ඉරානය වෙත ඊශ්රායෙල ප්රහාර 2025 ජූනි
රයිසින් ලයන් මෙහෙයුම | |
---|---|
2024 ඉරාන–ඊශ්රායෙල ගැටුම සහ මැදපෙරදිග අර්බුදය (2023–වර්තමානය) කොටසකි | |
![]() ටෙහෙරානය තුල පිපිරීම් | |
Operational scope | ශිරශ්ඡේදන ප්රහාරය, ගුවන් ප්රහාරය, පූර්වක්ර ප්රහාරය, ඩ්රෝන ප්රහාරය, ඉලක්කගත ඝාතන |
පිහිටීම | |
Planned by | ![]() |
එල්ලය | බලන්න § ස්ථාන
|
දිනය | 13 ජූනි 2025 – වර්තමානය (3 weeks) |
Executed by | |
Casualties | ඉරාන පාර්ශවය: 104+ මිය ගියහ[1] 380+ තුවාල ලදහ[1] |
2025 ජූනි 13 දිනදී, ඊශ්රායලය විසින් ඉරානය පුරා දුසිමකට අධික ස්ථාන සහ නගර ඉලක්ක කොට ප්රහාර සිදු කලේය.[a] රයිසින් ලයන් මෙහෙයුම යන කේත නාමය යටතේ, [4][5][b] ඊශ්රායෙල ආරක්ෂක හමුදා (IDF) සහ මොසාඩ් විසින් ප්රධාන න්යෂ්ඨික අඩවි සහ හමුදාමය ස්ථාපිත වලට හානි සිදුකල අතර, ඉරානයෙහි උසස් හමුදා නායකයන් කිහිපදෙනෙක් ඝාතනය කොට සහ, ඉරාන සිවිල් වැසියන් ඝාතනය කෙරිණි.[6][7][8] 1980 ගණන් වලදී සිදුවූ ඉරාන-ඉරාක යුද්ධයෙන් අනතුරුව, ඉරානය වෙත එල්ලවූ විශාලතම ප්රහාරය මෙය විය.[9]
ජූනි 13 දින හිමිදිරි උදයෙහිදී, ටෙහෙරානයෙහි හමුදා කඳවුරු හා නේවාසික වටපිටාව අසබඩ ප්රදේශ ඇතුළු, ටෙහෙරානය පුරා පිපිරීම් වාර්තා විය.[7] නැටෑන්ස්, කොන්ඩෑබ්, සහ කොරමබාඩ් යන ඉරාන න්යෂ්ඨික ස්ථාපිත ඉලක්කගත කෙරිණි.[10] [11] ඉරානය වාර්තා කලේ ප්රහාරය වෙතින් ඉස්ලාමීය විප්ලවකාරී රැකවල් බලකාය (IRGC) ආඥාපති හුසේන් සලාමි,[12][13][14] ඉරාන සන්නද්ධ හමුදාවෙහි ප්රධාන මාණ්ඩලික නිලධාරී මේජර් ජනරාල් මොහමඩ් බගේරි,[15] න්යෂ්ඨික විද්යාඥයින්වූ ෆෙරේඩූන් අබ්බාසි සහ මොහමඩ් මේඩි ටෙහෙරන්චි,[16] සහ කුඩා දරුවන් 20 දෙනෙකු ඇතුළු සිවිල්වැසියන් මිය ගිය බවයි. [17][18] ජූනි 13 දින පස්වරුවෙහි සහ සවස් යාමයෙහිදී ප්රහාර යළි ඇරඹුනු අතර, ටබ්රීෂ් ගුවන්තොටුපොළ සහ නැටෑන්ස් සහ ෆෝර්ඩෝ න්යෂ්ඨික අඩවි අසබඩ පහරදීම් වාර්තා විය.[19][20] [21] ටෙහෙරාන්හී නේවාසික ගොඩනැගිලිද ප්රහාරයන්ට ලක්විය.[22]
2025 ජූනි 13 දින සවස් යාමයෙහිදී, ඉරානය විසින් ඊශ්රායෙලය වෙත ප්රතිහිංසා පහරදීම් මාලාවක් දියත් කිරීම ඇරඹීය.[23]
සටහන්
[සංස්කරණය]ආශ්රිත
[සංස්කරණය]- ^ a b "තර්ඩ් ඊශ්රායෙලි ෆයිටර් ජෙට් ෂොට් ඩවුන් ඉන් ඉරාන්".
- ^ හොරොවිට්ස්, ඩේවිඩ් (13 ජූනි 2025). "'ඇන් ඉමීඩියෙට් ඔපරේෂනල් නෙසසිටි': වයි ඊශ්රායෙල් ෆයිනලි ඇටෑක්ඩ් ඉරාන්ස් නියුක්ලියර් ෆැසිලිටීස්". ද ටයිම්ස් ඔෆ් ඊශ්රායෙල්. https://www.timesofisrael.com/an-immediate-operational-necessity-why-israel-finally-attacked-irans-nuclear-facilities/.
- ^ "ඉරාන්ස් යූඑන් ඇම්බැසඩර් සේස් 78 කිල්ඩ්, 320 වූන්ඩඩ් ඉන් ඊශ්රායෙලි ස්ට්රයික්ස් – ඈස් ඉට් හැපන්ඩ්". ද ගාඩියන් (ඉංග්රීසි බසින්). 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 14 ජූනි 2025.
- ^ "නෙතනියාහු සේස් ඔපරේෂන් 'රයිසින් ලයන්' විල් ලාස්ට් 'ඈස් මෙනි ඩේස් ඈස් ඉට් ටේක්ස්'". ද වෝල් ස්ට්රීට් ජර්නල්. 13 ජූනි 2024.
- ^ "ඊශ්රායෙල් ලෝන්චස් ඔපරේෂන් රයිසින් ලයන් ටු ටාගට් ඉරාන්ස් නියුක්ලියර් ත්රෙට්". ද ජෙරුසලෙම් පෝස්ට්. 13 ජූනි 2025.
- ^ ඉරාන්ස් ස්ටේට් ටීවී ෆුටේජ් ෂෝස් රෙසිඩෙන්ෂල් බිල්ඩිං ඉන් ටෙහෙරාන් ඩැමේජ්ඩ් බයි ඊශ්රායෙලි ස්ට්රයික් (News) (ඉංග්රීසි බසින්). ඇසෝෂියේටඩ් ප්රෙස්. 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ a b ෆාසිහි, ෆර්නාස්; නවුමාන්, කසිම්; බොක්සර්මාන්, ඒරන්; කිංස්ලි, පැට්රික්; බර්ග්මාන්, රොනෙන් (13 ජූනි 2025). "ඊශ්රායෙල් ස්ට්රයික්ස් ඉරාන්ස් නියුක්ලියර් ප්රෝග්රෑම්, කිලිං ටොප් මිලිටරි ඔෆීෂියල්ස්: ලයිව් අප්ඩේට්ස්" (en-US බසින්). ද නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස්. . https://www.nytimes.com/live/2025/06/12/world/israel-iran-us-nuclear.
- ^ "ඉන් ඉරාන්, ග්රීෆ් ෆො සිවිලියන් කැෂුවලිටීස් බට් ලිට්ල් පිටි ෆො කමාන්ඩර්ස්". www.bbc.com (බ්රිතාන්ය ඉංග්රීසි බසින්). 2025-06-13. සම්ප්රවේශය 2025-06-15.
- ^ "ඊශ්රායෙල් ඇටෑක්ස් ඉරාන්ස් නියුක්ලියර් ඇන්ඩ් මිසයිල් සයිට්ස් විත් එක්ස්ප්ලෝෂන්ස් හර්ඩ් අක්රෝස් ටෙහෙරාන්. ලයිව් අප්ඩේට්ස් හියර්". CTVNews (ඉංග්රීසි බසින්). එෂෝසියේටඩ් ප්රෙස්. 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "එක්ස්ප්ලෝෂන්ස් හර්ඩ් ඉන් නැටෑන්ස්, හෝම් ටු කී නියුක්ලියර් සයිට්, සේස් ඉරානියන් ස්ටේට් ටෙලිවිෂන්". ද ටයිම්ස් ඔෆ් ඊශ්රායෙල් (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "ලයිව් - ඊශ්රායෙල් ඇටෑක්ස් ඉරාන්, රෙවලූෂනරි ගාඩ්ස් චීෆ් කිල්ඩ්". ඉරාන් ඉන්ටර්නැෂනල් (ඉංග්රීසි බසින්). 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "مرگ سردار سلامی و تنی چند از فرماندهان سپاه" [ඩෙත් ඔෆ් ජෙනරල් සලාමි ඇන්ඩ් සෙවරල් IRGC කමාන්ඩර්ස්]. IRNA (පර්සියානු බසින්). 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "ඉරාන්ස් රෙවලූෂනරි ගාඩ් කමාන්ඩර් හුසේන් සලාමි කිල්ඩ් ඉන් ඊශ්රායෙල් ස්ට්රයික්, සේස් ඉරානියන් ස්ටේට් මීඩියා". ද ටයිම්ස් ඔෆ් ඊශ්රායෙල් (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "හුසේන් සලාමි, හෙඩ් ඔෆ් ඉරාන්ස් ඉස්ලාමික් රෙවලූෂනරි ගාඩ් කෝප්ස්, කිල්ඩ් ඉන් ඊශ්රායෙල්ස් ඇටෑක්". ද වෝල් ස්ට්රීට් ජර්නල් (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "ඊශ්රායෙල් ස්ට්රයික්ස් කිල් සම් ඔෆ් ඉරාන්ස් මෝස්ට් පවර්ෆුල් මෙන්, ඉන්ක්ලූඩිං මිලිටරි ඇන්ඩ් නියුක්ලියර් ලීඩර්ස්". සීඑන්එන් (ඉංග්රීසි බසින්). 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "ඉරාන් ස්ටේට් මීඩියා නේම්ස් ටූ නියුක්ලියර් සයන්ටිස්ට්ස් කිල්ඩ් ඉන් ඊශ්රායෙලි ස්ට්රයික්". ද ටයිම්ස් ඔෆ් ඊශ්රායෙල්. 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "ඉරාන් ස්ටේට් මීඩියා සේස් සිවිලියන්ස් කිල්ඩ් ඉන් ඊශ්රායෙල් ස්ට්රයික්ස් ඔන් ටෙහෙරාන්". barrons (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). AFP. 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "අරවුන්ඩ් 60 පීප්ල් ඉන්ක්ලූඩිං 20 චිල්ඩ්රන් කිල්ඩ් ඉන් ඊශ්රායෙල්ස් ස්ට්රයික්ස් ඔන් හවුසර්ස් ඉන් ඉරාන්, ක්ලේම්ස් ස්ටේට් ටීවී". ස්කයි නිවුස් (ඉංග්රීසි බසින්). සම්ප්රවේශය 2025-06-15.
- ^ "ඉරාන් රිපෝට්ස් ෆ්රෙෂ් එක්ස්ප්ලෝසන්ස් ඉන් ටබ්රීෂ්; ඇඩ්වයිසර් යු කොමේනි සෙඩ් ඉන්ජර්ඩ් ඉන් අර්ලි ස්ට්රයික්ස්". ද ටයිම්ස් ඔෆ් ඊශ්රායෙල් (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "ලයිව් අප්ඩේට්ස්: ඊශ්රායෙල් ස්ට්රයික්ස් ඉරාන්ස් නියුක්ලියර් සයිට්ස්, කිලිං ටොප් මිලිටරි ලීඩර්ස් ඇන්ඩ් සයන්ටිස්ට්ස්". AP News (ඉංග්රීසි බසින්). සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "ඊශ්රායෙල් රිපෝර්ටඩ්ලි ස්ට්රයික්ස් ඇට් ෆෝර්ඩෝ නියුක්ලියර් සයිට් ආෆ්ටර් ඩිස්ට්රෝයිං නැටෑන්ස්". ද ජෙරුසලෙම් පෝස්ට් (ඉංග්රීසි බසින්). 13 ජූනි 2025. සම්ප්රවේශය 13 ජූනි 2025.
- ^ "20 චිල්ඩ්රන් අමං 60 ඩෙඩ් ඉන් ඊශ්රායෙලි ස්ට්රයික් ඔන් ටෙහෙරාන් හයි-රයිස්". EFE (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). 2025-06-14. සම්ප්රවේශය 2025-06-15.
- ^ අර්ලැන්ගර්, ස්ටීවන් (13 ජූනි 2025). "ඇට් අ වීක් මෝමන්ට්, ඉරාන් වේස් ඩිෆිකල්ට් ඔප්ෂන්ස් ටු රෙස්පොන්ඩ් ටු ඊශ්රායෙල්" (en-US බසින්). ද නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස්. . https://www.nytimes.com/2025/06/13/world/middleeast/iran-choices-israel-attacks.html.