එල් සැල්වදෝරයේ ආර්ථිකය
භූමිකම්පා සහ සුළි කුණාටු වැනි ස්වාභාවික විපත්, විශාල ආර්ථික සහනාධාර නියම කරන රජයේ ප්‍රතිපත්ති සහ නිල දූෂණය හේතුවෙන් එල් සැල්වදෝරයේ ආර්ථිකයට ඇතැම් විට බාධා එල්ල වී තිබේ. සහනාධාර කෙතරම් ගැටලුවක් බවට පත් වූවාද යත්, 2012 අප්‍රේල් මාසයේදී ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල මධ්‍යම රජයට ඩොලර් මිලියන 750 ක ණයක් අත්හිටුවන ලදී. ජනාධිපති ෆූන්ස්ගේ කැබිනට් මණ්ඩල ප්‍රධානී ඇලෙක්ස් සෙගෝවියා පිළිගත්තේ ආර්ථිකය "බිඳවැටීමේ ස්ථානයක" පවතින බවයි.[1]
2021 සඳහා මිලදී ගැනීමේ බල සමානාත්මතා ඇස්තමේන්තුවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (GDP) ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 57.95 ක් වන අතර එය 2021 සඳහා 4.2% කින් වර්ධනය වන සැබෑ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයයි.[2] සේවා අංශය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ විශාලතම සංරචකය වන අතර, පසුව කාර්මික අංශය 24.7% (2008 ඇස්තමේන්තුව) වන අතර කෘෂිකර්මාන්තය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 11.2% ක් නියෝජනය කරයි (2010 ඇස්තමේන්තුව). 1996 න් පසු දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය සාමාන්‍ය 3.2% ක සැබෑ වර්ධනයක් සහිත වාර්ෂික අනුපාතයකින් වර්ධනය විය. රජය නිදහස් වෙළඳපොල මුලපිරීම් සඳහා කැපවී සිටි අතර 2007 දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ සැබෑ වර්ධන වේගය 4.7% ක් විය.[3] 2017 දෙසැම්බර් වන විට ශුද්ධ ජාත්‍යන්තර සංචිත ඩොලර් බිලියන 3.57 ක් විය.[4]
වඩාත් විවිධාංගීකරණය වූ ආර්ථිකයක් සඳහා නව වර්ධන අංශ සංවර්ධනය කිරීම එල් සැල්වදෝරයේ දිගු කලක් අභියෝගයක් වී ඇත. අතීතයේ දී, රට රන් සහ රිදී නිෂ්පාදනය කළ අතර,[5] නමුත් ජනාධිපති සාකා පැසිෆික් රිම් පතල් සංස්ථාවේ මෙහෙයුම් වසා දැමීමෙන් පසු දේශීය ආර්ථිකයට ඩොලර් මිලියන සිය ගණනක් එකතු කරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන ලද පතල් අංශය නැවත විවෘත කිරීමට ගත් මෑත උත්සාහයන් බිඳ වැටුණි. කෙසේ වෙතත්, මධ්‍යම ඇමරිකානු මූල්‍ය අධ්‍යයන ආයතනයට (ඉන්ස්ටිටියුටෝ සෙන්ට්‍රෝඇමරිකානෝ ෆෝ එස්ටූඩියෝස් ෆිස්කල්) අනුව, ලෝහ කැණීම්වල දායකත්වය 2010 සහ 2015 අතර රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.3% ක් තරම් කුඩා විය.[6] සාකාගේ තීරණයට දේශපාලන අභිප්‍රායන්ගෙන් තොර නොවූවත්, ප්‍රදේශවාසීන්ගෙන් සහ රටේ බිම් මට්ටමේ ව්‍යාපාරවලින් දැඩි සහයෝගයක් ලැබුණි. රටේ ප්‍රධාන ගංගාවකින් සයනයිඩ් දූෂණය වීමේ අවදානම මත පදනම්ව, තවත් බලපත්‍රයක් සඳහා සමාගමක් කළ අයදුම්පත ජනාධිපති ෆූන්ස් පසුව ප්‍රතික්ෂේප කළේය.[7]
අනෙකුත් පැරණි යටත් විජිත මෙන්ම, එල් සැල්වදෝරය වසර ගණනාවක් තිස්සේ ඒක-අපනයන ආර්ථිකයක් (එක් වර්ගයක අපනයනයක් මත දැඩි ලෙස යැපෙන ආර්ථිකයක්) ලෙස සලකනු ලැබීය. යටත් විජිත සමයේදී, එල් සැල්වදෝරය ඉන්ඩිගෝ සමෘද්ධිමත් අපනයනකරුවෙකු වූ නමුත්, 19 වන සියවසේ කෘතිම ඩයි වර්ග සොයා ගැනීමෙන් පසුව, අලුතින් නිර්මාණය කරන ලද නූතන රාජ්‍යය ප්‍රධාන අපනයනය ලෙස කෝපි වෙත යොමු විය.
වක්‍ර බදු කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින්, එහි වත්මන් ආදායම් එකතු කිරීම වැඩිදියුණු කිරීමට රජය උත්සාහ කර ඇත. 1992 සැප්තැම්බර් මාසයේදී ක්‍රියාත්මක කරන ලද 10% අගය එකතු කළ බද්ද (ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් IVA) 1995 ජූලි මාසයේදී 13% දක්වා ඉහළ නංවන ලදී. උද්ධමනය ස්ථාවරව පවතින අතර කලාපයේ අඩුම අගය අතර වේ. 2000 සිට 2006 දක්වා නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුම්වල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, මුළු අපනයන ඩොලර් බිලියන 2.94 සිට ඩොලර් බිලියන 3.51 දක්වා 19% කින් වර්ධනය වී ඇති අතර, මුළු ආනයන ඩොලර් බිලියන 4.95 සිට ඩොලර් බිලියන 7.63 දක්වා 54% කින් ඉහළ ගොස් ඇත. මෙය වෙළඳ හිඟය ඩොලර් බිලියන 2.01 සිට ඩොලර් බිලියන 4.12 දක්වා 102% කින් වැඩි වීමට හේතු වී ඇත.[9]
2006 දී, මධ්‍යම ඇමරිකාවේ සහ ඩොමිනිකන් ජනරජයේ රටවල් පහ විසින් සාකච්ඡා කරන ලද මධ්‍යම ඇමරිකානු-ඩොමිනිකන් ජනරජ නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුම (CAFTA) එක්සත් ජනපදය සමඟ අනුමත කළ පළමු රට එල් සැල්වදෝරයයි. CAFTA විසින් සැල්වදෝර රජය නිදහස් වෙළඳාම පෝෂණය කරන ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය කළ යුතු බව අවශ්‍ය වේ. CAFTA ආයතනය සැකසූ ආහාර, සීනි සහ එතනෝල් අපනයනය ශක්තිමත් කර ඇති අතර, 2005 දී බහු තන්තු ගිවිසුම කල් ඉකුත් වීමත් සමඟ ආසියානු තරඟකාරිත්වයට මුහුණ දුන් ඇඟලුම් අංශයේ ආයෝජන සඳහා සහාය වී ඇත. ඇඟලුම් අංශයේ තරඟකාරිත්වයේ පහත වැටීමක් අපේක්ෂාවෙන්, පෙර පරිපාලනය, කලාපීය බෙදාහැරීමේ සහ සැපයුම් මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස රට ප්‍රවර්ධනය කිරීමෙන් සහ බදු දිරිගැන්වීම් හරහා සංචාරක ආයෝජන ප්‍රවර්ධනය කිරීමෙන් ආර්ථිකය විවිධාංගීකරණය කිරීමට උත්සාහ කළේය.
2021 ජුනි මාසයේදී, ජනාධිපති නයිබ් බුකෙල් පැවසුවේ එල් සැල්වදෝරයේ බිට්කොයින් නීත්‍යානුකූල කිරීම සඳහා නීති සම්පාදනය කරන බවයි.[10] 2021 ජුනි 9 වන දින එල් සැල්වදෝරයේ ව්‍යවස්ථාදායක සභාව විසින් බිට්කොයින් නීතිය සම්මත කරන ලදී. 2021 සැප්තැම්බර් 7 වන දින බිට්කොයින් නිල වශයෙන් නීත්‍යානුකූල ටෙන්ඩරයක් බවට පත්විය.[11][12][13] නීතියේ කොටසක් ලෙස, විදේශිකයන්ට රට තුළට බිට්කොයින් 3 ක් ආයෝජනය කළහොත් එල් සැල්වදෝරයේ ස්ථිර පදිංචිය ලබා ගත හැකිය.[14] නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම විරෝධතාවලට මුහුණ දී ඇති අතර,[15] රටේ බහුතරයක් බිට්කොයින් නීත්‍යානුකූල ටෙන්ඩරයක් ලෙස භාවිතා කිරීමට විරුද්ධ වෙති.[16] සැල්වදෝර වාණිජ මණ්ඩලය විසින් කරන ලද සමීක්ෂණයකට අනුව, 2022 මාර්තු වන විට රටේ වෙළෙන්දන්ගෙන් 14% ක් පමණක් අවම වශයෙන් එක් බිට්කොයින් ගනුදෙනුවක්වත් සකසා ඇත.[17] 2024 මැයි මාසයේ සිට, එල් සැල්වදෝරයේ බිට්කොයින් කාර්යාලය නම් කරන ලද නිල රජයේ ආයතනයක් වාර්තා කරන්නේ රජය සතුව බිට්කොයින් 5,750 ක් (2024 මැයි පමණ වන විට ආසන්න වශයෙන් ඩොලර් මිලියන 354) ඇති බවයි -- ටෙකාපා ගිනි කන්දෙන් භූ තාප ශක්තිය භාවිතා කරමින් 2021 සැප්තැම්බර් මාසයේ සිට කැණීම් කරන ලද බිට්කොයින් 474 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් (2024 මැයි පමණ වන විට ආසන්න වශයෙන් ඩොලර් මිලියන 29) සමඟ.[18]
ඒක පුද්ගල ප්‍රේෂණ අතින් එල් සැල්වදෝරය කලාපයේ පෙරමුණ ගෙන ඇති අතර, එය සියලුම අපනයන ආදායමට සමාන ගලා ඒම් වේ; 2019 දී සැල්වදෝරියානුවන් මිලියන 2.35 ක් එක්සත් ජනපදයේ[19] ජීවත් වූ අතර සියලුම පවුල් වලින් තුනෙන් එකක් පමණ ප්‍රේෂණ ලබා ගත්හ. එක්සත් ජනපදයේ වෙසෙන සැල්වදෝරියානුවන්ගෙන් එල් සැල්වදෝරයේ පවුලේ සාමාජිකයන් වෙත යවන ලද ප්‍රේෂණ විදේශ ආදායමේ ප්‍රධාන මූලාශ්‍රයක් වන අතර වෙළඳ හිඟය පියවයි. 2000 දශකයේ මුල් භාගයේ සිට ප්‍රේෂණ ක්‍රමයෙන් වැඩි වී ඇති අතර, එය ඩොලර් බිලියන 3.32 ක් හෝ 2006 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් ආසන්න වශයෙන් 16.2%[20] සිට ඩොලර් බිලියන 6 කට ආසන්න (2019 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 20% ක් පමණ, ලෝක බැංකුවට අනුව ලෝකයේ ඉහළම අනුපාතවලින් එකකි) දක්වා වර්ධනය වී ඇත.[21]
2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී, නයිබ් බුකෙල්ගේ රජය ඩොලර් මිලියනයකට වඩා නව BTC 11 ක් මිලදී ගත් අතර එමඟින් එහි උපායමාර්ගික සංචිත ශක්තිමත් විය.[22]
බලශක්තිය
[සංස්කරණය]එල් සැල්වදෝරයේ බලශක්ති කර්මාන්තය විවිධාංගීකරණය වී ඇති අතර, දේශීය විදුලි නිෂ්පාදනය සඳහා පොසිල ඉන්ධන, ජල විදුලිබලය, අනෙකුත් පුනර්ජනනීය බලශක්තිය (ප්‍රධාන වශයෙන් භූ තාපජ) මත රඳා පවතින අතර තෙල් සඳහා ආනයන මත රඳා පවතී. එල් සැල්වදෝරයේ ස්ථාපිත ධාරිතාව මෙගාවොට් 1,983 ක් වන අතර වසරකට ගිගාවොට් පැය 5,830 ක් විදුලිය ජනනය කරයි, මෙයින් 84% ක් පුනර්ජනනීය ප්‍රභවයන්ගෙන් පැමිණේ, ඉන් 26.85% ක් භූ තාපජයෙන් (රටේ බොහෝ ගිනි කඳු වලින් නිපදවන), 29.92% ක් ජල විදුලියෙන් සහ ඉතිරිය පොසිල ඉන්ධන වලින් වේ.[23][24]
ජාතික බලශක්ති කොමිසමට අනුව, 2021 ජනවාරි මාසයේදී මුළු එන්නත් වලින් 94.4% ක් ජල විදුලි බලාගාර (28.5% - 124.43 GWh), භූ තාපජ (27.3% - 119.07 GWh), ජෛව ස්කන්ධය (24.4% 106.43 GWh), ප්‍රකාශ වෝල්ටීයතා සූර්ය (10.6% - 46.44 GWh) සහ සුළං (3.6% - 15.67 GWh) වලින් ලැබුණි.[25][26]
විදුලි සංදේශ සහ මාධ්‍ය
[සංස්කරණය]එල් සැල්වදෝරයේ ස්ථාවර දුරකථන මාර්ග 900,000 ක්, ස්ථාවර බ්‍රෝඩ්බෑන්ඩ් මාර්ග 500,000 ක් සහ ජංගම සෙලියුලර් දායකත්ව මිලියන 9.4 ක් ඇත.[27] ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙකුට ඔවුන්ගේ ස්මාර්ට්ෆෝන් සහ ජංගම ජාල හරහා අන්තර්ජාලයට ප්‍රවේශ විය හැකි අතර, ලිබරල් රජයේ නියාමනය 5G ආවරණය යෙදවීම ඇතුළුව ස්ථාවර මාර්ගය හරහා ජංගම විනිවිද යාම ප්‍රවර්ධනය කරයි (එය 2020 දී පරීක්ෂා කිරීම ආරම්භ විය).[27] ISDB-T ප්‍රමිතිය අනුවර්තනය වීමත් සමඟ රූපවාහිනී/ගුවන්විදුලි ජාල ඩිජිටල් සම්ප්‍රේෂණයට මාරුවීම 2018 දී සිදු කරන ලදී. පුද්ගලික අයිතිය ඇති ජාතික රූපවාහිනී ජාල, කේබල් රූපවාහිනී ජාල (ජාත්‍යන්තර නාලිකා ද රැගෙන යන) සහ ගුවන් විදුලි මධ්‍යස්ථාන සිය ගණනක් ඇත; රජය සතු විකාශන මධ්‍යස්ථානයක් ද ඇත.[27]
නිල දූෂණය සහ විදේශ ආයෝජන
[සංස්කරණය]2009 දී ARENA හි මැතිවරණ පරාජය පිළිබඳ විශ්ලේෂණයක දී, සැන් සැල්වදෝරයේ එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්යාලය, අඛණ්ඩ ARENA රජය මහජනයා විසින් ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට සැලකිය යුතු හේතුවක් ලෙස සාකා පරිපාලනය යටතේ නිල දූෂණය පෙන්වා දුන්නේය.[තහවුරු කර නොමැත] ෆූන්ස් පරිපාලනය යටතේ අනුගමනය කරන ලද ප්‍රතිපත්ති එල් සැල්වදෝරය විදේශ ආයෝජන දක්වා වැඩිදියුණු කළ අතර, 2014 දී ලෝක බැංකුව එල් සැල්වදෝරය 109 ලෙස ශ්‍රේණිගත කළ අතර එය ලෝක බැංකුවේ වාර්ෂික "ව්‍යාපාර කිරීමේ පහසුව" දර්ශකයේ බෙලීස් (118) සහ නිකරගුවාව (119) ට වඩා තරමක් හොඳ විය.[28]
ස්පාඤ්ඤ විදේශ ආයෝජන පිළිබඳ චින්තන පර්ෂදයක් වන සැන්ටැන්ඩර් ට්‍රේඩ්ට අනුව, "පසුගිය වසර කිහිපය තුළ එල් සැල්වදෝරයට විදේශ ආයෝජන ක්‍රමයෙන් වර්ධනය වෙමින් පවතී. 2013 දී, FDI ගලා ඒම වැඩි විය. කෙසේ වෙතත්, මධ්‍යම ඇමරිකාවේ අනෙකුත් රටවලට වඩා එල් සැල්වදෝරයට ලැබෙන්නේ අඩු FDI ය. ව්‍යාපාරික වාතාවරණය වැඩිදියුණු කිරීම සම්බන්ධයෙන් රජය සුළු ප්‍රගතියක් ලබා ඇත. මීට අමතරව, එහි දේශීය වෙළඳපොළේ සීමිත ප්‍රමාණය, දුර්වල යටිතල පහසුකම් සහ ආයතන මෙන්ම ඉහළ මට්ටමේ අපරාධකාරිත්වය ආයෝජකයින්ට සැබෑ බාධාවක් වී ඇත. කෙසේ වෙතත්, ව්‍යාපාර බදුකරණය සම්බන්ධයෙන් දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන වඩාත්ම 'ව්‍යාපාරික හිතකාමී' රට එල් සැල්වදෝරයයි. එයට තරුණ හා දක්ෂ ශ්‍රම බලකායක් සහ උපායමාර්ගික භූගෝලීය පිහිටීමක් ද ඇත. DR-CAFTA හි රටේ සාමාජිකත්වය මෙන්ම C4 රටවල් (කපු නිෂ්පාදකයින්) සමඟ එහි ශක්තිමත් ඒකාබද්ධතාවය FDI වැඩි කිරීමට හේතු විය යුතුය."[29]
විදේශ සමාගම් මෑතකදී සැල්වදෝර රජයේ ප්‍රතිපත්තිවලට සම්පූර්ණයෙන්ම එකඟ නොවී ජාත්‍යන්තර වෙළඳ විනිශ්චය සභාවල බේරුම්කරණයට යොමු වී ඇත. 2008 දී, එල් සැල්වදෝරය, එනෙල් ආයෝජනය කළ භූතාපජ ව්‍යාපෘතියක් සඳහා සැල්වදෝර රජය සතු විදුලි සමාගම් වෙනුවෙන් ඉතාලියේ එනෙල් ග්‍රීන් පවර්ට එරෙහිව ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණයක් අපේක්ෂා කළේය. වසර හතරකට පසු, එනෙල් ඇඟවුම් කළේ තම ආයෝජනය සම්පූර්ණ කිරීමෙන් වළක්වන තාක්ෂණික ගැටළු සඳහා රජයට දොස් පවරමින්, එල් සැල්වදෝරයට එරෙහිව බේරුම්කරණයක් අපේක්ෂා කරන බවයි.[30] ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 109 වන වගන්තිය කිසිදු රජයකට (ඔවුන් අයත් වන පක්ෂය කුමක් වුවත්) ජාතික පසෙහි සම්පත් පෞද්ගලීකරණය කිරීමට ඉඩ නොදෙන බව පවසමින් රජය තම ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේය (මෙම අවස්ථාවේදී භූතාපජ ශක්තිය). 2014 දෙසැම්බර් මාසයේදී දෙපාර්ශ්වයම එකඟතාවයකට පැමිණි විට ආරවුල අවසන් වූ අතර, ඒ පිළිබඳ කිසිදු විස්තරයක් නිකුත් කර නොමැත. වොෂින්ටනය පදනම් කරගත් බලගතු ICSID හි පීඩනයට කුඩා රට යටත් වී තිබුණි.[31] 2009 දී එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්යාලය අනතුරු ඇඟවූයේ, සැල්වදෝර රජයේ ජනප්‍රියවාදී ප්‍රතිපත්ති වන කෘතිමව අඩු විදුලි මිල ගණන් අනිවාර්ය කිරීම, බලශක්ති අංශයේ ඇමරිකානු ආයෝජකයින්ගේ අවශ්‍යතා ඇතුළුව, පුද්ගලික අංශයේ ලාභදායිතාවයට හානි කරන බවයි.[තහවුරු කර නොමැත] එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්යාලය එල් සැල්වදෝරයේ අධිකරණ පද්ධතියේ දූෂණය සැලකිල්ලට ගත් අතර, රට තුළ ව්‍යාපාර කරන විට "බේරුම්කරණ වගන්ති, වඩාත් සුදුසු වන්නේ විදේශීය ස්ථානයක් සමඟ" ඇතුළත් කරන ලෙස නිහඬව ඇමරිකානු ව්‍යාපාරවලින් ඉල්ලා සිටියේය.[තහවුරු කර නොමැත]
2014 දී මහජන දූෂණ මට්ටම් ජනතාව වටහා ගත් ආකාරය අනුව, දූෂණ සංජානන දර්ශකයට අනුව, එල් සැල්වදෝරය රටවල් 175 න් 80 වන ස්ථානයේ සිටී.[32] එල් සැල්වදෝරයේ ශ්‍රේණිගත කිරීම පැනමාව (175 න් 94) සහ කොස්ටාරිකාව (175 න් 47) සමඟ සාපේක්ෂව හොඳින් සංසන්දනය කරයි.
සංචාරක ව්‍යාපාරය
[සංස්කරණය]
2014 වසරේ එල් සැල්වදෝරයට ජාත්‍යන්තර සංචාරකයින් 1,394,000ක් පැමිණි බව ඇස්තමේන්තු කර ඇත. 2019 වසරේ එල් සැල්වදෝරයේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට සංචාරක ව්‍යාපාරය විසින් ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 2970.1ක දායකත්වයක් ලබා දී ඇත. මෙය මුළු දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 11%ක් නියෝජනය කරයි.[33] 2013 දී සංචාරක ව්‍යාපාරය සෘජුවම රැකියා 80,500 කට සහාය විය. මෙය එල් සැල්වදෝරයේ මුළු රැකියා වලින් 3.1% ක් නියෝජනය කළේය. 2019 දී, සංචාරක ව්‍යාපාරය වක්‍රව රැකියා 317,200 කට සහාය වූ අතර එය එල් සැල්වදෝරයේ මුළු රැකියා වලින් 11.6% ක් නියෝජනය කරයි.[33]
බොහෝ උතුරු ඇමරිකානු සහ යුරෝපීය සංචාරකයින් එල් සැල්වදෝරයේ වෙරළ තීරයන් සහ රාත්‍රී ජීවිතය සොයයි. එල් සැල්වදෝරයේ සංචාරක භූ දර්ශනය අනෙකුත් මධ්‍යම ඇමරිකානු රටවලට වඩා තරමක් වෙනස් ය. එහි භූගෝලීය ප්‍රමාණය සහ නාගරීකරණය නිසා පරිසර චාරිකා හෝ මහජනතාවට විවෘත පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථාන වැනි ස්වභාවධර්මය තේමා කරගත් සංචාරක ගමනාන්ත එතරම් නොමැත. කෙසේ වෙතත්, එල් සැල්වදෝරය එහි වෙරළ සහ ගිනි කඳු සඳහා වඩාත් ප්‍රසිද්ධය. වැඩිපුරම පැමිණෙන වෙරළ තීරයන් අතර එල් ටන්කෝ, පුන්ටා රෝකා, එල් සන්සාල්, එල් සොන්ටේ වෙරළ, ලා කොස්ටා ඩෙල් සොල්, එල් මජාහුවල් සහ ලා ලිබර්ටැඩ් වෙරළ ඇතුළත් වේ. වැඩිපුරම කඳු නගින ගිනි කඳු වන්නේ සැන්ටා ඇනා සහ ඉසාල්කෝ ය.[34][35][36]
යොමු කිරීම්
[සංස්කරණය]- ^ Quintanilla, Lourdes (26 April 2012). "FMI suspende acuerdo de préstamo con el país". La Prensa Grafica. 2 July 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 March 2020.
- ^ "World Economic Outlook Database, April 2021". IMF.org. International Monetary Fund. 9 July 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 July 2021.
- ^ "Gross Domestic Product, annual rates, main economic sectors". Banco Central de Reserva de El Salvador. 7 November 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 November 2007.
- ^ "El Salvador - The World Factbook". www.cia.gov. July 2022. 21 March 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 9 July 2021.
- ^ Oancea, Dan (January 2009). "Mining in Central America" (PDF). MINING.com. 16 May 2011 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 March 2020.
- ^ "Estudio sobre minería metálica en triángulo norte se presenta en El Salvador". 7 April 2017. 25 August 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 29 December 2017.
- ^ "Pacific Rim Ruling Threatens El Salvador's National Sovereignty". NACLA. 4 January 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 3 January 2018.
- ^ Herrera-Sobek, Maria (31 July 2012). Celebrating Latino Folklore. ABC-CLIO. p. 459. ISBN 978-0-313-34340-7. 10 January 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 November 2015.
- ^ "Trade Balance, Annual and Monthly Accumulated". Banco Central de Reserva de El Salvador. 14 October 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 November 2007.
- ^ "El Salvador looks to become the world's first country to adopt bitcoin as legal tender". CNBC. 5 June 2021. 5 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 June 2021.
- ^ Pérez, Santiago (7 September 2021). "El Salvador Becomes First Country to Adopt Bitcoin as National Currency". The Wall Street Journal. 7 September 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 September 2021.(subscription required)
- ^ "Bitcoin: El Salvador makes cryptocurrency legal tender". BBC. 9 June 2021. 23 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 9 June 2021.
- ^ Webber, Jude; Szalay, Eva (9 June 2021). "El Salvador becomes first country to adopt bitcoin as legal tender". Financial Times. 10 December 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 9 June 2021.
- ^ "Why El Salvador Made Bitcoin Legal Tender with President Nayib Bukele". 23 June 2021. 27 October 2021 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. – via YouTube.
- ^ Silver, Katie (8 September 2021). "Bitcoin crashes on first day as El Salvador's legal tender". BBC. 8 September 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 September 2021.
- ^ Tidy, Joe (7 September 2021). "Fear and excitement in El Salvador as Bitcoin becomes legal tender". BBC. 26 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 September 2021.
More than 68% of those questioned said they disagreed with using cryptocurrency as a legal tender.
- ^ Michael McDonald (19 March 2022). "Pocas empresas en El Salvador usan el bitcoin, revela encuesta". Bloomberg Linea (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 25 March 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 March 2022.
- ^ Renteria, Nelson (May 15, 2024). "El Salvador mined nearly 474 bitcoins, adding to state crypto holding, in last three years". Reuters. සම්ප්‍රවේශය September 24, 2024.
- ^ "Hispanic origin groups in the U.S., 2019". Pew Research Center. 9 September 2021. 13 September 2021 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- ^ "Family Remittances". Banco Central de Reserva de El Salvador. 7 November 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 November 2007.
- ^ Wilson, Tom (2021-06-14). "EXCLUSIVE El Salvador bitcoin transfers soar, but still a fraction of dollar remittances". Reuters (ඉංග්‍රීසි බසින්). 13 September 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2023-05-10.
- ^ "El Salvador strikes $1.4bn IMF deal after scaling back Bitcoin policies". BBC News (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). 2024-12-19. සම්ප්‍රවේශය 2024-12-24.
- ^ Barrera, Jose A (16 August 2021). "El Salvador está generando 84.3% de su energía de fuentes renovables". diario.elmundo.sv. Diario el mundo. 22 August 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 September 2021.
- ^ "El Salvador - The World Factbook". www.cia.gov. July 2022. 21 March 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 July 2021.
- ^ Singh, Nanda (10 February 2021). "Las energías renovables crecen mientras las tarifas eléctricas disminuyen en El Salvador". energiaestrategica.com. energía estrategica. 16 September 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 September 2021.
- ^ "Energías renovables mantuvieron más del 80 % de generación en 2020 en el El Salvador y la eólica inicia su participación en el mercado". www.bnamericas.com. Bnamericas. 16 September 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 September 2021.
- ^ a b c "El Salvador - The World Factbook". www.cia.gov. July 2022. 21 March 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 July 2021.
- ^ "Economy Rankings". 6 February 2015 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 1 October 2014. Annual index, Doing Business 2014, World Bank.
- ^ "Foreign investment in El Salvador - Santandertrade.com". en.santandertrade.com. 14 April 2015 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 13 April 2015.
- ^ "CEL a punto de ir a otro arbitraje". elsalvador.com. 21 May 2012. 29 November 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 March 2020.
- ^ "El Salvador y Enel ponen fin a litigio por acciones de la CEL". La Página. 7 December 2014. 7 November 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 March 2020.
- ^ e.V., Transparency International. "How corrupt is your country?". transparency.org. 16 June 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 13 April 2015.
- ^ a b "Economic Impact Reports". wttc.org. 10 December 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 December 2020.
- ^ Luna, Mar (13 November 2021). "10 Volcanoes to Hike in El Salvador". Homeschool Spanish Academy. 6 March 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 March 2023.
- ^ "12 Places to visit in El Salvador. Get to know them today". El Salvador Info. 23 January 2021. 6 March 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 6 March 2023.
- ^ Cruz, Milady (24 June 2007). "Los 10 destinos turísticos más apetecidos". elsalvador.com. 23 February 2008 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 May 2010.