ චරිස්මැටික් ව්‍යාපාරය. අනෙකුත් නිකායන් අතර සෙවන්ත්-ඩේ ඇඩ්වෙන්ටිස්ට් පල්ලිය සහ මෙතෝදිස්ත පල්ලිය ඇතුළත් වේ. මෙම ක්‍රිස්තියානි නිකායන් සමඟ, සමහර වැසියන් මොන්ටමෙන්ටු සහ අනෙකුත් ඩයස්පෝරා අප්‍රිකානු ආගම් අනුගමනය කරති.[118] ලතින් ඇමරිකාවේ වෙනත් තැන්වල මෙන්, පෙන්තකොස්තවාදය ඉහළ යමින් පවතී.[තහවුරු කර නොමැත] මුස්ලිම්වරුන් සහ හින්දු භක්තිකයන් ද සිටිති.

විලෙම්ස්ටැඩ් රෝමානු කතෝලික රදගුරු පදවිය කැරිබියන් දූපත් වල නෙදර්ලන්ත රාජධානියේ සියලුම භූමි ප්‍රදේශය ආවරණය කරයි, එයට අරුබා, කුරසාඕ, සින්ට් මාර්ටන් සහ බොනෙයා, ශාන්ත යුස්ටේටියස් සහ සාබා දූපත් ඇතුළත් වේ. මෙම රදගුරු පදවිය ඇන්ටිලස් එපිස්කෝපල් සම්මේලනයේ සාමාජිකයෙකි.[තහවුරු කර නොමැත]

කුඩා වුවත්, කුරසාඕහි යුදෙව් ප්‍රජාව දිවයිනේ ඉතිහාසයට සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කර ඇත.[119] 1651 දක්වා දිවෙන ඇමරිකාවේ පැරණිතම ක්‍රියාකාරී යුදෙව් සභාව කුරසාඕ සතුව ඇත. 1732 දී පෙර සිනගෝගයක් තිබූ ස්ථානයේ එය නිම කළ දා සිට අඛණ්ඩව භාවිතයේ පවතින ඇමරිකාවේ පැරණිතම සිනගෝගය කුරසාඕ සිනගෝගය වේ.[120] ඊට අමතරව, සෙෆාර්ඩික් සහ අෂ්කෙනසි යුදෙව් ප්‍රජාවන් දෙකම ඇත. 2000 වසර වන විට දිවයිනේ යුදෙව්වන් 300 ක් පමණ ජීවත් වූහ.[121]

භාෂා

[සංස්කරණය]

කුරසාඕ යනු බහුභාෂා සමාජයකි. නිල භාෂා ලන්දේසි, පැපියාමෙන්ටු සහ ඉංග්‍රීසි වේ.[122] කෙසේ වෙතත්, සියලුම පරිපාලන සහ නීතිමය කටයුතු සඳහා ලන්දේසි භාෂාව එකම භාෂාවයි.[123] කුරසාඕහි ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙකුට අවම වශයෙන් භාෂා දෙකකින්වත් කතා කිරීමට හැකියාව ඇත, නමුත් බොහෝ විට පැපියාමෙන්ටු, ලන්දේසි, ඉංග්‍රීසි සහ ස්පාඤ්ඤ යන භාෂා හතරෙන්ම කතා කළ හැකිය.[තහවුරු කර නොමැත]

වඩාත්ම පුළුල් ලෙස කතා කරන භාෂාව පැපියාමෙන්ටු වන අතර එය අප්‍රිකානු, ලන්දේසි සහ ස්පාඤ්ඤ බලපෑම් සහිත පෘතුගීසි ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන අතර එය සමාජයේ සෑම තරාතිරමකම කතා කරයි. පැපියාමෙන්ටු 1993 දී ප්‍රාථමික පාසල් අධ්‍යාපනයේ භාෂාවක් ලෙස හඳුන්වා දුන් අතර, කුරසාඕ මූලික සාක්ෂරතාවය ලබා ගැනීම සඳහා ක්‍රියෝල් භාෂාවක් භාවිතා කරන ස්ථාන අතලොස්සක් බවට පත් කළේය.[124] ස්පාඤ්ඤ සහ ඉංග්‍රීසි ද කුරසාඕහි දිගු ඓතිහාසික පැවැත්මක් ඇත. වර්තමානයේ වෙනිසියුලාව සහ කොලොම්බියාව[125] ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශවල ස්පාඤ්ඤ ප්‍රදේශ සමඟ සමීප ආර්ථික සබඳතා හේතුවෙන් 18 වන සියවසේදී ස්පාඤ්ඤ භාෂාව වැදගත් භාෂාවක් බවට පත් වූ අතර වෙනිසියුලානු රූපවාහිනී ජාල කිහිපයක් ලැබුණි. ඉංග්‍රීසි භාවිතය 19 වන සියවසේ මුල් භාගය දක්වා දිව යයි, බ්‍රිතාන්‍යයන් කුරසාඕ, අරුබා සහ බොනෙයා අත්පත් කරගත් විට. 1815 දී ලන්දේසි පාලනය නැවත ආරම්භ වූ විට, නිලධාරීන් දැනටමත් ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ පුළුල් භාවිතය සටහන් කර ඇත.[125]

2001 සංගණනයට අනුව, ජනගහනයෙන් 81.2% ක පළමු භාෂාව පැපියාමෙන්ටු විය. 8% ක් ලන්දේසි, 4% ක් ස්පාඤ්ඤ සහ 2.9% ක් ඉංග්‍රීසි.[126] කෙසේ වෙතත්, මෙම සංඛ්‍යා ජනගහනය මව් භාෂාව අනුව බෙදන අතර කුරසාඕ ජනගහනයේ ද්විභාෂා අනුපාතය ඉහළ මට්ටමක පැවතීමට හේතු නොවේ.[තහවුරු කර නොමැත]

ප්‍රදේශ

[සංස්කරණය]

කුරසාඕ 1863 සිට 1925 දක්වා දිස්ත්‍රික්ක පහකට බෙදා ඇති අතර, පසුව එය බණ්ඩාබු සහ බණ්ඩාරිබා යන පිටත දිස්ත්‍රික්ක දෙක සහ විලෙම්ස්ටැඩ් නගර දිස්ත්‍රික්කය දක්වා අඩු කරන ලදී. වසර ගණනාවක් පුරා, අගනුවර වන විලෙම්ස්ටැඩ්, විශාල ස්වාභාවික වරාය වන ෂොට්ටෙගාට් වටා ඇති මුළු ප්‍රදේශයම ආවරණය කළේය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, කලින් හුදකලා වූ ගම්මාන රාශියක් එකට වැඩී විශාල නාගරීකරණය වූ ප්‍රදේශයක් නිර්මාණය කර ඇත. නගරය නැගෙනහිරින් මුළු දිවයිනෙන් තුනෙන් එකක් පමණ ආවරණය කරයි. විලෙම්ස්ටැඩ් හි වඩාත් ප්‍රසිද්ධ අසල්වැසි ප්‍රදේශ වන්නේ:

  • පුණ්ඩා, ශාන්ත ඇනා බොක්කෙහි හැන්ඩෙල්ස්කේඩ් සහිත ඓතිහාසික නගර මධ්‍යස්ථානය.
  • ඔට්‍රොබන්ඩා, ශාන්ත ඇනා බොක්කෙහි අනෙක් පැත්තේ
  • පීටර්මායි, පුන්ඩාට නැගෙනහිරින් පිහිටි
  • ෂාර්ලූ, වයිගට් හරහා පුන්ඩා සහ පීටර්මායි වලට උතුරින් පිහිටි
  • ජූලියන්ඩෝර්ප්, නගරයේ බටහිර පැත්තේ පිහිටි, 1928 දී පමණ ෂෙල් වෙනුවෙන් එහි කාර්ය මණ්ඩලය සඳහා ඉදිකරන ලද
  • එමාස්ටැඩ්, ජූලියන්ඩෝර්ප් පිරී ගිය පසු 1950 ගණන්වල ෂෙල් සඳහා ඉදිකරන ලද .
  • සාලිනා, පුන්ඩා අසල පිහිටා ඇති අතර බොහෝ සාප්පු සහ අවන්හල් ඇත.
  • බ්‍රීවෙන්ගාට්, නගරයේ උතුරේ පිහිටි උප නගරයකි.

ජනගහනයේ ව්‍යුහය

[සංස්කරණය]
ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය සහ වයස් කාණ්ඩය අනුව ජනගහන ඇස්තමේන්තු (01.07.2021) (තාවකාලික) (පශ්චාත් සංගණන ඇස්තමේන්තු.):[127]
වයස් කාණ්ඩය පිරිමි ගැහැණු මුළු %
මුළු 69 285 83 084 152 369 100
0–4 3 876 3 637 7 513 4.93
5–9 4 750 4 479 9 229 6.06
10–14 4 487 4 401 8 888 5.83
15–19 4 503 4 393 8 895 5.84
20–24 3 891 3 665 7 556 4.96
25–29 3 862 4 280 8 142 5.34
30–34 3 966 4 774 8 740 5.74
35–39 4 081 5 091 9 172 6.02
40–44 3 833 5 099 8 932 5.86
45–49 4 563 5 790 10 353 6.79
50–54 5 049 6 323 11 372 7.46
55–59 5 481 7 013 12 493 8.20
60–64 4 937 6 576 11 513 7.56
65–69 4 098 5 523 9 621 6.31
70–74 3 427 4 506 7 932 5.21
75–79 2 163 3 342 5 504 3.61
80–84 1 346 2 146 3 492 2.29
85–89 661 1 283 1 944 1.28
90–94 248 543 791 0.52
95–99 59 192 250 0.16
100+ 8 35 43 0.03
වයස් කාණ්ඩය පිරිමි ගැහැණු මුළු ප්‍රතිශතය
0–14 13 113 12 517 25 630 16.82
15–64 44 162 52 997 97 159 63.77
65+ 12 010 17 570 29 580 19.41

සංඛ්‍යාලේඛන

[සංස්කරණය]
2020 දී කුරසාඕ ජනගහන පිරමීඩය

අධ්‍යාපනය

[සංස්කරණය]
කුරසාඕ විශ්ව විද්‍යාලය

පොදු අධ්‍යාපනය ලන්දේසි අධ්‍යාපන ක්‍රමය මත පදනම් වන අතර රජයේ පාසල්වලට අමතරව පෞද්ගලික සහ පටු පාසල් ද පවතී. 1992 දී නව පොදු අධ්‍යාපන නීතියක් හඳුන්වා දීමෙන් පසු, අනිවාර්ය ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය වයස අවුරුදු හයෙන් ආරම්භ වී වසර හයක් පවතී; ද්විතීයික අධ්‍යාපනය තවත් හතරක් සඳහා පවතී.[128]

ප්‍රධාන උසස් අධ්‍යාපන ආයතනය වන්නේ කුරසාඕ විශ්ව විද්‍යාලය (කලින් නෙදර්ලන්ත ඇන්ටිලස් විශ්ව විද්‍යාලය) වන අතර එය සිසුන් 2,100 ක් ඇතුළත් කරයි.[128] අධ්‍යාපනයේ පුළුල් ආකෘතිය ලන්දේසි සහ ඇමරිකානු අධ්‍යාපන පද්ධති දෙකෙන්ම බලපෑම් ඇති කරයි. දිවයිනේ අනෙකුත් උසස් අධ්‍යාපන දීමනා අතරට අක්වෙරළ වෛද්‍ය විද්‍යාල, විශ්ව විද්‍යාල, භාෂා පාසල් සහ ලලිත කලාව, සංගීතය, පොලිසිය, ගුරු සහ හෙද පුහුණුව සඳහා ඇකඩමි ඇතුළත් වේ.[129]

සංස්කෘතිය

[සංස්කරණය]
බුලවායා නර්තනයක්

දෘශ්‍ය කලාව

[සංස්කරණය]

කුරසාඕ හි දෘශ්‍ය කලාවට සිතුවම්, මූර්ති සහ වීදි කලාව ඇතුළත් වේ.[130]

කුරසාඕ විලෙම්ස්ටැඩ් හි ඔට්‍රබන්ඩා අසල්වැසි ප්‍රදේශයේ පැවැත්වෙන කායා කායා උත්සවය සමඟ වීදි කලාව ප්‍රවර්ධනය කරයි.[131] විලෙම්ස්ටැඩ් හි වීදි උත්සවයේ බහු අනුවාදවල බිතුසිතුවම් වලින් පිරී ඇත.

සාහිත්‍යය

[සංස්කරණය]

දිවයිනේ සාපේක්ෂව කුඩා ජනගහනයක් තිබියදීත්, භාෂා විවිධත්වය සහ කුරසාඕ කෙරෙහි සංස්කෘතික බලපෑම් කැපී පෙනෙන සාහිත්‍ය සම්ප්‍රදායක් ජනනය කර ඇත, ප්‍රධාන වශයෙන් ලන්දේසි සහ පැපියාමෙන්ටු භාෂාවෙන්. අරවක් ආදිවාසී ජනයාගේ වාචික සම්ප්‍රදායන් නැති වී යයි. බටහිර අප්‍රිකානු වහලුන් අනන්සිගේ කතා ගෙන ආ අතර, එමඟින් පැපියාමෙන්ටු සාහිත්‍යයේ පදනම සාදයි. පැපියාමෙන්ටු හි ප්‍රථම ප්‍රකාශිත කෘතිය ජෝසප් සික්මන් කෝර්සන් විසින් රචිත ඇටාර්ඩි නම් කවියක් වන අතර එය 1905 දී ලා කෲස් පුවත්පතේ ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.[තහවුරු කර නොමැත] කුරසාඕ සාහිත්‍යය පුරාවටම, මැජික් යථාර්ථවාදය ලෙස වඩාත් හොඳින් සංලක්ෂිත ආඛ්‍යාන ශිල්පීය ක්‍රම සහ රූපක ප්‍රමුඛ වේ. කුරසාඕහි නවකතාකරුවන් සහ කවියන් කැරිබියානු සහ ලන්දේසි සාහිත්‍යයට දායක වී ඇත.

ආහාර පිසීම

[සංස්කරණය]

දේශීය ආහාර ක්‍රියෝයෝ ලෙස හැඳින්වේ (ක්‍රියෝලෝ ලෙස උච්චාරණය කරනු ලැබේ, ස්පාඤ්ඤ වචනය "ක්‍රියෝල්" සඳහා) සහ කැරිබියන් ආහාර සහ ලතින් ඇමරිකානු ආහාර සමඟ සසඳන විට හොඳම රසයන් සහ ශිල්පීය ක්‍රමවල සම්මිශ්‍රණයක් ඇත. කුරසාඕ හි බහුලව දක්නට ලැබෙන කෑම අරුබා සහ බොනෙයාර්හි ද දක්නට ලැබේ. ජනප්‍රිය කෑම අතරට ස්ටෝබා (පැපොල්, හරක් මස් හෝ එළු වැනි විවිධ අමුද්‍රව්‍ය වලින් සාදන ලද ඉස්ටුවක්), ගුඅම්බෝ (බණ්ඩක්කා සහ මුහුදු ආහාර වලින් සාදන ලද සුප්), කඩුෂි (පතොක් සුප්), සෝපි මොන්ඩොන්ගෝ (බඩවැල් සුප්), ෆන්චි (ෆුෆු, උගාලි සහ පොලෙන්ටා වලට සමාන ඉරිඟු පිටි පේස්ට්) සහ මාළු සහ අනෙකුත් මුහුදු ආහාර ඇතුළත් වේ. සෑම තැනකම භාවිතා වන අතුරු කෑම වන්නේ බැදපු කෙසෙල් ය. දේශීය පාන් රෝල්ස් පෘතුගීසි වට්ටෝරුවකට අනුව සාදා ඇත. දිවයින පුරා, ඉංග්‍රීසි පබ් එකට සමාන ආකාරයකින් දේශීය කෑම මෙන්ම මධ්‍යසාර පාන වර්ග පිරිනමන ස්නෙක්ස් ඇත.[තහවුරු කර නොමැත]

සෑම තැනකම දක්නට ලැබෙන උදෑසන ආහාරය පැස්ටෙචි ය: චීස්, ටූනා, හැම් හෝ අඹරන ලද මස් පිරවුම් සහිත බැදපු පේස්ට්‍රි. නිවාඩු කාලය පුරා ලුණු සහිත කෝඩ් වලින් සාදන ලද හලාකා සහ පෙකෙලේ වැනි විශේෂ කෑම වර්ග පරිභෝජනය කරනු ලැබේ. මංගල උත්සව සහ අනෙකුත් විශේෂ අවස්ථාවන්හිදී කොස් දුෂි වර්ග රාශියක් පිරිනමනු ලැබේ: කොකාඩා (පොල් රසකැවිලි), කොයි ලෙචි (උණු කළ කිරි සහ සීනි පැණි රස) සහ ටෙන්ටලරියා (රටකජු රසකැවිලි). කුරසාඕ මත්පැන් මෙහි සංවර්ධනය කරන ලද්දේ, ලාරාහා ලෙස හඳුන්වන දේශීය සිට්‍රස් පලතුරු වල පොත්ත සමඟ දේශීයයෙකු අත්හදා බැලීමෙන් පසුවය. සුරිනාම්, චීන, ඉන්දුනීසියානු, ඉන්දියානු සහ ලන්දේසි සූපශාස්ත්‍ර බලපෑම් ද බහුලව දක්නට ලැබේ. සැටේ, නාසි ගොරෙන්ග් සහ ලම්පියා (ඒවා සියල්ලම කෑම සඳහා ඉන්දුනීසියානු නම් වේ) වැනි ප්‍රධාන වශයෙන් ඉන්දුනීසියානු කෑම වර්ග පිරිනමන චීන අවන්හල් ගණනාවක් ද දිවයිනේ ඇත. ලන්දේසි විශේෂතා වන ක්‍රොකට් සහ ඔලිබෝලෙන් බහුලව නිවෙස් සහ ආපනශාලා වල පිරිනමනු ලැබේ.[තහවුරු කර නොමැත]

ක්‍රීඩා

[සංස්කරණය]
ජුරික්සන් ප්‍රොෆාර්

2004 දී, කුරසාඕ හි විලෙම්ස්ටාඩ් හි ලිට්ල් ලීග් බේස්බෝල් කණ්ඩායම, කැලිෆෝනියාවේ තවුසන්ඩ් ඕක්ස් හි එක්සත් ජනපද ශූරයාට එරෙහිව තරඟයකදී ලෝක ශූරතාව දිනා ගත්තේය. Willemstad කණ්ඩායමට Jurickson Prof ඇතුළත් විය, මෑතක දී Major League Baseball හි San Diego Padres සහ Jonathan Schoop වෙනුවෙන් ක්‍රීඩා කළ කැපී පෙනෙන කෙටි කාලීන අපේක්ෂාවකි.[132]

කුරසාඕ ක්‍රීඩකයින් වන ඇන්ඩෲ ජෝන්ස්,[133] ඔසී ඇල්බීස් සහ කෙන්ලි ජැන්සන් මේජර් ලීග් බේස්බෝල් ඕල්-ස්ටාර් ක්‍රීඩා සඳහා කිහිප වතාවක් පෙනී සිට ඇත.[134]

2010 වාර්තා චිත්‍රපටයක් වන බෝයිස් ඔෆ් සමර්[135] හි කුරසාඕ හි පැබාඕ ලිට්ල් ලීග් ඕල්-ස්ටාර්ස් කණ්ඩායම 2008 ලිට්ල් ලීග් ලෝක ශ්‍රේණියේදී අඛණ්ඩව අටවන වරටත් ශූරතාව දිනා ගැනීම, පසුව පුවර්ටෝ රිකෝ සහ ඩොමිනිකන් ජනරජය ඇතුළු අනෙකුත් කණ්ඩායම් පරාජය කිරීම සහ විලියම්ස්පෝර්ට් හි ස්ථානයක් ලබා ගැනීම විස්තර කරයි.[136]

පවතින වෙළඳ සුළං සහ උණුසුම් ජලය කුරසාඕ වින්ඩ්සර්ෆින් සඳහා ස්ථානයක් බවට පත් කරයි.[137][138]

දිවයින වටා උණුසුම්, පැහැදිලි ජලය ඇත. කුරසාඕ හි දකුණු වෙරළ තීරයේ 20 (සැතපුම් 12) දිගේ විහිදෙන Curaçao දිය යට සමුද්‍ර උද්‍යානයේ Scuba කිමිදුම්කරුවන්ට සහ snorkelers හට මීටර 30 (අඩි 98) දක්වා දෘශ්‍යතාවක් තිබිය හැක.[139]

කුරසාඕ 2013 CARIFTA ක්‍රීඩා උළෙලට සහභාගී විය. කෙවින් ෆිල්බට් වයස අවුරුදු 20න් පහළ පිරිමි දුර පැනීම මීටර 7.36 (අඩි 24.15)කින් තෙවැනි ස්ථානයට පත්විය. වැනේසා ෆිල්බර්ට් වයස අවුරුදු 17න් පහළ කාන්තා 1,500 මීටර් (4,900 අඩි) ඉසව්වේ දෙවන ස්ථානයට පත්වූ අතර 4:47.97 ක කාලයක් වාර්තා කළේය.[140][141][142][143]

කුරසාඕ ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායම අවසන් මහා තරගයේදී ජැමෙයිකාව පරාජය කරමින් 2017 කැරිබියන් කුසලානය දිනා ගත් අතර 2017 CONCACAF රන් කුසලානය සඳහා සුදුසුකම් ලැබීය.[144] ඉන්පසු ඔවුන් තායිලන්තයට ගොස් පළමු වරට 2019 කිංග්ස් කුසලානයට සහභාගී වූ අතර අවසානයේ අවසන් මහා තරගයේදී වියට්නාමය පරාජය කරමින් තරඟාවලිය දිනා ගත්හ.[145]

යටිතල පහසුකම් සහ ප්‍රවාහනය

[සංස්කරණය]

ගුවන් තොටුපළ

[සංස්කරණය]

කුරසාඕ ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ (හැටෝ ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ ලෙසද හැඳින්වේ) දිවයිනේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටා ඇති අතර කැරිබියානු කලාපය, දකුණු ඇමරිකාව, උතුරු ඇමරිකාව සහ යුරෝපය සමඟ සම්බන්ධතා සපයයි. කුරසාඕ ගුවන්තොටුපළ තරමක් විශාල පහසුකමක් වන අතර, පුවර්ටෝ රිකෝ හි රෆායෙල් හර්නැන්ඩෙස් ගුවන්තොටුපළ සහ ග්වාඩලූප් හි පොයින්ට්-එ-පිට්‍රේ ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළට පසුව කැරිබියානු කලාපයේ තුන්වන දිගම වාණිජ ධාවන පථය ඇත. මෙම ගුවන්තොටුපළ කුරසාඕ හි හිටපු ජාතික ගුවන් සේවා වන ඉන්සෙල් එයාර් සහ එයාර් ඒඑල්එම් සඳහා ප්‍රධාන කඳවුරක් ලෙස සේවය කළේය.[තහවුරු කර නොමැත]

දුම්රිය මාර්ග

[සංස්කරණය]

1887 දී සින්ට් අන්නාබායි හි නැගෙනහිර පැත්තේ විලෙම්ස්ටැඩ් අගනුවර කොටස වන පුන්ඩා හි අශ්වාරෝහක වීදි ට්‍රෑම් රථයක් විවෘත කරන ලදී. එය කිලෝමීටර 2 ක් පමණ දිග U-හැඩැති මාර්ගයක් තිබුණි. 1896 දී, බොක්කෙහි ප්‍රතිවිරුද්ධ පැත්තේ ඔට්‍රබන්ඩා හි ට්‍රෑම් රථයක් විවෘත කරන ලද නමුත් එය මාස කිහිපයක් ඇතුළත මෙහෙයුම් නතර කළේය. පුන්ඩා මාර්ගය 1911 දී නැවත ගොඩනඟන ලද අතර, මීටර මාපකයට නැවත සකස් කරන ලද අතර, අශ්ව කරත්ත ට්‍රෑම් රථ පෙට්‍රල් එන්ජින් සහිත ඒවා මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය විය. මාර්ගය 1920 දී වසා දමන ලදී.[146]

පොදු ප්‍රවාහනය

[සංස්කරණය]

ABC (Auto Busbedrijf Curaçao, "කුරසාඕ බස් සමාගම") විලෙම්ස්ටැඩ් සහ ඒ අවට මාර්ග 21 කින් බස් ප්‍රවාහනය සපයයි, සියල්ල ගුවන් තොටුපළට සේවය කරන ඔට්‍රබන්ඩා සහ පුන්ඩා බස් නැවතුම්පොළවලින් පිටත් වන මාර්ග 4A, 2A, 2B සහ 2C ඇතුළුව. ගාස්තු ගිල්ඩර් 2.00 සිට 2.50 දක්වා පරාසයක පවතී.[147]

පාලම්

[සංස්කරණය]
එමා රැජින (අර්ධ-විවෘත), සහ ජූලියානා රැජින
වයිගට්
විල්හෙල්මිනා වයිගට් හරහා බෘග්

මීටර් 168 (අඩි 551) ක් දිග පොන්ටූන් පාලමක් වන ක්වීන් එමා පාලම, පදිකයින්ට පුන්ඩා සහ ඔට්‍රොබන්ඩා දිස්ත්‍රික්ක අතර ඇවිදීමට ඉඩ සලසයි.[148] වරායට නැව් ගමන් කිරීමට සහ ඉන් පිටතට යාමට මෙම පැද්දීම විවෘත වේ.[149] පාලම මුලින් 1888 දී විවෘත කරන ලද අතර වත්මන් පාලම 1939 දී ස්ථාපනය කරන ලදී.[150] එය වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන අතර බොහෝ විට ප්‍රදේශවාසීන් විසින් "අපේ පැද්දෙන මහලු කාන්තාව" ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ.[151]

ජූලියානා රැජින පාලම එකම දිස්ත්‍රික්ක දෙක අතර මෝටර් රථ ගමනාගමනය සිදු කරන අතර එහි 1974 විවෘත කිරීම නිසා ක්වීන් එමා පාලම පදිකයින් සඳහා පමණක් පාලමක් බවට පත්විය. මුහුදේ සිට අඩි 185 (මීටර් 56) ක් ඉහළින් පිහිටි ක්වීන් ජූලියානා පාලම කැරිබියන් දූපත් වල උසම පාලම් වලින් එකකි.[149]

උපයෝගිතා සහ සනීපාරක්ෂාව

[සංස්කරණය]

රජයට අයත් සමාගමක් වන[152] සහ CARILEC හි පූර්ණ සාමාජිකයෙකු වන Aqualectra, දිවයිනට පානීය ජලය සහ විදුලිය ලබා දෙයි. අනුපාත රජය විසින් පාලනය කරනු ලැබේ. ජලය නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නේ ප්‍රතිලෝම ඔස්මෝසිස් හෝ ලවණ ඉවත් කිරීමෙනි.[153] එය ජල හා විදුලි මීටර 130,000 ක් භාවිතා කරමින් නිවාස සහ සමාගම් 69,000 කට සේවය කරයි.[153] බලශක්ති උත්පාදන සමාගමක් වන නුකුරසාඕ 2012 දී ටෙරා කෝරා සහ ප්ලායා කනෝවා හි සුළං බලාගාර විවෘත කළ අතර 2015 දී ටෙරා කෝරා හි පුළුල් කරන ලදී.[154] ස්වාභාවික වායු බෙදා හැරීමේ ජාලයක් නොමැත; පීඩන බහාලුම් මගින් නිවාසවලට ගෑස් සපයනු ලැබේ.[155]

පාර අයිනේ කසළ එකතු කිරීම සපයනු ලබන්නේ සෙලිකෝර් සමාගම විසිනි. ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කිරීමේ ස්ථානයක් නොමැත, නමුත් මැල්පායිස් කසළ රඳවනයේ,[156] සහ හරිත බලකාය විසින් ක්‍රියාත්මක කරන විවිධ ස්ථානවල ඇතැම් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද ද්‍රව්‍ය සඳහා බැහැර කිරීමේ මධ්‍යස්ථාන තිබේ;[157][158] පුද්ගලික ප්‍රවාහන සමාගම් ඉදිකිරීම් අපද්‍රව්‍ය, කඩදාසි සහ කාඩ්බෝඩ් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරයි.[159][160][161]

සටහන්

[සංස්කරණය]
  1. ^ /ˈkjʊərəsoʊ,_ʔsaʊ,_ˌkjʊərəˈsoʊ,_ʔˈsaʊ/ KURE-ə-soh-,_-KURE,[7][8] ඕලන්ද: [kyːraːˈsʌu] ⓘ or [kuːr-];[9] Papiamento: Kòrsou [ˈkɔrsɔu̯].
  2. ^ ඕලන්ද: Land Curaçao;[10] Papiamentu: Pais Kòrsou[11][12]

යොමු කිරීම්

[සංස්කරණය]
  1. ^ "Curacao". The World Factbook. Central Intelligence Agency. සම්ප්‍රවේශය 29 December 2019.
  2. ^ "Waaruit bestaat het Koninkrijk der Nederlanden?". Rijksoverheid (ලන්දේසි බසින්). 19 May 2015.
  3. ^ "First results 2023 pop census Curaçao". April 2023.
  4. ^ van der Molen, Maarten (19 September 2013). "Country Report Curaçao". RaboResearch – Economic Research. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  5. ^ "Curacao". The World Bank. සම්ප්‍රවේශය 2021-08-09.
  6. ^ (in nl) Human Development Index (HDI): Korte Notitie inzake de berekening van de voorlopige Human Development Index (HDI) voor Curaçao, Centraal Bureau voor de Statistiek, 20 December 2013, http://www.cbs.cw/cbs/themes/Labour%20and%20Social%20Security/Data/Labour%20&%20Social%20Security-20140511112021.pdf, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 13 July 2015 
  7. ^ Wells, John C. (2008). Longman Pronunciation Dictionary (3rd ed.). Harlow: Longman. ISBN 9781405881180.
  8. ^ "Curaçao". Dictionary.com Unabridged. Random House.
  9. ^ Mangold, Max (2005). "Curaçao". In Franziska Münzberg (ed.). Aussprachewörterbuch. Mannheim: Duden Verlag. ISBN 978-3-411-04066-7.
  10. ^ "Art. 1 para 1 Constitution of Curaçao" (PDF). 22 July 2011 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. (Dutch version)
  11. ^ "Art. 1 para 1 Constitution of Curaçao" (PDF). 2 September 2009 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. (Papiamentu version)
  12. ^ "CIA World Factbook- Curaçao". සම්ප්‍රවේශය 15 July 2019.
  13. ^ Öörni, Juha (6 October 2017). "Traveler's Paradise - ABC Islands: Travel Guide for ABC Islands (Aruba, Bonaire, Curaçao)".
  14. ^ (ඕලන්ද: Eilandgebied Curaçao, Papiamentu: Teritorio Insular di Kòrsou).
  15. ^ The English name is used by the governments of Curaçao and Netherlands Antilles, as English was an official language of the Netherlands Antilles and the Island Territory of Curaçao.
  16. ^ Joubert and Van Buurt, 1994
  17. ^ a b "Curaçao" සංරක්ෂණය කළ පිටපත 24 පෙබරවාරි 2021 at the Wayback Machine, Curaçao-nature.com, 2005–2016. Retrieved 12 August 2016
  18. ^ "Taino Names of the Caribbean Islands". 2 February 2015.
  19. ^ Cock's 1562 map, Library of Congress website
  20. ^ a b c d e f "The History of Curaçao". සම්ප්‍රවේශය 15 July 2019.
  21. ^ "Curacao Virtual Jewish History Tour". jewishvirtuallibrary.org.
  22. ^ "The story of Curacao | History". 8 February 2024 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 8 February 2024.
  23. ^ "Curaçao History". Papiamentu.net. Archived from the original on 26 August 2002. සම්ප්‍රවේශය 2010-10-10.{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link)
  24. ^ Rodriguez, Junius P. (2007). Encyclopedia of Slave Resistance and Rebellion (ඉංග්‍රීසි බසින්). Greenwood Publishing Group. ISBN 9780313332739.
  25. ^ "Octagon Museum – Curaçao Art".
  26. ^ "Curacao in the British Empire".
  27. ^ a b "The History of Curaçao". සම්ප්‍රවේශය 2019-07-15.
  28. ^ Called "Paga Tera"
  29. ^ "Our Story - Avila Beach Hotel Curacao". www.avilabeachhotel.com (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 2022-01-12. සම්ප්‍රවේශය 2025-04-07.
  30. ^ Dede pikiña ku su bisiña: Papiamentu-Nederlands en de onverwerkt verleden tijd. van Putte, Florimon., 1999. Zutphen: de Walburg Pers
  31. ^ Van Putte 1999.
  32. ^ "Overval op fort Amsterdam in Willemstad op Curaçao door de Venezolaanse revolutionair Urbina (8 juni 1929)" (ලන්දේසි බසින්). Ministry of Defense. 28 March 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 8 August 2014.
  33. ^ "WHKMLA: List of Wars of the Dutch Republic / Netherlands". 7 April 2024.
  34. ^ Anderson & Dynes 1975, p. 81, Oostindie & Klinkers 2013, p. 98, "Striking Oil Workers Burn, Loot in Curacao". Los Angeles Times. 31 May 1969, p. 2.
  35. ^ Anderson & Dynes 1975, pp. 100–101, Sharpe 2015, p. 122, Verton 1976, p. 90, "Nieuwe ministers legden eed af" (in Dutch). Amigoe di Curaçao. 12 December 1969, p. 1.
  36. ^ a b "Curaçao refinery sputters on, despite emissions". Reuters. 30 June 2008. 11 January 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 30 June 2008.
  37. ^ "The Dutch migration monitor: Backgrounds and developments of different types of international migration" (PDF). Wodc.nl. 2016-08-20 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  38. ^ The Daily Herald St. Maarten (9 July 2007). "Curaçao IC ratifies 2 November accord". 11 July 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 13 July 2007.
  39. ^ Koninkrijksrelaties, Ministerie van Binnenlandse Zaken en (13 December 2011). "New constitutional order – Caribbean Parts of the Kingdom – Government.nl". Government.nl. 7 June 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  40. ^ "NOS Nieuws – Antillen opgeheven op 10-10-2010". Nos.nl. 18 November 2009. 4 October 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 10 October 2010.
  41. ^ "Status change means Dutch Antilles no longer exists". BBC News. 10 October 2010.
  42. ^ "Curaçao heeft een tussenkabinet, dat vooral moet bezuinigen" (ලන්දේසි බසින්). 31 December 2012. සම්ප්‍රවේශය 31 December 2012.
  43. ^ "Regering Curaçao beëdigd" (ලන්දේසි බසින්). 7 June 2013. සම්ප්‍රවේශය 7 June 2013.
  44. ^ "Curaçao Prime Minister wants to do business with the Netherlands". Curacaochronicle.com. 4 July 2017. 13 February 2022 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  45. ^ "Premier Rhuggenaath participates High Level Political Forum in New York". Curacaochronicle.com. 17 July 2017. 13 February 2022 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  46. ^ "On numerous occasions the Netherlands has offered assistance with Oil Refinery negotiations". Curacaochronicle.com. 10 July 2017. 29 July 2020 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  47. ^ "Protest Curaçao eindigt in rellen en plunderingen, avondklok ingesteld". Omroep NTR via Knispelkrant Curaçao (ලන්දේසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 25 June 2020.
  48. ^ a b "Angry protestors heading towards Fort Amsterdam". Curaçao Chronicle. සම්ප්‍රවේශය 25 June 2020.
  49. ^ a b "Plunderingen in Willemstad uitgaansverbod". Curacao.nu (ලන්දේසි බසින්). 24 June 2020. සම්ප්‍රවේශය 25 June 2020.
  50. ^ "Curaçao protest gets out of hand". The Daily Herald.sx. 25 June 2020. සම්ප්‍රවේශය 25 June 2020.
  51. ^ "48 personen gearresteerd". Dolfijn FM (ලන්දේසි බසින්). 27 June 2020 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 25 June 2020.
  52. ^ "Punda and Otrobanda in lockdown until Friday; Curfew tonight from 8:30pm until 6am". Curaçao Chronicle. සම්ප්‍රවේශය 25 June 2020.
  53. ^ "The World Factbook – Central Intelligence Agency". cia.gov. සම්ප්‍රවේශය 28 November 2017.
  54. ^ Prins, T. G.; Reuter, J. H.; Debrot, A. O.; Wattel, J.; Nijman, V. (October 2009). "Checklist of the Birds of Aruba, Curaçao and Bonaire, South Caribbean". Ardea. 97 (2): 137–268. doi:10.5253/078.097.0201. ISSN 0373-2266.
  55. ^ Humphreys, W. F. (October 2022). "Community Extinction: The Groundwater (Stygo-)Fauna of Curaçao, Netherlands, Antilles". Hydrobiologia. 849: 4605–4611. doi:10.1007/s10750-022-05032-2.
  56. ^ "Climate Summaries". Meteorological Department Curaçao.
  57. ^ Dewar, Robert E. and Wallis, James R; ‘Geographical patterning in interannual rainfall variability in the tropics and near tropics: An L-moments approach’; in Journal of Climate, 12; pp. 3457–3466
  58. ^ "Doden door noodweer op Curaçao" (ලන්දේසි බසින්). Netherlands National News Agency. 1 November 2010. සම්ප්‍රවේශය 1 November 2010.
  59. ^ "Damdoorbraken in Curaçao door storm Tomas" (ලන්දේසි බසින්). Nieuws.nl. 2 November 2010. 18 June 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 November 2010.
  60. ^ Elisa Koek (6 November 2010). "50 miljoen schade" (ලන්දේසි බසින්). versgeperst.com. 8 July 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  61. ^ Redactie Aworaki (2 November 2010). "Twee doden op Curaçao door Tropische Storm Tomas". Aworaki.nl.
  62. ^ Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries: 2019 report. Publications Office of the European Union. 2019-09-26. ISBN 9789276111009.
  63. ^ "Weather App". www.meteo.cw. සම්ප්‍රවේශය 2023-05-24.
  64. ^ "Summary Climatological Data 1981–2010" (PDF). Meteorological Department Curacao. සම්ප්‍රවේශය 12 August 2020.
  65. ^ "CARMABI Research Station Curaçao". researchstationcarmabi.org.
  66. ^ Loewen, M.W.; Duncan, R.A.; Krawl, K.; Kent, A.J.; Sinton, C.W.; Lackey, J. (2011). "Prolonged volcanic history for the Curaçao Lava Formation inferred from new 40Ar-39Ar ages and trace phase geochemistry". American Geophysical Union, Fall Meeting 2011, Abstract Id. V51D-2542. 2011: V51D–2542. Bibcode:2011AGUFM.V51D2542L.
  67. ^ van Buurt, Gerard (2010). "A Short Natural History of Curaçao. In: Crossing Shifting Boundaries, Language and Changing Political status in Aruba, Bonaire and Curaçao" (PDF). Proceedings of the ECICC-conference, Dominica 2009. I: 229–256. 19 May 2019 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 3 September 2018.
  68. ^ Ruepert, Maaike (2014-11-25). "De 37 stranden van Curaçao in kaart". Algemeen Dagblad (ලන්දේසි බසින්). 15 January 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2021-03-04.
  69. ^ "Riffort". Riffortcuracao.com. 9 May 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 20 May 2014.
  70. ^ Kateman, Thijs (2012). Curacao, Aruba en Bonaire / druk 1: Binaire en Aruba. ANWB Media – Boeken & Gidsen. p. 70. ISBN 978-90-18-02464-2.
  71. ^ (2011) GEA Curaçao. Ref. AR 48811 – Aqua Spa B.V. vs Renaissance Curaçao Resort & Casino (Riffort Village N.V.) – Riffort Village Exploitatie Maatschappij N.V. – Aruba Bank N.V.
  72. ^ "Lien on Renaissance Bank Accounts", Amigoe Newspaper, 31 May 2011
  73. ^ "Curacao profile". BBC News (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). 2017-06-08. සම්ප්‍රවේශය 2018-04-12.
  74. ^ Affairs, Ministry of General (2014-12-22). "Charter for the Kingdom of the Netherlands - Legislation - Royal House of the Netherlands". www.royal-house.nl (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2025-01-27.
  75. ^ Cherique Kranendonk (16 November 2015). "Professionalisering Curaçaose Militie zet door". Alle Hens (Dutch බසින්). Defensie.nl.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  76. ^ a b "Units and locations - Caribbean territories - Defensie.nl". 3 June 2022.
  77. ^ a b "Curacao/Aruba Forward Operating Locations". 12th Air Force (Air Forces Southern) (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 21 November 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2021-01-18.
  78. ^ "Contracts for October 30, 2020". U.S. DEPARTMENT OF DEFENSE (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2021-01-18.
  79. ^ Defensie, Ministerie van. "Commander Netherlands Forces in the Caribbean". defensie.nl. 25 September 2015 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 15 February 2018.
  80. ^ "Dutch Caribbean Refineries on Uncertain Path – Carib Flame". Caribflame.com. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  81. ^ "Curacao Economy 2017, CIA World Factbook". Theodora.com. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  82. ^ "Schlumberger N.V. – Company Information".
  83. ^ "COP21 alert: Caribbean part of Dutch Kingdom belongs to top 5 CO2 emissions per capita | Stichting SMOC". www.stichtingsmoc.nl (ලන්දේසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2 January 2018.
  84. ^ "Caribbean Guilder Officially Legal Tender in Curaçao and Sint Maarten" (PDF) (Press release). Willemstad: Central Bank of Curaçao and Sint Maarten. 31 March 2025. සම්ප්‍රවේශය 1 April 2025.
  85. ^ The World Bank. "Excel file of historical classifications by income". සම්ප්‍රවේශය 18 March 2020.
  86. ^ "How are the income group thresholds determined? – World Bank Data Help Desk". datahelpdesk.worldbank.org. සම්ප්‍රවේශය 18 March 2020.
  87. ^ "An investor's guide to the welcoming island of Curaçao" (PDF). සම්ප්‍රවේශය 10 October 2010.
  88. ^ Mindmagnet.com (1 March 2001). "Ecommerce at Curaçao Corporate". Ecommerceatcuracao.com. සම්ප්‍රවේශය 23 May 2009.
  89. ^ "Economic Data Overview". Investcuracao.com. 2009-02-28 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 May 2009.
  90. ^ "Economic Developments in 2016 and outlook for 2017 / Economische ontwikkelingen in 2016 en vooruitzichten voor 2017 – Curacao / Sint Maarten – BearingPoint Caribbean". Bearingpointcaribbean.com. 14 February 2017. 2017-08-03 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  91. ^ "Curaçao Leading Caribbean in Cruise Tourism Growth". Caribjournal.com. 14 February 2014. සම්ප්‍රවේශය 14 February 2014.
  92. ^ "An Underwater Photographer's Guide to Curaçao". DivePhotoGuide. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  93. ^ "Curacao vakantie – Curacao vakantie". Curacao vakantie (ලන්දේසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 4 November 2016.
  94. ^ "Curaçao has been named the Top Cruise destination in the Southern Caribbean". Curacaochronicle.com. 27 July 2017. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  95. ^ "Blue Bay Beeldentuin". Curacao Art. සම්ප්‍රවේශය 21 April 2021.
  96. ^ "Landhuis Bloemhof". Beautiful Curaçao. සම්ප්‍රවේශය 21 April 2021.
  97. ^ NTR, Omroep. "Vernietigt toeristenpoep ons Nederlandse koraal?". NPO Focus.
  98. ^ "Why Curacao is a great destination for ecotourists". 10Best (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2022-10-13. සම්ප්‍රවේශය 2024-11-20.
  99. ^ "Home". Reef Renewal Curacao (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-11-20.
  100. ^ "Statistics: "Unemployment rate rose to 13.3 percent"". Curacaochronicle.com. 1 February 2017. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  101. ^ "Supply Side of the Labour Market Curaçao: Labour Force Survey 2016 – BearingPoint Caribbean". Bearingpointcaribbean.com. 3 March 2017. 2017-08-03 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2017.
  102. ^ "Twentieth Century Private Banking – Roots of Our Future". caribseek.com. 11 December 2002. 14 May 2003 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 14 February 2014.
  103. ^ "In 175 years the Bank has evolved from a near dormant institution in the nineteenth century to a vibrant organization able to adapt to the ever changing financial world in the twenty-first century". centralbank.an. 1 February 2003. 12 December 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 December 2013.
  104. ^ U.S. Treasury FACTA.
  105. ^ U.S. Treasury Agreement with Curaçao (pdf).
  106. ^ "EU Trade Program". archive.org. 24 June 2007. 24 June 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  107. ^ "USTR – Caribbean Basin Initiative". Ustr.gov. 1 October 2000. 5 May 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 May 2009.
  108. ^ "Sex Tourism And Trafficking In The Dutch Caribbean". Curacao Chronicle. 26 November 2012. 13 May 2024 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 December 2017.
  109. ^ "Curaçao Opens Campo Alegre Brothel". NSWP. සම්ප්‍රවේශය 24 December 2017.
  110. ^ "Curaçao's X-Rated Resort". Global Writes. 2009. 17 December 2017 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 3 October 2012.
  111. ^ "Werkgroep adviseert regering over heropening bordeel". Antilliaans Dagblad. 2023.
  112. ^ "Campo Alegre, 's werelds grootste bordeel op het westelijk halfrond, gaat dinsdag onder de hamer". Curacao.nu. 2023.
  113. ^ "Groot openluchtbordeel Curaçao sluit na 71 jaar, maar voor hoelang?". NOS. 2020.
  114. ^ a b "Trafficking in Persons Report". U.S. State Dept. 4 June 2008. p. 192.
  115. ^ "Eerste resultaten Census 2023" (PDF). cuatro.sim-cdn.nl. 2024-06-04. සම්ප්‍රවේශය 2024-08-16.
  116. ^ "Countries with More Women Than Men 2024". worldpopulationreview.com. 2024-12-06. සම්ප්‍රවේශය 2024-12-06.
  117. ^ a b c d e f g h i j k "Central America and Caribbean: Curaçao". CIA The World Factbook. 19 October 2021.
  118. ^ Bernadina, Frieda (1981). Montamentoe: een beschrijvende en analyserende studie van een Afro-Amerikaanse godsdienst op Curaçao. Curaçao: Bernadina.
  119. ^ "Curacao Virtual Jewish History Tour". jewishvirtuallibrary.org.
  120. ^ "Dwindling Community of Curacao Maintains Oldest Synagogue in West". 2014-01-06 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  121. ^ "The Jewish Community of Curacao". 10 August 2020 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 4 March 2020.
  122. ^ (in nl) Landsverordening van de 28ste maart 2007 houdende vaststelling van de officiële talen (Landsverordening officiële talen), https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR144328 
  123. ^ "About Us". DutchCaribbeanLegalPortal.com. සම්ප්‍රවේශය 20 May 2014.
  124. ^ Anthony Liddicoat (15 June 2007). Language planning and policy: issues in language planning and literacy. Multilingual Matters. p. 149. ISBN 978-1-85359-977-4. සම්ප්‍රවේශය 9 August 2011.
  125. ^ a b Dede pikiña ku su bisiña: Papiamentu-Nederlands en de onverwerkt verleden tijd. van Putte, Florimon., 1999. Zutphen: de Walburg Pers
  126. ^ "Households by the most spoken language in the household Population and Housing Census 2001". Central Bureau of Statistics. 2012-10-29 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  127. ^ "UNSD — Demographic and Social Statistics". unstats.un.org. සම්ප්‍රවේශය 2023-05-10.
  128. ^ a b Walton, R.H. (2006). Cold Case Homicides: Practical Investigative Techniques. CRC Press. p. 87. ISBN 978-1-4200-0394-9.
  129. ^ Rosalind Latiner, Raby (2009). Community College Models: Globalization and Higher Education Reform. Springer. p. 260. ISBN 978-1-4020-9477-4. සම්ප්‍රවේශය 7 May 2013.
  130. ^ "Curaçao: The Caribbean Getaway That Sets You Free". www.curacao.com. සම්ප්‍රවේශය 21 March 2024.
  131. ^ "Kaya Kaya Festival" (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 21 March 2024.
  132. ^ "Curacao an island unto itself when it comes to producing big-league ballplayers". Los Angeles Times. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2021.
  133. ^ "Atlanta Braves: It's time to retire Andruw Jones' number 25". calltothepen.com. 5 February 2022. සම්ප්‍රවේශය 7 February 2022.
  134. ^ "Jansen's 3-K ninth highlights LA's ASG". MLB. සම්ප්‍රවේශය 7 February 2022.
  135. ^ "Boys of Summer". Boysofsummerfilm.com. සම්ප්‍රවේශය 20 May 2014.
  136. ^ "Boys of Summer: Documentary Spotlights Youth Baseball in Cuaraçao". Large Up. 10 March 2014. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2021.
  137. ^ "Curaçao's Caribbean sister islands, Aruba and Bonaire, are well known in the windsurfing world. Curaçao, which receives the same Caribbean trade winds as its siblings, has remained undiscovered by traveling windsurfers". Windsurfingcuracao.com. 7 August 2011. සම්ප්‍රවේශය 20 May 2014.
  138. ^ Motion Magazine, June 2005
  139. ^ "Frommers Guide to Curaçao water sports". The New York Times. 20 November 2006.
  140. ^ 42nd CARIFTA BAHAMAS in 2013 – 3/30/2013 to 4/1/2013 – T. A. ROBINSON NATIONAL TRACK & FIELD STADIUM – Nassau, Bahamas – Results, C.F.P.I. Timing & Data, http://www.cfpitiming.com/2013_Outdoor_Season/Carifta_Games_2013/Carifta_Games_male_results_2013.htm, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 13 November 2013 
  141. ^ 42nd CARIFTA BAHAMAS in 2013 – 3/30/2013 to 4/1/2013 – T. A. ROBINSON NATIONAL TRACK & FIELD STADIUM – Nassau, Bahamas – Results, MileSplit, http://bah.milesplit.com/meets/130723/results/239214, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 13 November 2013 
  142. ^ 42nd CARIFTA BAHAMAS in 2013 – 3/30/2013 to 4/1/2013 – T. A. ROBINSON NATIONAL TRACK & FIELD STADIUM – Nassau, Bahamas – Results, C.F.P.I. Timing & Data, http://www.cfpitiming.com/2013_Outdoor_Season/Carifta_Games_2013/Carifta_Games_female_results_2013.htm, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 13 November 2013 
  143. ^ 42nd CARIFTA BAHAMAS in 2013 – 3/30/2013 to 4/1/2013 – T. A. ROBINSON NATIONAL TRACK & FIELD STADIUM – Nassau, Bahamas – Results, MileSplit, http://bah.milesplit.com/meets/130723/results/239213, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 13 November 2013 
  144. ^ "Curaçao edges Jamaica for first-ever Caribbean Cup title". CONCACAF Gold Cup. 26 June 2017. 7 February 2021 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 7 November 2020.
  145. ^ "Elson Hooi slept King's Cup in de wacht met Curaçao" [Elson Hooi wins King's Cup with Curaçao] (ලන්දේසි බසින්). ADO Den Haag. 8 June 2019. සම්ප්‍රවේශය 9 June 2019.
  146. ^ Morrison, Allen. "The Tramways of WILLEMSTAD". www.tramz.com. සම්ප්‍රවේශය 17 January 2023.
  147. ^ "Orarionan di Salida" [Timetable of Departures] (PDF). Auto Busbedrijf Curaçao (Papiamento බසින්). සම්ප්‍රවේශය 11 March 2025. Lines 1B 2A 2B 2C 3A 3B 3C 4A 4B 4C 5A 5C 6A 6B 7B 8A 8B 9A 10A 10B and 11{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  148. ^ Curacao. "Curaçao's Landmark! – Review of Queen Emma Pontoon Bridge, Willemstad, Curacao". TripAdvisor. සම්ප්‍රවේශය 26 March 2013.
  149. ^ a b "Pontoon Bridge- Curacao Bridges- Queen Emma Willemstad, Dutch Queens, Landmarks". Curacao.com. 23 July 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 March 2013.
  150. ^ "Curacao's floating bridge worth a gander". thetraveltrolley.com. 18 September 2011. සම්ප්‍රවේශය 13 January 2014.
  151. ^ "745. Our Swinging Old Lady: Queen Emma". 1000 Awesome Things About Curaçao. 14 March 2013. සම්ප්‍රවේශය 29 June 2016.
  152. ^ "Company profile - Aqualectra".
  153. ^ a b "Distribution Information". Aqualectra.com. 18 May 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 March 2013.
  154. ^ "Aqualectra Annual Report 2017" (PDF). 12 February 2019 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 10 February 2019.
  155. ^ "Renting Property in Curacao".
  156. ^ "Drop-Off Centers". www.selikor.com.
  157. ^ "Where can I recycle on Curacao through Green Force?". www.greenforcecuracao.com.
  158. ^ "Curaçao – a recycling project in the Caribbean – TUI policyBLOG". www.politiklounge.com.
  159. ^ "Caribbean Recycling". www.caribbeanhomeandhouse.com. 12 February 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 10 February 2019.
  160. ^ "Caribbean Recycling Company". www.selikor.com.
  161. ^ "Paradise Recycling". www.facebook.com.
උතුරු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ යැපෙන භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව
"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=කුරසාඕ&oldid=742875" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි